به گزارش «شیعه نیوز»، پته دوزی، هنر بانوان کرمانی است که قدمت دیرینه دارد و با ورود انواع و اقسام هنرهای صنعتی، هنوز جایگاه خود را به عنوان یک هنر اصیل و سنتی از دست نداده است.
پارچه سادهای که با سوزندوزی از سادگی به زیباترین پته دوزی، هنر بانوان کرمانی است که قدمت دیرینه دارد و با ورود انواع و اقسام هنرهای صنعتی، هنوز جایگاه خود را به عنوان یک هنر اصیل و سنتی از دست نداده است.
پارچه سادهای که با سوزندوزی از سادگی به زیباترین نقش و نگارها در میآید، حاصل هزاران بخیهای است که دست هنرمند زنان کرمانی آن را نقش میزند؛ پته در زندگی مردم این استان جایگاه خاصی دارد و آن را در جهیزیه دختران در قالب جانماز، جلد قرآن، سجاده، سفره، روبالشی، رومیزی و … میتوان مشاهده کرد.
این بار بانوان هنرمند کرمانی حاصل سوزندوزی خود را نقش پارچهای کردهاند که قرار است بر ضریح شش گوشه ابا عبدالله (علیه السلام) بنشیند.
چگونگی دوخت بزرگترین پته جهان برای ضریح مطهر سیدالشهدا(ع)
نجمه فلسفی یکی از هنرمندان پتهدوز کرمانی درباره چگونگی انجام کار دوخت بزرگترین پته جهان برای ضریح مطهر سیدالشهدا(علیه السلام) اظهار کرد : اواخر سال 1391 در کلاس درس برای دانشجویان در مورد رودوزی پارچه خانه خدا توضیح میدادم که ناگاه جرقهای در ذهنم زده شد که کار هنرمندانهای برای ضریح ائمه(سلام الله علیه) انجام دهیم.
وی یادآور شد: همانجا از دانشجویان خواستم روی پیشنهاد من که برای یکی از ائمه کار هنری خوبی انجام دهیم فکر کنند و با استقبال همه دانشجویان مواجه شدم؛ وقتی پیشنهاد دادم که برای حرم مطهر امام حسین (ع) کاری انجام دهیم، اشک شوق و حسرت از دیدگان بچهها جاری شد به گونهای که کلاس از رسمیت افتاد.
این بانوی هنرمند کرمانی ادامه داد: وقتی در مورد ابعاد کار برای ضریح مطهر سیدالشهدا(علیه السلام) به اینترنت مراجعه کردم، با یافتن ابعاد کار، جا خوردم و فهمیدم کار بسیار عظیمی است اما بچهها قبول کردند؛ با مسئول ستاد بازسازی عتبات عالیات در کرمان موضوع را مطرح کردم که او هم استقبال کرد و گفت که آماده همکاری هستیم و به این ترتیب کار آغاز شد.
به گفته فلسفی، دوخت پتهها تقریباً 18 ماه طول کشید و زودتر از آن چه تصور میشد پایان یافت؛ کاری که ابتدا با تعدادی دانشجو شروع شده بود، با مشارکت جمع کثیری که بعضاً از شهرها و استانهای دیگر حتی در حد دوخت چند بخیه همکاری کردند، خاتمه یافت؛ به طور ثابت 121 نفر پای کار بودند و مابقی در حد ابراز عشق و ارادت به ساحت اباعبدالله(علیه السلام) دستی رساندند و کمک کردند؛ برای انجام این پروژه 55 مترمربع دوخت مفید حاصل که در هر سانتیمتر مربع آن 13 بخیه کوک زده شد.
وی افزود: در مسیر دوخت پته برای ضریح مطهر امام حسین (علیه السلام) عنایتهای بسیاری در عالم خواب و بیداری نصیب دوزندگان و مجریان شد که فرصت مجزایی برای بیان میخواهد؛ زیارت کربلای معلا و نجف اشرف یکی از پاداشهایی بود که نصیب بانوان مجری طرح شد و انشاءالله از شفاعت اهل بیت (ع) بیبهره نمانیم؛ در حال حاضر نیز کار دوخت پته برای حرم حضرت ابوالفضل العباس(ع) با پنج قطعه در سه سایز در حال انجام است.
گوشواره هنرمند پته دوز نذر حرم امام حسین(ع)
همچنین بتول میرشکاری یکی از هنرمندان و عضو ثابت این طرح نیز درباره نحوه انجام این طرح عظیم اظهار کرد: یک جفت گوشواره نذر حرم امام حسین(علیه السلام) کرده بودم و روزی که برای ادای نذرم به ستاد بازسازی عتبات عالیات کرمان مراجعه کردم، شنیدم که دوخت پته برای ضریح حرم مطهر سیدالشهدا(علیه السلام) در حال انجام است؛ مشتاقانه اعلام آمادگی کردم که در این کار سهمی داشته باشم؛ اوائل کار بود که توفیق همکاری نصیبم شد.
وی ادامه داد: اواخر اردیبهشت سال 92 بود که رسماً کار دوخت پتهها آغاز شد؛ 25 نفر بودیم که از 6 صبح کار را شروع میکردیم. 16 تکه پته با نقش پیوسته قرار بود برای ضریح مطهر امام حسین (علیه السلام) تهیه شود.
این بانوی هنرمند کرمانی تصریح کرد: جفت کردن تکهها کار سختی بود باید بین دوختها و نقشها هماهنگی کامل حاصل میشد؛ کار سختی بود. گاهی از 6 صبح تا 11 شب کار میکردیم، همه با دل و جان کار میکردند؛ حتی اسباب پذیرایی را خودمان مهیا میکردیم.
میرشکاری خاطرنشان کرد: ضمن کار، گاهی نذر و نذوراتی هم داشتیم مثلا پول روی هم میگذاشتیم و برای سلامتی امام زمان (عج) گوسفند قربانی میکردیم، آش میپختیم و برای نزول باران نذر میکردیم.
وی ادامه داد: بعد از دوخت 16 تکه پته که قرار بود نقشها و دوختهایشان با ظرافت در کنار هم قرار گیرند، برای وصل تکهها که بعد از دوخت سنگین شده بودند، آنها را به چادردوزی بردیم تا با چرخهای بزرگ صنعتی تکهها را به هم متصل کنند؛ بعد برای شستشو آن را به کوهپایه برده و در آب چشمهای که از حیاط مسجد عبور میکرد، شستشو دادیم و سپس سه بار با اتو بخار در خشکشویی آن را اتو کردیم؛ به این ترتیب با اتمام کار گویا بند دلمان را هم با بخیهها به پته دوخته بودیم، با دلتنگی اشک ریختیم و اظهار داشتیم یا اباعبدالله(ع) مبادا بین ما و فرزندان ما با شما فاصله افتد گاهی با گوشه چشمی ما را دریابید که سخت محتاجیم.
پته (یا پته دوزی) نوعی از رودوزیهای کرمان است؛ پارچه زمینه پته پارچهای ضخیم و پشمی است که عریض نامیده میشود، هنرمندان پتهدوز که اکثراً نیز از زنان و دختران خانهدار هستند باکمک سوزن نقوشی ذهنی را که ملهم از پندارها و بینشهای شخصیشان است، به وسیلهٔ بخیههای نخی رنگین بر زمینه یپارچهٔ پشمی ضخیمی (عریض) مینشانند.نقش و نگارها در میآید، حاصل هزاران بخیهای است که دست هنرمند زنان کرمانی آن را نقش میزند؛ پته در زندگی مردم این استان جایگاه خاصی دارد و آن را در جهیزیه دختران در قالب جانماز، جلد قرآن، سجاده، سفره، روبالشی، رومیزی و … میتوان مشاهده کرد.
این بار بانوان هنرمند کرمانی حاصل سوزندوزی خود را نقش پارچهای کردهاند که قرار است بر ضریح شش گوشه ابا عبدالله (ع) بنشیند.
چگونگی دوخت بزرگترین پته جهان برای ضریح مطهر سیدالشهدا(ع)
نجمه فلسفی یکی از هنرمندان پتهدوز کرمانی درباره چگونگی انجام کار دوخت بزرگترین پته جهان برای ضریح مطهر سیدالشهدا(ع) اظهار کرد : اواخر سال 1391 در کلاس درس برای دانشجویان در مورد رودوزی پارچه خانه خدا توضیح میدادم که ناگاه جرقهای در ذهنم زده شد که کار هنرمندانهای برای ضریح ائمه(سلام الله علیه) انجام دهیم.
وی یادآور شد: همانجا از دانشجویان خواستم روی پیشنهاد من که برای یکی از ائمه کار هنری خوبی انجام دهیم فکر کنند و با استقبال همه دانشجویان مواجه شدم؛ وقتی پیشنهاد دادم که برای حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) کاری انجام دهیم، اشک شوق و حسرت از دیدگان بچهها جاری شد به گونهای که کلاس از رسمیت افتاد.
این بانوی هنرمند کرمانی ادامه داد: وقتی در مورد ابعاد کار برای ضریح مطهر سیدالشهدا(علیه السلام) به اینترنت مراجعه کردم، با یافتن ابعاد کار، جا خوردم و فهمیدم کار بسیار عظیمی است اما بچهها قبول کردند؛ با مسئول ستاد بازسازی عتبات عالیات در کرمان موضوع را مطرح کردم که او هم استقبال کرد و گفت که آماده همکاری هستیم و به این ترتیب کار آغاز شد.
به گفته فلسفی، دوخت پتهها تقریباً 18 ماه طول کشید و زودتر از آن چه تصور میشد پایان یافت؛ کاری که ابتدا با تعدادی دانشجو شروع شده بود، با مشارکت جمع کثیری که بعضاً از شهرها و استانهای دیگر حتی در حد دوخت چند بخیه همکاری کردند، خاتمه یافت؛ به طور ثابت 121 نفر پای کار بودند و مابقی در حد ابراز عشق و ارادت به ساحت اباعبدالله(ع) دستی رساندند و کمک کردند؛ برای انجام این پروژه 55 مترمربع دوخت مفید حاصل که در هر سانتیمتر مربع آن 13 بخیه کوک زده شد.
وی افزود: در مسیر دوخت پته برای ضریح مطهر امام حسین (ع) عنایتهای بسیاری در عالم خواب و بیداری نصیب دوزندگان و مجریان شد که فرصت مجزایی برای بیان میخواهد؛ زیارت کربلای معلا و نجف اشرف یکی از پاداشهایی بود که نصیب بانوان مجری طرح شد و انشاءالله از شفاعت اهل بیت (ع) بیبهره نمانیم؛ در حال حاضر نیز کار دوخت پته برای حرم حضرت ابوالفضل العباس(ع) با پنج قطعه در سه سایز در حال انجام است.
گوشواره هنرمند پته دوز نذر حرم امام حسین(ع)
همچنین بتول میرشکاری یکی از هنرمندان و عضو ثابت این طرح نیز درباره نحوه انجام این طرح عظیم اظهار کرد: یک جفت گوشواره نذر حرم امام حسین(ع) کرده بودم و روزی که برای ادای نذرم به ستاد بازسازی عتبات عالیات کرمان مراجعه کردم، شنیدم که دوخت پته برای ضریح حرم مطهر سیدالشهدا(ع) در حال انجام است؛ مشتاقانه اعلام آمادگی کردم که در این کار سهمی داشته باشم؛ اوائل کار بود که توفیق همکاری نصیبم شد.
وی ادامه داد: اواخر اردیبهشت سال 92 بود که رسماً کار دوخت پتهها آغاز شد؛ 25 نفر بودیم که از 6 صبح کار را شروع میکردیم. 16 تکه پته با نقش پیوسته قرار بود برای ضریح مطهر امام حسین (علیه السلام) تهیه شود.
این بانوی هنرمند کرمانی تصریح کرد: جفت کردن تکهها کار سختی بود باید بین دوختها و نقشها هماهنگی کامل حاصل میشد؛ کار سختی بود. گاهی از 6 صبح تا 11 شب کار میکردیم، همه با دل و جان کار میکردند؛ حتی اسباب پذیرایی را خودمان مهیا میکردیم.
میرشکاری خاطرنشان کرد: ضمن کار، گاهی نذر و نذوراتی هم داشتیم مثلا پول روی هم میگذاشتیم و برای سلامتی امام زمان (عج) گوسفند قربانی میکردیم، آش میپختیم و برای نزول باران نذر میکردیم.
وی ادامه داد: بعد از دوخت 16 تکه پته که قرار بود نقشها و دوختهایشان با ظرافت در کنار هم قرار گیرند، برای وصل تکهها که بعد از دوخت سنگین شده بودند، آنها را به چادردوزی بردیم تا با چرخهای بزرگ صنعتی تکهها را به هم متصل کنند؛ بعد برای شستشو آن را به کوهپایه برده و در آب چشمهای که از حیاط مسجد عبور میکرد، شستشو دادیم و سپس سه بار با اتو بخار در خشکشویی آن را اتو کردیم؛ به این ترتیب با اتمام کار گویا بند دلمان را هم با بخیهها به پته دوخته بودیم، با دلتنگی اشک ریختیم و اظهار داشتیم یا اباعبدالله(ع) مبادا بین ما و فرزندان ما با شما فاصله افتد گاهی با گوشه چشمی ما را دریابید که سخت محتاجیم.
پته (یا پته دوزی) نوعی از رودوزیهای کرمان است؛ پارچه زمینه پته پارچهای ضخیم و پشمی است که عریض نامیده میشود، هنرمندان پتهدوز که اکثراً نیز از زنان و دختران خانهدار هستند باکمک سوزن نقوشی ذهنی را که ملهم از پندارها و بینشهای شخصیشان است، به وسیلهٔ بخیههای نخی رنگین بر زمینه یپارچهٔ پشمی ضخیمی (عریض) مینشانند.