به گزارش «شیعه نیوز»، اگر گرفتگی دردناک پا موجب بیدار شدن شما در میانههای شب میشود باید بدانید که در جهان تنها نیستید. افراد بسیاری گرفتگیهای شبانه پا را تجربه میکنند.
گرفتگیهای پا به طور معمول قسمت ساق پا به پایین را تحت تأثیر قرار میدهند، اما میتوانند به همسترینگ نیز حمله کنند. در شرایطی که بیشتر بزرگسالان این شرایط را تجربه میکنند، نتایج مطالعهای که در سال 2017 در نشریه BMC Family Practice منتشر شد، نشان داد گرفتگیهای شبانه پا پس از 50 سالگی شایعتر هستند.
نظرات مختلفی درباره دلایل و درمانهای این گرفتگیها وجود دارند، اما به گفته اسکات گریسون استادیار پزشکی خانواده در دانشگاه آلبرتا، حقیقت این است که هیچکس به واقع نمیداند چرا گرفتگیهای پا رخ میدهند.
در ادامه با برخی از دلایل احتمالی گرفتگیهای پا بیشتر آشنا میشویم:
عدم کشش برخی ماهیچهها
برخی پژوهشگران این تئوری را مطرح کردهاند که سبک زندگی مدرن مقصر اصلی گرفتگیهای پا محسوب میشود. در شرایطی که اجداد ما زمان زیادی را صرف چمباتمه زنی - وضعیتی که موجب کشش تاندونها و ماهیچههای پا میشود - میکردند، زندگی معاصر نیاز به انجام آن را تقریباً از بین برده است. همچنین، شواهدی وجود دارند که سبکهای زندگی کم تحرک ما طول ماهیچه و تاندون و انعطافپذیری آنها را کاهش داده که ممکن است به گرفتگی منجر شود.
خوابیدن در وضعیتی نامناسب
زمانی که به شکم روی تخت میخوابید پا اغلب در یک وضعیت خمیدگی کف پا قرار میگیرد که ماهیچههای ساق پا را کوتاهتر میکند. زمانی که پا برای مدتی طولانی در این وضعیت قرار میگیرد حتی کوچکترین حرکتهای پا میتوانند محرک یک گرفتگی باشند. خوابیدن به پهلو یا برخی وضعیتهای دیگر که انگشتهای شست پا در حالتی خنثی قرار میگیرند ممکن است برای این عضلات بهتر باشند.
تغییر فصل
گرفتگیهای شبانه پا در تابستان شایعتر از زمستان هستند. توجه به این نکته که گرفتگیهای ماهیچه پا به واسطه مسائل عصبی و نه اختلالات ماهیچهای رخ میدهند، اهمیت دارد. آزمایشهای الکترومیوگرافی نشان دادهاند اعصابی که از ستون فقرات به سمت ساق پا میروند موجب این گرفتگیهای ماهیچهای میشوند.
رشد و ترمیم عصبی فعالتر در تابستان به واسطه سطوح بیشتر ویتامین D میتواند از دلایل تجربه هرچه بیشتر گرفتگیهای پا در این فصل باشند. بدن در مواجهه با نور خورشید ویتامین D تولید میکند و زمانی که سطوح این ماده مغذی افزایش مییابد بدن ممکن است ترمیم عصبی را تسریع کند که احتمال گرفتگیهای پا را افزایش میدهد.
عدم تعادل کلسیم، منیزیم و پتاسیم در گرفتگیهای ماهیچه نقش دارند. هر یک از این الکترولیتها به حفظ تعادل مایع در خون و ماهیچهها کمک میکنند و از این رو منطقی است که کمبود آنها به تجربه گرفتگی ماهیچه منجر شود
کمآبی بدن
برخی شواهد نشان میدهند که کم آبی بدن میتواند موجب گرفتگیهای ماهیچهای شبانه شود. همانگونه که پیشتر اشاره شد، میزان گرفتگیهای شبانه پا در فصل تابستان بیشتر از فصل زمستان است. این نشان میدهد گرما و همچنین تعادل مایع احتمالاً بر تجربه گرفتگیهای ماهیچهای اثرگذار هستند. کم آبی بدن ممکن است عدم تعادل الکترولیت در خون را موجب شود که میتواند یکی از محرکهای گرفتگی باشد.
ورزش شدید
ورزش شدید با گرفتگیهای ماهیچه پیوند خورده است. فشار بیش از حد بر ماهیچهها و خستگی میتوانند گرفتگیهای ماهیچه را افزایش دهند. این شرایط حتی بین ورزشکاران حرفهای نیز رخ میدهد. در شرایطی که تأمین آب مورد نیاز بدن ممکن است کمک کند، روش خاصی برای پیشگیری از این نوع گرفتگیهای ماهیچه ناشی از فعالیت شدید و بیش از حد وجود ندارد.
کمبود مواد مغذی
برخی شواهد نشان میدهند که عدم تعادل کلسیم، منیزیم و پتاسیم در گرفتگیهای ماهیچه نقش دارند. هر یک از این الکترولیتها به حفظ تعادل مایع در خون و ماهیچهها کمک میکنند و از این رو منطقی است که کمبود آنها به تجربه گرفتگی ماهیچه منجر شود. با این وجود، نتایج مطالعات در این زمینه یکدست نیستند و به پژوهشهای بیشتر برای بیان این که کمبود این مواد مغذی به طور مستقیم بر گرفتگی ماهیچه تأثیر میگذارند نیاز است.
ایستادن طولانی مدت
پژوهشها نشان دادهاند افرادی که مدت زمان زیادی را در طول روز در حالت ایستاده سپری میکنند، نسبت به افرادی که در حالت نشسته بودهاند، احتمال بیشتری دارد گرفتگیها پا را تجربه کنند. زمانی که ایستادهاید اما حرکتی ندارید، آب و خون در قسمت پایینی بدن جمع میشود. این ممکن است به عدم تعادل مایع و همچنین ماهیچه و تاندون کوتاهتر منجر شود که همگی میتوانند در گرفتگی ماهیچه نقش داشته باشند.
مصرف دارو
داروهای ادرارآور و داروهای آسم به نظر میرسد با خطر بیشتر گرفتگیهای ماهیچه در شب ارتباط دارند. ممکن است این داروها اثر تحریک کننده بر نورونها و گیرندههای حرکتی داشته باشند که میتواند احتمال تجربه گرفتگیهای ماهیچه را افزایش دهد.
زمانی که به شکم روی تخت میخوابید پا اغلب در یک وضعیت خمیدگی کف پا قرار میگیرد که ماهیچههای ساق پا را کوتاهتر میکند. زمانی که پا برای مدتی طولانی در این وضعیت قرار میگیرد حتی کوچکترین حرکتهای پا میتوانند محرک یک گرفتگی باشند
بارداری
بارداری نیز با تکرر بیشتر گرفتگی پا پیوند خورده است که احتمالاً افزایش وزن و اختلال در گردش خون در این زمینه مؤثر هستند. همچنین، بنا بر گزارش انجمن بارداری آمریکا، ممکن است فشار ناشی از رشد جنین بر رگهای خونی و اعصاب مادر موجب این شرایط شود.
برخی شرایط سلامت
دیابت، پرفشاری خون، آرتریت، بیماریهای عصبی و افسردگی همگی با گرفتگیهای پا پیوند خوردهاند. در برخی موارد، داروها همانگونه که پیشتر اشاره شد میتوانند مقصر اصلی باشند. اما برخی از این شرایط، به عنوان مثال دیابت و بیماری عصبی، میتوانند موجب اختلال یا حتی مرگ اعصاب شوند که ممکن است به گرفتگی ماهیچه منجر شود.
پیری
پیری نیز ممکن است در گرفتگی پا نقش داشته باشد. از دست دادن نورونهای حرکتی با افزایش سن و تقریباً از اوایل دهه پنجم زندگی آغاز میشود و گرفتگیهای ماهیچه شایعتر میشوند. تمرینات قدرتی و تعادلی ممکن است به حفظ عملکرد ماهیچهها و سیستم عصبی کمک کنند تا از بروز گرفتگیها پیشگیری شود.