سید احمد موسوی مبلغ، رئیس خبرگزاری اطلس افغانستان در یادداشتی نوشت:
اخبار کشتار و گروگان گیری غیرنظامیان حاضر در منطقه میرزا اولنگ افغانستان هنوز هم پس از گذشت یک هفته بسیاری را در بهت فرو برده است. در این فاجعه گروه تروریستی طالبان، 52 غیرنظامی را به صورت «فجیعی» به شهادت رساند. تروریست هادر سرپل دست کم 150 خانواده را گروگان گرفتند و 235 نفر از آن ها با میانجی گری ریش سفیدان آزاد شدند.حالا تازه یک هفته پس از فاجعه، عملیات نظامی در میرزا اولنگ آغاز شده است.مقاومت سرسختانه اهالی میرزااولنگ در مقابل صدها حمله وسیع تروریست ها، این نکته را بارها بر سر زبان ها انداخته که تفکر مذهبی و اعتقادی اهالی میرزااولنگ باعث شده است که این قدر جدی در مقابل تروریست ها مقاومت کنند و طبیعی است حساسیت های زیادی در بین مهاجمان علیه این مردم به وجود بیاید.ازطرفی ورود به سرپل، از دو جهت برای گروه های تروریستی اهمیت دارد.
اول از این جهت که با ورود به سرپل، به آسانی به استان های مختلف دیگری همچون غور، فاریاب، جوزجان و سمنگان که هم اکنون در بسیاری از نقاط آن ها، طالبان و داعش تسلط دارند وصل می شوند و در نتیجه به لحاظ جغرافیایی، میدان عمل گروه های تروریستی و امکان پشتیبانی آن ها از یکدیگر فراهم خواهد شد.دوم این که معادن غنی مس، زغال سنگ و نفت این منطقه می تواند مشکلات مالی گروه های تروریستی را تا حد زیادی کاهش دهد و امکان خرید تجهیزات پیشرفته تر نظامی را برای آن ها فراهم کند.به همین دو دلیل مهم ، طالبان و داعش در صدها مورد تهاجم به میرزااولنگ قصد عبور از این منطقه و رسیدن به مرکز سرپل را داشتند اما هر بار با مقاومت شدید نیروهای مردمی منطقه مواجه شدند و با دادن تلفات سنگین عقب نشینی کردند.به طور قطع، گروه های تروریستی از کشتار وحشتناکی که در میرزااولنگ افغانستان انجام دادند نیز دو هدف عمده را دنبال می کردند. اول: انتقام گیری از شیعیان میرزااولنگ به خاطر شکست های پی در پی که از این مردم تحمل کرده بودند. دوم: رساندن یک پیام به اهالی سایر مناطق مبنی براین که چنان چه سایر مناطق هم در مقابل حملات تروریست ها از خود مقاومت نشان دهند با چنین وضعیتی روبه رو خواهند شد.
از طرف دیگر، سکوت معنادار دولت مرکزی افغانستان و نیروهای خارجی درباره فاجعه میرزااولنگ حاوی پیام های مختلفی است.این سکوت بدین معناست که در حالت بدبینانه، فاجعه صورت گرفته با هماهنگی خارجی ها انجام شده و در حالت خوشبینانه، در سایه نظامیان خارجی رخ داده است.البته فرقی نمیکند این حوادث با حمایت یا نظارت خارجی ها انجام شده باشد، آن چه در این میان مهم است این است که خارجی ها، یکی از اضلاع اصلی مسائل افغانستان هستند و امنیت یا نا امنی در افغانستان به صورت مستقیم به آن ها ارتباط پیدا می کند.
دولت افغانستان با برخی کشورهای خارجی و ازجمله آمریکا به عنوان اصلی ترین کشور خارجی مستقر در افغانستان پیمان امنیتی دارد و آمریکا متعهد است به دولت افغانستان کمک کند تا با تروریسم مبارزه کند و امنیت را برای منطقه به ارمغان آورد.با توجه به سیطره نظامیان خارجی در سراسر افغانستان، نه تنها آنان از فاجعه منطقه میرزااولنگ بیاطلاع نیستند بلکه لحظه به لحظه پهپادهای شان منطقه را رصد می کند و با این وصف این سوال مهم مطرح است که چرا آن ها به کمک مردم نمیشتابند و تروریستها را بمباران نمیکنند؟ این سوالی است که گمانهها درباره نقش نظامیان خارجی در حمایت از تروریسم را تقویت میکند.
این بی توجهی در کنار اخبار موثق منابع محلی مبنی بر تجهیز گروه های تروریستی در مناطق تحت تصرف آن ها با بالگردهای ناشناس، این شائبه را در ذهن ایجاد می کند که ممکن است پیشروی های تروریست ها و حمایت نکردن از اهالی میرزااولنگ، برنامه ریزی شده باشد.گاهی تصور می شود که پروژه سوریه سازی افغانستان و ایزدی سازی شیعیان افغانستان ممکن است از میرزااولنگ کلید بخورد.تحلیل گران مسائل افغانستان همگی اتفاق نظر دارند که سقوط سرپل به دست تروریست ها می تواند همه استان های شمالی افغانستان را تحت تاثیر قرار دهد و به تبع آن، زمینه تاثیر گذاری تروریست ها در کشور های آسیای مرکزی را فراهم کند.این که خارجی ها و دولت مرکزی افغانستان برای سرکوب تروریست ها هیچ اقدامی نمی کنند و برخلاف آن مقدمات تجهیز تروریست ها را فراهم می کنند نشان می دهد که برنامه های پشت پرده فراوانی درباره منطقه توسط خارجی ها و حکومت وابسته به آن ها در افغانستان در حال طراحی است.
داعش، چالش تازه برای شمال افغانستان
تروریست هایی که در سوریه و عراق شکست خوردند و در حال فرار هستند برای ادامه حیات، نیازمند جغرافیا هستند و چه جایی بهتر از شمال افغانستان برای آن ها که از همین طریق بتوانند بر روسیه و چین و کشور های آسیای میانه هم تاثیر بگذارند؟شمال افغانستان معبری کوتاه، کم هزینه و سهل برای قاچاق مواد مخدر افغانستان به بازارهای آسیای مرکزی، روسیه و اروپا است. تنها در کشور روسیه سالانه حدود 30 هزار نفر براثر استفاده از مواد مخدر که قسمت اعظم آن از افغانستان قاچاق میشود، جان میدهند.به لحاظ نظری نیز، شمال افغانستان و آسیای مرکزی، مکانی مناسب برای گسترش سرزمینی داعش محسوب میشود و مردم کشورهای منطقه آسیای مرکزی تحت حکومتهای اقتدارگرایانه ای قرار دارند که آینده اقتصادی روشنی را برای آنها به تصویر نمیکشد و ضمن وجود فسادهای گسترده، هرگونه گرایش به مذهب را نیز به شدت سرکوب میکند. طبیعی است که حمایت گران تروریست ها در سوریه و عراق، خود، زمینه انتقال و تجهیز تروریست ها و پیشروی های آن ها را در سرپل به عنوان شاهراه اصلی ورود به شمال افغانستان فراهم کنند. با این وصف، انتظار نمی رود دولت مرکزی کابل که چشمش به دهان آمریکایی هاست، اقدام موثری برای مقابله با تروریست ها در دست داشته باشد. خود نیروهای خارجی هم که متهم اصلی توسعه نا امنی ها در شمال افغانستان هستند و نباید انتظاری از آن ها داشت.