به گزارش «شيعه نيوز»، پس از جنگ جهانی دوم تعداد زیادی از مسلمان ترك تبار به همراه مسلمانانی از منطقه بالكان، به آلمان مهاجرت كردند.
بسیاری از مسلمانان در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی به آلمان مهاجرت كردند تا به عنوان بخشی از نیروی كار آن كشور مشغول فعالیت شوند. اغلب؛ این افراد با عنوان «كارگران میهمان» شناخته می شدند و انتظار آن بود که روزی به كشورهای خود بازگردند. اما مدتی پیش از پایان دهه ۱۹۹۰ آلمان كشورش را به عنوان كشوری مهاجرپذیر مطرح كرد.
جمعیت فعلی مسلمانان آلمان حدود ۴,۷ میلیون نفر است. دو سوم مسلمانان این كشور را ترك تبارها تشكیل می‌دهند كه نیمی از آنها تابعیت آلمانی دارند و یك سوم شان در آلمان متولد شده‌اند. پس از ترك‌ها، بوسنیایی‌ها دومین جمعیت مسلمانان این كشور را تشكیل می‌دهند و ایرانی‌ها، مراكشی‌ها، افغانی‌ها، لبنانی‌ها، پاكستانی‌ها، سوری‌ها، تونسی‌ها، الجزایری‌ها، اندونزیایی‌ها و عرب‌های عمان در رده های بعدی قرار دارند.
در حال حاضر مسلمانان پس از مسیحیان دومین گروه دینی آلمان را تشكیل می دهند و تحقیقات اخیر نشان می‌دهد شمار مسلمانان در این كشور رو به افزایش است.
موسسه تحقیقاتی «برتلزمان» آلمان براساس پژوهش های اخیر خود در خصوص وضعیت اشتغال مهاجران مسلمان در این كشور گزارشی را منتشر كرده است.
بر اساس این گزارش، محققان موسسه برتلزمان براین باورند كه مهاجران مسلمان در آلمان نسبت به كشورهای سوئیس، اتریش، فرانسه و انگلیس در مدت زمان كوتاه‌تری می توانند شغل پیدا كنند.
محققان این موسسه با بیش از ده هزار نفر از مسلمانانی كه در اروپا متولد شده‌اند یا پیش از سال ۲۰۱۰ به آنجا مهاجرت كرده‌اند گفتگو کردند. البته در این مصاحبه‌ها میلیون‌ها نفر از كسانی كه درپی بحران سیاسی اخیر از سوریه و خاورمیانه به اروپا مهاجرت كرده‌اند، شركت نداشتند.
به گفته محققان، در حال حاضر ۶۰ درصد از مهاجران مسلمان كار تمام وقت دارند و ۲۰ درصد دیگر به صورت پاره‌وقت مشغول فعالیت هستند. این برآورد مشابه نرخ اشتغال آلمانی‌های بومی و بالاتر از نرخ اشتغال مسلمانان در دیگر كشورهای اروپای غربی است كه این امر احتمالا بخاطر رشد سریع اقتصاد آلمان بوده است.
«استفان ووپل»، کارشناس ارتباطات اجتماعی در موسسه برتلزمان اخیراً در گفتگو با شبکه خبری «دویچه وله» اعلام كرد: مقایسه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد كه وابستگی‌های دینی عامل تعیین كننده‌ای در به دست آوردن فرصت‌های شغلی در آلمان نیست، بلكه وضعیت و چارچوب اقتصادی در این امر تعیین‌کننده است.
با این حال مهاجران مسلمان، زمانی كه شغل مناسبی پیدا می كنند، در مقایسه با همتایان آلمانی‌شان دستمزد كمتری دریافت می‌كنند.
همچنین انتقادات علیه کار مسلمانان و سایر مهاجران در زمانی که خود آلمانی‌ها با معضل بیکاری نسبی روبرو هستند، رو به گسترش است.
منتقدان براساس جدیدترین آمار ارائه شده از سوی آژانس فدرال اشتغال آلمان می گویند: در حال حاضر، تقریبا نیمی از افراد آماده به كار فاقدِ شغل از مهاجران هستند.
گزارش موسسه برتلزمان همچنین نشان می دهد ۷۳ درصد از كودكان مهاجران مسلمان که در آلمان متولد شده‌اند اكنون به عنوان زبان اول شان، آلمانی صحبت می‌كنند.
در زمینه آموزش و پروش وضعیت مطلوب به نظر نمی‌رسد. تحقیقات نشان می‌دهد ۳۶ درصد از جوانان مسلمان در آلمان ترک تحصیل می‌کنند. این آمار در فرانسه بسیار پایین تر و در حدود ۱۱ درصد است.
«جنی برگلاند» استاد دانشگاه و كارشناس مطالعات اسلامی در سوئد در گزارشی كه به سفارش اندیشكده بروكینگز آمریكا تهیه كرده به بررسی وضعیت تدریس علوم اسلامی در اروپا و آمریكا پرداخته است. یكی از كشورهای مورد بررسی در این گزارش آلمان است.
آلمان از ۱۶ ایالت تشكیل شده است كه هركدام از آنها مسئولیتی جداگانه در امر آموزش و پرورش دارند كه این امر تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر دسترس پذیر نمودن آموزش های اسلامی برای عموم دارد.
براساس گزارش برگلاند، دولت آلمان با وجود آنكه دولتی سكولار است اما نگرشی حمایتی نسبت به دین و مسائل مرتبط با آن دارد. چنانچه انجمن‌های دینی مطابق قوانین عمومی آلمان ایجاد شده باشند دولت می‌تواند با آن انجمن‌ها همكاری داشته باشد.
برای رسیدن به بالاترین سطح همكاری، انجمن دینی باید نشان دهد كه دارای منابع مالی كافی و حداقل ۳۰ سال سابقه فعالیت در آلمان است. با آن كه برخی از جوامع مسلمانی كه در آلمان وجود دارند بیش از ۳۰ سال در آن كشور زندگی كرده‌اند، نسل اول مهاجران مسلمان، انجمن‌هایی كه ملزومات اشاره شده را داشته باشند را تاسیس نكرده‌اند، چراكه همانطور كه ذكر شد، اغلب به آنها به چشم كارگران میهمان نگریسته می‌شد كه سرانجام به كشورهایشان باز می‌گردند.
مطابق با الزامات یاد شده، تنها انجمن‌های اسلامی به عنوان جوامع رسمی دینی شناخته می شوند كه بتوانند با دولت همكاری داشته باشند. تاكنون تنها دو انجمن اسلامی واجد شرایط بوده‌اند.
دولت آلمان در چهار مركز دانشگاهی دوره‌های مطالعات اسلامی برگزار می‌كند و ۶۷ معلم در این مراكز آموزش می بینند.
در ایالت هامبورگ دوره‌های آموزشی اسلامی خاصی به وجود آمده است كه از همه جوامع گوناگون مذهبی برای شركت در این دوره‌ها دعوت می‌شود.
برپایی دوره‌های مطالعات اسلامی بنا به پیشنهاد كنفرانس اسلامی كه در سال ۲۰۰۶ در آلمان برگزار شد توسط وزارت کشور به منظور تقویت همبستگی و یكپارچگی اجتماعی و جلوگیری از افراط‌گرایی مطرح شد.
معلمان زن مسلمان مجاز به استفاده از روسری در مدارس نیستند، به استثنای بعضی از ایالت‌ها كه فقط معلمان دروس اسلامی می‌توانند روسری بپوشند. اكثر دانشجویانی كه در رشته الهیات اسلامی در آلمان تحصیل می‌كنند. زنانی هستند كه اغلب شان از روسروی استفاده می‌كنند. در حالی كه بسیاری از فارغ‌التحصیلان علاقمند به تدریس مطالعات اسلامی در مدارس هستند ممكن است نتوانند به علاقه شان دست پیدا كنند مگر اینكه دولت آلمان ممنوعیت استفاده از روسری در مدارس دولتی را لغو کند.
