به گزارش «شيعه نيوز»، از آنجا که مکتب تشیع در جزیره بحرین قدمت و کثرت دیرینه دارد، در سال های پیش از آغاز جنگ داخلی آیین های عزاداری برای امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا با حضور صدها هزار نفر از شیعیان بحرینی، عربستانی، کویتی و اماراتی در خیابان های منامه برگزار می شد، اما با شدت گرفتن فشار نیروهای امنیتی آل خلیفه علیه شیعیان این کشور، در سال های اخیر به طرق مختلف از برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم ممانعت به عمل می آید و نیروهای دولتی بحرین بارها به نمادهای عاشورایی حمله ور شده اند.
جزیره بحرین در حال حاضر شامل دو قشر فرهنگی و مذهبی کاملا مجزاست. جمعیت شهری که تحت تمرکز حکومت آل خلیفه در دو شهر منامه و محرق ساکن است از اهل سنت می باشند اما جمعیت روستایی که تا ۶۰ درصد از مردمان بحرین را دربردارد، پیرو تشیع هستند.
مکتب تشیع در کرانه شمال شرقی عربستان و بحرین قدمت طولانی دارد که به لحاظ جغرافیایی با استان بزرگ شیعه نشین جنوب عراق مرتبط است؛ جایی که تشیع در آن بی وقفه از دوران آل بویه حضور داشته است. ریشه شیعیان دوازده امامی این مناطق به منطقه حصا در آغاز قرن چهاردهم میلادی بازمی گردد. به نظر می رسد که در طی دوران حکومت ایران بر بحرین در قرون ۱۷ و ۱۸ میلادی، به لحاظ مذهبی بیشتر از آنکه بحرین تحت تاثیر ایران باشد، ایران تحت تاثیر نفوذ مذهبی بحرین بوده است. نیبور، جهانگرد آلمانی، به روشنی بیان داشته است که علمای مذهبی ایران نزد شیوخ بحرین می رفتند تا در «مکتب تشیع بحرین» به فراگیری فرهنگ عرب بپردازند.
عزاداری در روز عاشورا پیش از آغاز جنگ داخلی بحرین
گزارشی مفصل از رسانه های غربی در ۲۷ ژانویه ۲۰۰۸، چگونگی برگزاری آیین عزاداری محرم را پیش از آغاز مناقشه سیاسی و تحت فشار قرار گرفتن شیعیان بحرین از سوی حکومت آل خلیفه تشریح می کند. بنابراین گزارش در روز عاشورا صدها هزار نفر از شیعیان بحرین و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس در منامه به عزاداری می پرداختند، در حالیکه رهبران شیعه تلاش می کردند هرگونه اعتراض یا نماد سیاسی تحریک آمیز را از خیابان ها دور نگهدارند.
در متن این گزارش که در سال ۲۰۱۱ از سوی ویکی لیکس در اختیار تلگراف قرار گرفته، آمده است: در روز ۱۸ ژانویه تقریبا ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار نفر به خیابان های باریک مرکزی منامه آمدند تا برای شهادت امام حسین (ع) در روز عاشورا در سال ۶۸۰ میلادی عزاداری کنند. تعداد افرادی که با لباس های عربستانی، کویتی و اماراتی در این مراسم حاضر شدند، بسیار زیاد بود. حرکت دسته جمعی عزادارن آرام و جو حاکم خوب بود به طوریکه برخی با چای و شیرینی از مردم پذیرایی می کردند. پلیس به منظور هدایت رفت و آمد اتومبیل ها منطقه را تحت کنترل داشت اما خارج از محوطه عزاداری بود.
روحانیان شیعه که این حرکت دسته جمعی را سازمان دهی کرده بودند، با مقامات دولتی و نیز افراد خود همکاری نزدیک داشتند تا فضا به دور از مسائل سیاسی باقی بماند. شرکت کنندگان در مراسم سینه زنان در خیابان ها حرکت می کردند و بسیاری از سنت های عاشورا همچون حرکت شترها و اسب های سفید نیز اجرا شد. شیخ عیسی قاسم، رهبر معنوی جامعه شیعیان بحرین، در کنار دیگر روحانیان، پیشاپیش دسته عزاداران به آرامی حرکت می کرد.
یک گروه ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفره از بحرینی های ایرانی الاصل و سیاه پوش، طبل زنان و سینه زنان، نوحه هایی به زبان فارسی می خواندند. گروه دیگری از ایرانیان نیز نوای «حیدر حیدر» سر داده بودند. علاوه بر عزاداری در داخل ساختمان ها یا در خیابان ها، غذای گرم و چای در میان عزاداران و نیازمندان توزیع می شود. یک نمایشگاه آثار هنری با موضوع عاشورا که به صبر و اتحاد دعوت می کند نیز برگزار شده است.
تجاوز نیروهای بحرینی به نمادهای عاشورایی پس از آغاز جنگ داخلی
اما با شدت گرفتن بحران سیاسی در بحرین و تشدید فشارها بر شیعیان این کشور، رژیم آل خلیفه از برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) به طرق مختلف جلوگیری می کند. همانند سال های اخیر، نیروهای رژیم بحرین امسال نیز با حمله به نمادهای عاشورایی در محلات مسکونی، پرچم های سیاه عزاداری را مصادره کرده و تمامی اقلامی را که یادآور این مناسبت مذهبی است، جمع آوری کردند. نیروهای امنیتی بحرین تمامی بنرها و پرچم هایی که بر آنها شعارهای مذهبی محرم نقش بسته بود را در مناطق سیترا و نویدرات پایین آوردند.
از سال ۲۰۱۱ که مقامات بحرینی شیعیان این کشور را تحت فشار سخت امنیتی قرار داده اند، چندین حادثه حمله و تخریب از سوی نیروهای امنیتی علیه نمادهای عاشورایی اتفاق افتاده است. در پایان سال ۲۰۱۴، جمعیت الوفاق اعلام کرد که در آن سال ۷۶ مورد خشونت به منظور محدود ساختن آزادی های مذهبی در طی آیین های عزاداری ماه محرم از سوی نیروهای دولتی اتفاق افتاده است.
منابع: دانشنامه ایرانیکا، تلگراف، خبرگزاری اهل البیت
