به گزارش «شیعه نیوز»، در نسل جدید چک‌ها که به چک‌های صیادی معروف هستند، هر برگ چک دارای شناسه است که با استفاده از آن امکان استعلام چک برگشتی صادرکننده وجود دارد.
شیوه استعلام چک برگشتی
با تصویب آخرین اصلاحات «قانون صدور چک» تحت عنوان «قانون اصلاح قانون صدور چک» در آبان ماه سال ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان و ابلاغ آن به بانک مرکزی و با بوجود آمدن نسل جدید چک‌ها با نام چک‌های صیادی، تحول مثبتی در جهت روشن شدن سابقه مراودات مالی صادر کننده چک و استعلام چک برگشتی ایجاد شده است.
در ماده ۶ قانون صدور چک آمده است: بانک‌ها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، صرفاً از طریق سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند. این سامانه پس از اطمینان از صحت مشخصات متقاضی با استعلام از سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی و نبود ممنوعیت قانونی، حسب مورد نسبت به دریافت گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی موضوع ماده (۵) «قانون تسهیل اعطای تسهیلات و کاهش هزینه‌های طرح و تسریع در اجرای طرح‌های تولیدی و افزایش منابع مالی و کارایی بانک‌ها مصوب ۱۳۸۶/۴/۵» یا رتبه بندی اعتباری از مؤسسات موضوع بند (۲۱) ماده (۱) «قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴/۹/۱» اقدام نموده است و متناسب با نتایج دریافتی، سقف اعتبار مجاز متقاضی را محاسبه و به هر برگه چک شناسه یکتا و مدت اعتبار اختصاص می‌دهد.
حداکثر مدت اعتبار چک از زمان دریافت دسته چک سه سال است و چک‌هایی که تاریخ مندرج در آن‌ها پس از مدت اعتبار باشد، مشمول این قانون نمی‌شوند. ضوابط این ماده از جمله شرایط دریافت دسته چک، نحوه محاسبه سقف اعتبار و موارد مندرج در برگه چک مانند هویت صاحب حساب مطابق دستورالعملی است که ظرف مدت یک‌سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون توسط بانک مرکزی تهیه میشود و به تصویب شورای پول و اعتبار می‌رسد.
طبق آنچه در ماده فوق آمده است و همچنین بخشنامه ابلاغی توسط بانک مرکزی، در دسته چک‌های جدید، هر برگه چک دارای شناسه منحصر به فرد است، به علاوه لازم است تمامی امور در ارتباط با صدور و تخصیص دسته چک و گردش و وصول چک در سامانه صیاد ثبت شود تا در آینده با وارد کردن شناسه هر برگه چک قابل پیگیری باشد.
بدین ترتیب از این پس شما می‌توانید در هنگام دریافت چک از صادر کننده، با داشتن شناسه ۱۶ رقمی برگه چک، نسبت به اطلاع از سابقه فرد صادر کننده و استعلام چک‌های برگشتی مربوط به او و میزان مبلغ آن‌ها اطلاع حاصل کنید.
برای استعلام سوابق چک برگشتی چند شیوه پیش بینی شده است که در زیر به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
استعلام چک برگشتی از طریق پیامک
طبق اطلاعیه منتشر شده توسط بانک مرکزی، شما می‌توانید با ارسال شناسه ۱۶ رقمی برگه چک به شماره ۷۰۱۷۰۱ در قالب یک پیامک، از اعتبار و سابقه صادر کننده مطلع شوید.
لازم است پیامک به صورت زیر و بدون هیچ گونه کاراکتر اضافه نظیر خط تیره و نقطه به شماره فوق ارسال شود:
شناسه ۱۶ رقمی *۱*۱
همچنین در ادامه اطلاعیه بانک مرکزی آمده که هزینه هر استعلام موفق (در زمان نگارش این مقاله) ۳۵۰۰ ریال است.
به علاوه از هر شماره تلفن همراه تنها انجام چهار استعلام در طول روز امکان پذیر است. در رابطه با حساب‌های مشترک نیز، وضعیت اعلام شده مربوط به فردی است که بیشترین چک برگشتی با بیشترین مبلغ را دارد.
بر این اساس پاسخ پیامک استعلام سابقه صادر کننده به صورت یک رنگ به شماره استعلام گیرنده ارسال میشود و هر رنگ به ترتیب زیر مفهوم خاصی دارد:
وضعیت سفید، صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.
وضعیت زرد، صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت نارنجی، صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت قهوه‌ای، صادرکننده چک دارای پنج الی ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
وضعیت قرمز، صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بالغ بر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
اپلیکیشن استعلام چک برگشتی
در جهت تسهیل استفاده از سامانه پیامکی بانک مرکزی برای استعلام سابقه چک برگشتی، اپلیکیشن‌های اندرویدی مختلفی نیز تولید شده است که با محیط گرافیکی و کاربر پسند این امکان را ایجاد می‌کنند تا کاربر به جای ارسال مستقیم پیامک با رعایت فرمت مورد نظر بانک مرکزی، از طریق آن‌ها و تنها با وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی برگه چک در محیط برنامه از سابقه صادر کننده چک، به همان شیوه تقسیم بندی بر اساس رنگ‌های مختلف که شرح آن داده شد، مطلع شوند.
استعلام چک‌های مفقود شده یا سرقتی
علاوه بر روش‌های استعلام چک برگشتی که گفته شد، شما با مراجعه به وب‌سایت ساد۲۴ و وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی برگه چک نیز می‌توانید اطمینان حاصل کنید که گزارش مفقودی یا سرقتی در مورد چکی که در دست دارید، وجود ندارد.
به علاوه شما می‌توانید از طریق همین وب‌سایت مفقودی یا سرقت دسته چک مربوط به حساب خود را گزارش بدهید تا از سو استفاده از آن و مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری کنید.
