شیعه نیوز: خداوند در آیه ۱۲ سوره مبارکه مائده به نصیحت قوم بنی‌اسرائیل پرداخته و با بیان چهار شرط می‌فرماید: در این صورت قطعاً گناهانتان را مىپوشانم و شما را به باغهایى وارد مىکنم که نهرها زیر (درختان) آن جارى است. سپس آنها را بیم می‌دهد که اگر به این عمل نکنید از راه راست منحرف شده‌اید.
خداوند خطاب به بنی اسرائیل می‌فرماید: اگر نماز به پا دارید و زکات بپردازید و به پیامبرانم ایمان آورده و یارىشان کنید و به خداوند وامى نیکو دهید، قطعاً گناهانتان را مىپوشانم.
در این آیه خداوند به تعیین ۱۲ سرپرست به عنوان نقبای طایفه بنی‌اسرائیل اشاره می‌کند که از بین خود مردم انتخاب شده‌اند و از آنها می‌خواهد تا این ۱۲ نفر را یاری کنند.
احمد بن حنبل از فردی به نام مسروق روایت کرده که گفته است: وقتی ما نزد عبدالله بن مسعود نشسته بودیم، فردی از او پرسید: آیا شما درباره جانشینان پیامبر(ص) از آن حضرت پرسیدهاید؟ عبدالله گفت: آری و او در پاسخ فرمود: «دوازده نفر به تعداد نقبای بنی‌اسرائیل.» (مسند احمدبن حنبل، ج 1، ص 398)
واضح است که اگر اسم و رسمی از امامان در قرآن بود، قطعاً دستخوش تحریف قرار می‌گرفت و هر مذهبی از مذاهب اسلامی امامانی را جایگزین آنها می‌ساخت اما نمی‌توان پذیرفت در قرآن هر چند با رمز و کنایه به این مسأله اشاره نشده باشد.
اما آنچه مسلم است در روایات زیادی از پیامبر(ص) و به استناد آیات قرآن به موضوع ۱۲ امام اشاره شده که یکی از این آیات همین آیه ۱۲ سوره مبارکه مائده است.
از ابوسعید خدری روایت شده است که گفت: از پیامبر(ص) شنیدم که میفرمود: «اهل بیت من مایه امنیّت برای اهل زمینند؛ چنانکه ستارگان آسمان مایه امنیّت برای اهل آسمانند.» از او پرسیدند: امامان پس از تو، از اهل بیت تو میباشند؟ فرمود: «آری. آنان دوازده نفرند. نُه نفر از آنها که از نسل حسین(ع) میباشند، همگی امین و معصومند.»(باب 6 و 7 کتاب منتخب الاثر)
در ادامه توجه علاقه‌مندان را به متن آیه ۱۲ سوره مائده ترجمه و برخی نکات و پیام‌های آن براساس تفسیر نور جلب می‌کنیم.
متن آیه
وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَقَ بَنِى إِسْرَءِیلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَىْ عَشَرَ نَقِیباً وَقَالَ اللَّهُ إِنِّى مَعَکُمْ لِئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَو ةَ وَءَاتَیْتُمُ الزَّکَو ةَ وَ ءَامَنْتُم بِرُسُلِى وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَّأُکَفِّرَنَّ عَنکُمْ سَیِّاتِکُمْ وَلَأُدْخِلَنَّکُمْ جَنَّتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَرُ فَمَن کَفَرَ بَعْدَ ذَ لِکَ مِنکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَآءَ السَّبِیلِ
ترجمه
و به تحقیق خداوند از بنىاسرائیل پیمان گرفت، و از میان آنان دوازده سرپرست (براى دوازده طایفه) برانگیختیم، و خداوند (به آنان) فرمود: من با شمایم، اگر نماز به پا دارید و زکات بپردازید و به پیامبرانم ایمان آورده و یارىشان کنید و به خداوند وامى نیکو دهید، قطعاً گناهانتان را مىپوشانم و شما را به باغهایى وارد مىکنم که نهرها زیر (درختان) آن جارى است. پس از این، هر کس از شما کافر شود، به راستى از راه راست منحرف گشته است.
نکته‌ها
«عزّرتموهم» از «عَزّر»، به معناى یارى کردن همراه با احترام است.
«سواء السبیل»، به وسط راه را مىگویند که انحراف از آن، سقوط را به همراه دارد.
نقباى بنىاسرائیل، وزراى حضرت موسى علیه‌السلام و سرپرستان دوازده طایفه از آنان بودند.
در این زمینه از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت است که فرمود: خلفاى پس از من دوازده نفرند، به تعداد نقباى بنىاسرائیل. (مسند احمدبن حنبل، ج 1، ص 398)
مخالفان راه اهلبیت، بسیار کوشیدند که این عدد را بر خلفاى راشدین، خلفاى بنىامیّه و خلفاى بنىعبّاس منطبق سازند، با اینکه با هیچ‌کدام جور در نمىآید و این تلاش بیهوده در حالى است که ده‌ها حدیث از زبان پیامبر خدا صلى الله علیه وآله که نام این دوازده تن را در بردارد، در کتب معتبر شیعه و سنّى به چشم مىخورد که نخستین آنان على علیه السلام و آخرینشان حضرت مهدى علیه السلام است.
پیام‌ها
نماز، زکات، یارى انبیا و انفاق، در برنامههاى ادیان الهى دیگر نیز بوده است. «میثاق بنىاسرائیل...»
همراهى خداوند با ما چند شرط دارد: نماز، زکات، ایمان، نصرت انبیا، انفاق. «انّى معکم لئن اقمتم الصّلوة و...»
ایمان به انبیاء به تنهایى کافى نیست، یارى آنان هم لازم است. «و عزّرتموهم»
انجام همه واجبات کارساز است، نه فقط بعضى از آنها. «لئن اقمتم الصلوة... و اقرضتم اللَّه»
کمک به خلق خدا، کمک به خداست. «أقرضتم اللّه» به جاى «اقرضتم النّاس»
قرض دادن باید به شیوهاى نیکو باشد. (از مال خوب با نیّت خوب با سرعت و بدون منّت.) «قرضاً حسناً»
قرار گرفتن موضوع قرض در کنار امورى مانند: نماز و زکات و ایمان به رُسل و یارى انبیا، و ترتّب مغفرت و پاداش الهى بر آن، نشانگر اهمیّت فوقالعاده آن است. (قرض، شامل عموم کمکها مىشود که نمونه روشن و معمولى آن، وام دادن به مردم است.)
رهبر جامعه باید از سوى خدا تعیین شود و برگزیدگان انبیا هم باید به فرمان خداوند باشند. «بعثنا منهم اثنى عشر نقیبا»
نماز و زکات و انفاق، در کنار پذیرش و یارى رهبران الهى مفهوم دارد. «اقمتم الصلوة و آتیتم الزّکاة و آمنتم برسلى و عزّرتموهم»
رهبر، اگر از خود مردم باشد، موفّق است. «بعثنا منهم»
بهشت را به «بها» دهند، نه بهانه. اگر نماز، زکات، ایمان، امداد و انفاق بود، بهشت هم هست. «لئن اقمتم الصّلوة... لاُدخلنّکم جنّات»
بهشت، جاى آلودگان نیست، ابتدا باید پاک شد، آنگاه به بهشت رفت. «لاکفّرنّ... لاُدخلنّکم»
راه دستیابى به عفو خدا، ایمان و عمل صالح است. «لئن آمنتم... واقرضتم... لاکفّرنّ»
بعد از اخذ میثاق و اتمام حجّت و بیان شرایط دریافت الطاف الهى، راه عذر و بهانه براى کسى نیست. «فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضلّ سواء السبیل»
هرکس به دستورهاى الهى کفر ورزد، از مسیر اعتدال خارج شده است. «فمن کفر... فقد ضلّ سواء السبیل» (آرى، اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به انبیا و وفادارى به پیمانها، راه میانه است که نافرمانان آن را گم کردهاند.)
