به گزارش «شیعه نیوز»، جهش نرخ ارز در ایران در کنار سرکوب قیمت‌ها، عملا باعث شده خرید کالاهای ایرانی در بازار کشورهای مجاور صرفه اقتصادی بالایی پیدا کند. در این وضع از یک‌سو مسافران کشورهای همسایه به خرید مایحتاج از بازار ایران علاقه‌مند شده‌اند و از سوی دیگر گفته می‌شود برخی کاسبان ایرانی نیز ترجیح داده‌اند کالاهای خود را به عراق بفرستند و در آنجا بساط کسب و کار خود را با گشایش مغازه و دفتر علم کنند.
آشفتگی‌های بازار ارز اگرچه برای مردم ایران به کابوس جهش قیمت کالاها تبدیل شده اما برای ساکنان مقاصد صادراتی ایران چندان هم بد نشده است. آنها حالا می‌توانند همان کالاهای ایرانی را با قیمت نازل‌تر خریداری کنند زیرا افت ارزش پول ملی، صادرات از ایران را به‌صرفه‌تر کرده و کالاها با حجم بیشتر و قیمت رقابتی به بازارهای خارجی عرضه می‌شوند. در این میان اگر ساکنان کشورهای همسایه ایران مثل عراقی‌ها حس و حال سفر تفریحی به ایران را نیز داشته باشند راحت می‌توانند مایحتاج خود را با یک‌سوم قیمت در ایران تهیه کنند و با خود ببرند؛ همچنان که حالا این کار به روال طبیعی مسافران عراقی، افغانی و حتی اهالی شرق ترکیه تبدیل شده است.
افت ارزش ریال برابر ارزهای بیگانه و همزمان سرکوب قیمت اغلب کالاها در کشور، عملا قدرت خرید خارجی‌ها را در بازار ایران نزدیک به 300درصد افزایش داده است. زمانی که دلار 3700تومان بود یک خارجی برای خرید یک کالای 3700تومانی در ایران یک دلار می‌پرداخت اما حالا که دلار از مرز 10هزار تومان هم گذشته، عملا آن فرد معادل 37سنت یعنی یک‌سوم دلار برای خرید آن کالای 3700تومانی می‌پردازد و این موهبت برای دارندگان همه ارزهای خارجی در ایران رخ می‌دهد. نایب‌رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز با تأیید این موضوع گفت: افزایش ارزش دینار عراق مقابل ریال ایران باعث شده عراقی‌هایی که برای سفر زیارتی یا سیاحتی به ایران می‌آیند، در زمان برگشت خودروهای خود را از کالاهای ارزان‌قیمت و البته باکیفیت ایرانی پرکنند و با خود ببرند. شعبان فروتن، نایب‌رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفت‌وگو با همشهری افزود: این اتفاقات در استان‌های مرزی ایران به‌ویژه در مرزهای غربی به‌وضوح دیده می‌شود زیرا قدرت خرید آنها در بازار ایران بالا رفته و می‌توانند مایحتاج خود را به یک‌سوم قیمت تهیه کنند.
حقیقت این است که سیاست کنترل قیمت کالاهای اساسی و خوراکی، با هدف جلوگیری از بروز تنش در معیشت مردم به‌ویژه اقشار ضعیف، عملا باعث شده است بین قیمت بازاری این کالاها با قیمت آن متناسب با نرخ واقعی ارز شکاف ایجاد شود. در این وضعیت فرصتی برای مصرف‌کننده داخلی مهیا شده که تکانه‌های اثرگذاری نرخ ارز را کمتر در معیشت خود حس کند. اما در این میان خبرها حاکی است که برخی فروشندگان کالا در ایران، ترجیح داده‌اند برای استفاده از اختلاف قیمت کالا در بازار ایران و بازار عراق، کاسبی خود را به این کشور منتقل کرده و ضمن استفاده از این اختلاف قیمتی، از بازار مساعد کالاهای ارزان ایرانی در عراق بهره‌مند شوند. البته این اقدام به قشر خاصی از فروشندگان اختصاص داشته که قبل از این با طرف‌های عراقی مشارکت داشته‌اند و حالا فقط کالاهایشان را در قالب صادرات به عراق می‌فرستند و مشکلی برای حمل‌ونقل و ایجاد فروشگاه در شهرهای عراق ندارند.
فروتن، نایب‌رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز این نکته را تأیید می‌کند که اگر کسی به طرف‌های عراقی متصل نباشد به‌راحتی قادر نیست کالایی به بازار عراق منتقل کند و آن را بفروشد. البته فروتن معتقد است: محدودیت‌هایی که برای صادرات کالاهای وارداتی ایران به عراق وضع‌شده عملا موانع جدی برای سوءاستفاده از اختلاف قیمتی بین دو بازار ایجاد کرده است اما در مورد کالاهایی که واردات آن به عراق آزاد است، اگر کسی با طرف‌های عراقی روابط پایدار داشته باشد احتمال انجام این کار برایش وجود دارد. آنگونه که فروتن می‌گوید، یکی از مشکلات اصلی صادرکنندگان رسمی در بازار عراق، بی‌برنامگی طرف عراقی و همچنین وضع تعرفه‌ها و عوارض مختلف برای کالاهای ایرانی است. به گفته او بستن مرزها، صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه و محدود کردن واردات به روال طبیعی عراقی‌ها تبدیل شده و همین مسئله مشکلات عدیده‌ای را برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد کرده است تا جایی که باوجود افت ارزش ریال ایران و به‌صرفه شدن صادرات، هنوز صادرات ایران به عراق با دوران طلایی فاصله دارد و از نظر ریالی ارزش تجارت ما با عراق پایین است.
منبع: همشهری
