شیعه نیوز: با توجه به عدم بیان دقیق متون تاریخی در این زمینه اطلاعات دقیقی از این فاصله ها در اختیار نیست. اما در بعضی از کتابها مطالب متفاوتی در این زمینه آمده است که از مجموعه آنها می توان اینطور نتیجه گیری کرد:
فاصله حضرت آدم ( علیه السلام ) تا حضرت نوح ( علیه السلام ) بیش از 1200 سال،فاصله حضرت نوح ( علیه السلام ) تا حضرت ابراهیم ( علیه السلام )حدود2240سال، فاصله حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) تا حضرت موسی ( علیه السلام ) حدود 900 سال ،فاصله حضرت موسی ( علیه السلام ) تا حضرت عیسی ( علیه السلام ) حدود 1900 سال و فاصله حضرت عیسی ( علیه السلام ) تا حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) حدود 620 سال بوده است. در روایتی آمده است که: امام صادق ( علیه السلام ) فرمود: "بین حضرت نوح ( علیه السلام ) و ابراهیم خلیل ( علیه السلام ) هزار سال فاصله بود."
پاسخ تفصیلی
در این زمینه به پاسخی که همه تاریخ نویسان بر آن وحدت نظر داشته باشند، دست نیافتیم. تاریخ نویسان گزارش واحدی به دست ما نداده اند. چون کتب تاریخ از بیان وقایع زمان پیامبران قبل از اسلام ساکت است و آن مقداری که در آیات و روایات آمده به این جزئیات اشاره نشده است تنها در در روایتی آمده است که: امام صادق ( علیه السلام ) فرمود: "بین حضرت نوح ( علیه السلام ) و ابراهیم خلیل ( علیه السلام ) هزار سال فاصله بود."[1]
اما آنچه که در کتاب های تاریخ آمده است عبار تست از این که عمر حضرت آدم ( علیه السلام ) 1000 سال بوده است. فاصله میان مرگ او و طوفان نوح ( علیه السلام ) هزار و دویست و چهل و دو سال بود و فاصله میان طوفان نوح ( علیه السلام ) و مرگ او سیصد و پنجاه سال. و میان نوح و ابراهیم ( علیه السلام ) دو هزار و دویست سال. و میان ابراهیم ( علیه السلام ) و موسی ( علیه السلام ) نهصد سال و میان موسی ( علیه السلام ) و داود( علیه السلام ) پانصد سال و میان داود ( علیه السلام ) و عیسی ( علیه السلام ) هزار و دویست سال پس بین موسی و عیسی ( علیه السلام ) هزار و هفتصد سال، و میان عیسی ( علیه السلام ) و حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) ششصد و بیست سال. پس بدین گونه از روزگار آدم تا محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) هفت هزار و هشتصد سال بوده است.[2]
گزارش فاصله زمانی میان پیامبران به نحوی دیگر:
بین آدم( علیه السلام ) و نوح( علیه السلام ) ده قرن فاصله وجود داشته است و نیاکان نوح ( علیه السلام ) تا آدم ( علیه السلام ) همه بر آئین الاهی بوده اند... و میان نوح ( علیه السلام ) و ابراهیم ( علیه السلام ) هم ده قرن فاصله بوده است. و میان ابراهیم ( علیه السلام ) و موسی ( علیه السلام ) نیز ده قرن فاصله بوده است... و فاصله میان موسی بن عمران و عیسی بن مریم هزار و نهصد سال بوده است و در فاصله میان آن دو هیچ فترتی (زمان بدون پیامبر) نبوده است و در آن مدت فقط از بنی اسرائیل هزار پیامبر مبعوث شده است. فاصله میان میلاد عیسی ( علیه السلام ) و بعثت رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) پانصد و شصت و نه سال بوده است.[3]
شاید بتوان اختلاف این دو گزارش را به این نحو توجیه کرد که این اختلاف ناشی از آن است که معیار آغاز محاسبه در نزد مورخین متفاوت است. بعضی آغاز و انجام را تولد قرار داده اند و برخی آغاز و انجام را نبوتشان، و برخی به صورت تلفیقی، یعنی برای آغاز تولد پیامبری را در نظر گرفته و برای پایان آغاز بعثت پیامبر دیگر را و یا برعکس.
برای نمونه به گزارش دوم توجه می کنیم. او فاصله میان عیسی ( علیه السلام ) و حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) را این طور بیان می کند:
فاصله میان میلاد عیسی( علیه السلام ) و بعثت رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) پانصد و شصت و نه سال بوده است که آغاز را میلاد عیسی ( علیه السلام ) و پایان را بعثت حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) قرار داده نه تولد آن حضرت.
البته با این توجیه، اختلاف میان مورخان ممکن است به حداقل برسد اما از بین نمی رود و نمی توان به جواب قاطع و روشنی دست یافت؛ زیرا طبق بعضی از گزارشات فاصله بین نوح و ابراهیم ده قرن است اما در گزارش دیگر این فاصله بیش از 2200 سال ذکر شده است. بهرحال این ارقام تقریبی است و احتمال خطا در آن زیاد است.
[1] مجلسی محمد باقر ، بحار، ج 76، ص 91
[2] المقدسی، مطهر بن طاهر، ، البدء و التاریخ، ترجمه شفیعی کدکنی، محمدرضا، ج 1، ص 238، تهران، چاپ اول، 1374 ش.
[3] بن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ترجمه، مهدوی دامغانی، محمود، ج 1، ص 41، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374 ش.
T
