به گزارش «شيعه نيوز»، آیت‌الله العظمی صافی به پرسشی درباره حقوق متقابل زن وشوهر پاسخ گفته است
متن پرسش مطرح شده وپاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:
من دانشجوی رشته کاردانی حسابداری هستم. به رشته طرّاحی علاقه وافر دارم. جدیداً به عقد آقایی درآمدهام. سؤال من این است آیا ایشان حقّ دارد بر تمام امور من، نظارت و کنترل داشته باشد، یا فقط در مواردی خاصّ؟ موقعیّتی در دانشکده پیش آمده که من میتوانم طرّاحی را ادامه دهم. ایشان این کلاس را برای من ممنوع کردهاند. آیا من میتوانم باز هم به دنبال این رشته بروم یا نه؟ از این موارد زیاد در زندگی ما پیش میآید. میخواستم بدانم با وجود اینکه هنوز در خانه پدرم هستم، مسئولیت من به گردن پدرم است یا همسرم؟ درضمن، آیا گذشته من ربطی به او دارد و باید هرچه بوده را به او بگویم؟ ما هر دو میخواهیم براساس قوانین شرعی و اسلامی پیش برویم. درضمن ایشان جوانی پاک و سالم از هر نظر هستند و من ایشان را هدیهای از جانب خدا میدانم.
نامه شما رسید، در جواب شما عرض میکنم:
یکی از آیات بزرگ الهی و شگفتی‌ها و ظرافت‌هایی که در عالم
آفرینش، به‌خصوص انسان، تماشایی و عبرتانگیز و بینش‌آفرین است، زوجیّت و همسر و همدم و انیس و مونس‌بودن زن و مرد با یکدیگر است، که واقعاً الآن که این نوشته را مینویسم، واژهای که تعبیر از این زوجیّت و با هم‌شدن و باهم بودن و یکی‌شدن این دو جنس را بنماید، ندارم.
قرآن مجید میفرماید:
﴿هُنَّ لِبَاسٌ لَکُمْ وَ اَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ﴾.[۱]
بانوان برای شوهران لباس، و شوهران برای ایشان لباس میباشند.
و در آیه دیگر، پیرامون این رابطه میفرماید:
﴿وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجَاً لِتَسْکُنُوا اِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً﴾؛[۲]
یعنی همدم، مونس، غمخوار، متّحد، مشترک المنافع و موافق، همدل، نه معارض و نه جدا از هم و نه مستقلّ از هم، بلکه متّحد، اتّحادی که بین هیچ دو نفری برقرار نمیشود.
حقیقت زوجیّت این معانی مقدّس و آرامبخش است. این است که از دو جنس مخالف یک واحدِ به تمام معنا موافق، ساخته میشود، و اسلام به این جهت، به ازدواج و تقویت و تکمیل،
بسیار اهمّیّت داده است، و در اکثریت زنان و شوهران مسلمان، این روحیه، و این تجلّی و یگانگی و اتّحاد را، اگرچه بالطّبع فراهم است، فراهمتر میسازد، و اهتمام بر این است که بنیاد قویم و مستحکم، از آسیب و تعرّض مصون بماند، و زن و مرد در دل به آن وفادار باشند.
[۱]. «آنها لباس شما هستند و شما لباس آنها هستید (هر دو زینت هم، و سبب حفظ یکدیگرید)». بقره، ۱۸۷.
[۲]. «و از نشانه‌های خداوند این است که از خودتان همسرانی برایتان آفرید تا مایه آرامش شما شوند و میان شما دوستی و مهربانی قرار داد». روم، ۲۱.
* نمونه خانواده اسلامی
حقیر در همین زندگی خود، زنان و مردانی را دیدهام که در این جهتِ باهم شدن و از هم‌بودن، نمونه بودند و چنان بودند که گویی هر یک از راز دل دیگری خبر داشت، و همان را انجام میداد، و همان را میگفت که دیگری میگفت؛ شخصیّتشان در هم ذوب شده بود، اگر او در بیرون خانه بود، و دیگری در درون خانه، هر دو با هم بودند، و در رنج و غم و شادی و گشایش، شریک یکدیگر بودند. نه این خود را از او طلبکار میدانست، و نه او به این ادّعایی داشت.
این مردسالاری تحمیلی، که در زمان ما مبارزه با آن را مطرح مینمایند، و از آن برای جداکردن زن از شوهر، و آنها را دو واحد، در مقابل هم قرار دادن استفاده میکنند، اصلاً وجود نداشت؛ و اخلاق اسلامی در محیط خانه، و بر روابط با هم حاکم بوده است.
غرض از این بیانات این است که شما برحسب آنچه نوشتهاید،
همسرِ از هر جهت پاک و سالم دارید، که او را هدیهای از طرف خدا میشمارید، مسأله غیر قابل حلّ، بین خودتان نخواهید داشت؛ این صفا و وفا و خوش‌بینی که به هم دارید، همه امور را بر وفق دلخواه قرار میدهد، شما خاطرخواه او، و او هم خاطرخواه شما خواهد بود.
* قانون شرع حافظ نظام خانواده
البتّه در نظامات شرعی، برای اینکه اگر در بین زن‌ها و شوهرها، افرادی پیدا شدند که به‌واسطه بعضی جهات و عذرهای ناصحیح یا بهانههای غلط به این اتّحاد و یگانگی نرسیدند، قانون بر آنها حاکم شود و آنها را منظّم سازد، برای هر یک از زن و شوهر نسبت به هم حقوقی مقرّر شده است که برحسب آن، نظام خانواده و زوجیّت باز هم محفوظ بماند و در سایه این حقوق و قانون با هم همزیستی داشته باشند؛ برحسب این حقوق، هیچ زن و مردی موظّف نیستند که از گذشتههای خوب و بد و سوابق زندگی خود یکدیگر را مطّلع سازند، باید هرچه میگویند و عمل میکنند، همه موجب قوّت اتّحاد و خوش‌بینی آنها به یکدیگر باشد.
* مراعات حقوق متقابل
مسأله اینکه تا در خانه پدر هستید باید چگونه باشید، این جزئیات را با توافق با هم و ملاحظه خیر و صلاح یکدیگر، درحالی‌که یک
واحد هستید، حلّ نمایید؛ نه او جمود بر حقّی که دارد، داشته باشد، و نه شما در موضوعی که در بین است، اصرار کنید.
مرد باید دستور:
«اَلْـمُؤْمِنُ یَأْکُلُ بِشَهْوَهِ أَهْلِهِ وَالْـمُنَافِقُ یَأْکُلُ أَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ»؛[۱]
را در رابطه با زن رعایت کند. زن هم باید خود را موظّف بداند که اخلاقاً و حقّاً و شرعاً، رضایت شوهر را فراهم نماید.
امّید است با این توضیحات، این روابط گرمی که بین شما و همسرتان بحمدالله برقرار است، بیش‌ازپیش گرم‌تر شود، و زندگی سعادتمندانه و خوب‌تر و خوب‌تر را در پیش روی داشته باشید.
أَلَّفَ اللهُ بَیْنَکُمَا وَطَیِّبَ اللهُ نَسْلَکُمَا.[۲]
[۱]. «مؤمن طعامی را می خورد که خانواده‌اش می‌خواهند و منافق خانواده‌اش را مجبور به خوردن غذای دلخواه خود می‌کند». کلینی، الکافی، ج۴، ص۱۲، باب کفایه العیال والتوسّع علیهِم، ح ۶.
[۲]. خداوند میان شما انس و الفت و مهربانی برقرار کند و نسل و فرزندان شما را پاکیزه گرداند.
انتخاب شفقنا از کتاب حدیث خوبان/حضرت آیت الله صافی
