به گزارش «شیعه نیوز»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تشریح نظر علامه طباطبایی در خصوص پایبندی به قراردادهای بین المللی پرداخت.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمدرضا یزدانی مقدم در نشست علمی تحلیل و بررسی نظریه عدالت علامه طباطبایی از سلسله نشست های تخصصی عدالت که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، به بحث عدالت اجتماعی از منظر علامه طباطبایی اشاره کرد و ابراز داشت: علامه طباطبایی در مقاله ادراکات اعتباری هم معتقد به دو نوع حسن و قبح است؛ یکی حسن و قبح فعل فی نفسه و دیگری حسن و قبح فعل در مقام صدور از فاعل که این قسم اخیر در ردیف اعتباریات قرار داده است.
او در مورد تعریف عدالت از نظر علامه طباطبایی عنوان داشت: از نظر ایشان، حقیقت عدالت این است که مساوات و موازنه را در همه امور رعایت کنیم و به هر امری، سهم خود را اعطا کنیم که در موقع خود در جایگاه خود قرار گیرد همینطور عدل را به انصاف هم تعریف می کنند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به تعاریف متعدد عدالت در نظر علامه طباطبایی گفت: علامه طباطبایی در تعریفی، عدل را قرار دادن هرچیزی در جای خود تعریف می کند و گاهی وفای به قراردادها را عدالت می داند و گاهی تساوی در برابر قانون را به عنوان عدالت اجتماعی تعریف می کند.
او ادامه داد: عدالت در میان مردم به این معناست که هرکس از منظر عقل، شرع و عرف در جایگاه شایسته خود قرار گیرد بنابراین ایشان برای عدل اجتماعی سه معیار عقل، شرع و عرف را معرفی کرده است اما در باب تعریف عدالت اجتماعی اینکه هرکسی را در جایگاه خود قرار دهیم ناظر به عدالت افراد است و از آن جهت که حکومت متکفل امر اجتماعی است، وظیفه دارد که عدالت اجتماعی را برقرار کند.
یزدانی مقدم تصریح کرد: علامه بحثی با عنوان فلسفه اجتماعی دارد که در آنجا می گوید انسان موجودی اجتماعی است؛ وقتی می گوئیم انسان موجودی اجتماعی است سابقه طولانی در فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی دارد و اندیشمندان گوناگونی از اجتماعی بودن انسان سخن گفتند و معانی گوناگونی را اراده کردند.
او عدالت به معنای فوق را با حسن از نظر مصادق خارجی یکسان دانست و ابراز داشت: حسن یعنی هرچیزی در جای خودش قرار گیرد که با قرار گرفتن در جای خودش، آن زیبایی و تعادل در امر خارجی پیدا شود، عدالت هم همین است که هرکسی در جای خود قرار گیرد که هماهنگی پیدا شود و آن انتظار از زندگی اجتماعی تحقق پیدا کند بنابراین تعریف عدالت مطابق حسن است.
این پژوهشگر حوزوی با بیان اینکه حسن و قبح، عدالت و احکام اجتماعی همه حجت مشترک اجتماعی هستند، گفت: افراد یا حکومت می توانند به اینها استناد کنند که آیا عدالت رعایت می شود یا نه؟ اگر عدالت اجتماعی در جامعه ای نباشد، آن وقت حجت مشترک اجتماعی از بین می رود.
او اضافه کرد: اگر عدالت را به معنای اعطاء کل ذی حق حقه بگیریم می توان سه حقوق ناشی از چگونگی سازمان خلقت انسان، حقوق ناشی از چگونگی ورود به زندگی اجتماعی و حقوق ناشی از قرارداد را برمعنای این تعریف برشمرد.
یزدانی مقدم به نظر علامه طباطبایی در خصوص قراردادهای بین المللی اشاره کرد و گفت: علامه در خصوص قراردادهای بین المللی بیان می کند که باید به این قراردادها پایبند باشیم و اگر قدرتی، قراردادهای بین المللی را زیرپا گذاشت، او به سمت زورگویی و استثمار و ستم رفته است گرچه امروزه یک چنین کارهایی انجام می شود و اینها مذموم است.
دبیر انجمن علوم سیاسی حوزه علمیه قم گفت: علامه معتقد است انسان موجودی اجتماعی است که منافع جامعه را منافع خود قلمداد می کند و لذا برای اداره اجتماع از همه امکانات خود استفاده می کند که این همان تفکر اجتماعی است. شاید بتوانیم دخالت تفکر اجتماعی در تشخیص مصادیق عدالت را به گفت وگوی اجتماعی افلاطون تشبیه کنیم.
