پیش بینی مرگ 105 تا 245 هزار ایرانی در اثر انفولانزای خوکی !

بر اساس گزارش نهادهای ملی و بین المللی در زمینه بهداشت و سلامت، سالانه افراد بسیار زیادی بر اثر انواع بیماریها جان خود را از دست می دهند که در این میان بیماریهای قلبی و گوارشی و حوادث مختلف در صدر آن قرار دارند. بیماریهایی نیز وجود دارند که علی رغم مسری بودن، به علت اینکه برای جان انسانها کمتر خطرناک هستند به همان نسبت کمتر در معرض توجه جدی قرار داشته اند که بیماری آنفلوانزا یکی از آنهاست.

 اما در مورد انواع خاصی از آنفلوانزاها مانند نوع خوکی که اخیرا به اندازه گستره حیات، گسترش یافته است اوضاع متفاوت است. میکروب ها و ویروس هاس بیماری زا در انسان به علت تغییرات و جهش های ژنتیکی در طول زمان در مقابل داروهای موجود مقاوم شده و حتی ممکن است یک بیماری جدید ایجاد شود. برخی از بیماریها بین انسان و حیوان مشترک هستند و از هرکدام به طرف مقابل سرایت می کنند؛ این گونه بیماریها به علت مسری بودن و در تماس بودن انسان و حیوان به مراتب خطرناک تر هستند.

 متاسفانه بیماری آنفلوانزا از نوع خوکی دارای تمام شاخصه های یک بیماری مسری و خطرناک است که علی رغم تلاشهای مجدانه مققان پزشکی هنوز داروی موثری برای پیشگیری یا درمان قطعی آن وجود ندارد. (البته این موضوع صرفا به انفلوانزای خوکی مربوط نیست بلکه در مورد تمام انواع آنفلوانزاها صدق می کند) بنابراین آنفلوانزا از حالت یک بیماری معمولی با درجه خطر پایین به یک بیماری کشنده و عالمگیر تبدیل شده و نگرانی جدی تمامی مردم، دولتها و نهادهای ملی و بین المللی در زمینه بهداشت و سلامت را موجب شده است و در ماههای اخیر به یک بحران جهانی تبدیل شده است.

بنابراین بررسی خاستگاه، انواعَ، علائم، روشهای پیشگیری و درمان، جنبه های سرایت و آمار مرگ ومیر مربوط به آن در ایران و جهان بسیار حایز اهمیت است که به آن می پردازیم.

1- تعريف و انواع

   آنفلوانزاى خوکی (  Swine flu) يك بيمارى تنفسى خوك‌ها است که توسط ويروس آنفلوانزاى نوع H۱N۱  ایجاد می شود .این نوع آنفلوآنزا معمولا در  خوك‌ها بروز می کند . ويروس‌هاى آنفولانزاى خوكی حد بالایی از آلودگی و بيمارى را سبب می شوند البته آمار مرگ و میر ناشی از آن در میان خوک ها معمولا کم است و کشندگی زیادی ندارد . آنفلوآنزای خوکی  معمولا به انسان منتقل نمی شود، هرچند گاهی در موارد نادر این ویروس به انسان، به خصوص افرادی که با خوک ها در تماس نزدیک بودند سرایت می کرد. موارد نادری از انتقال این ویروس از انسان به انسان نیز ثبت شده بود.

 ويروس‌هاى انفولانزای خوکی میزبان اصلی شان خوک است اما می توانند مرغ ها و حتی انسانها را آلوده کنند. ويروس‌هاى آنفولانزاى خوكی دائماً تغيير شکل می دهند. البته خوك‌ها به وسيله آنفلوانزاى مرغى هم می توانند آلوده شوند گرچه به اندازه نوع خوکی در این حیوانات مهاجم نیست. ويروس‌هاى آنفلوانزا وقتى از خوک آلوده خوک دیگری را آلوده می کند می تواند تغییر شکل داده و نوع رفتارش نیز تغییر  مى كند  ، ويروس‌ها می توانند دوباره جور شوند ( يعنى ژن‌ها را با هم عوض مى كنند) و  توانایی ویروس ها و همچنین میزبانی خوک برای هر سه نوع آنفلوآنزای خوکی مرغی و انسانی این خطر را ایجاد می کند که ويروس‌هاى جديد كه مخلوط انواع خوك ، انسان و نوع ويروس‌هاى آنفلوانزاى مرغى می باشند پديدار بشوند. با تغييرات در طى سالها انواع متفاوت ويروس‌هاى آنفولانزاى خوك پديدار شده‌اند.

  
اما چه چيزي ويروس كنوني را تبديل به ويروسي خطرناك كرده است؟ ويروس خوكي نيز مانند تمام ويروس هاي ديگر خود را تغيير مي دهد. اگر خوك هاي مبتلا به آنفلوانزاي خوكي همزمان به آنفلوانزاي انساني يا پرندگان نيز مبتلا باشند، اين ويروس ها مي توانند در بدن حيوان ژن هاي خود را تعويض كنند. بدين ترتيب نوعي جديد از ويروس به وجود مي آيد كه هم ژن هاي انسان و هم ژن هاي حيوان را در خود دارد. اين همان اتفاقي است كه ظاهرا در مورد ويروس كنوني افتاده است.  گونه هاي “A H1N1 ويروس آنفلوانزا براي نخستين بار در سال 1930 ميلادي قرنطينه شدند.

2- خاستگاه و تاريخچه

 نخستين ساعات روز شنبه (5 ارديبهشت) بود كه واژه “آنفلوانزاي خوكي” به رسانه ها راه پيدا كرد، واژه اي كه در روزهاي اخير تبديل به سرخط اصلي اخبار شده است. ابتلا به آنفلوانزاي خوكي در روزهاي گذشته، براي نخستين بار در مكزيك مشاهده شد و پس از آن نيز در ايالت هاي جنوبي ايالات متحده، مواردي مشابه گزارش شد. تعداد كشته شدگان و مبتلایان اين بيماري در مكزيك در فاصله کوتاهی به هزاران نفر رسید و بانك جهاني براي مقابله با اين بيماري، 225 ميليون دلار در اختيار دولت مكزيك قرار داد.

 اولین بار در جهان، بیماری آنفلوانزای خوکی در سال ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ گزارش شد که دنیا درگیر جنگ جهانی اول بود. موارد مشکوک در ابتدا در اسپانیا دیده شدند، اما سپس آمریکا نیز به ویروس این بیماری آلوده شد و در نتیجه ۵۰۰ نفر قربانی آن شدند.

احتمالاً بهترین نمونه کشف شده از آنفلوآنزای خوکی يك اپیدمی آنفولانزاى خوكی در  ميان سربازها در سنگر ديكس نيوجرسى در  سال ۱۹۷۶ میلادی است . براى تایید این بیماری در آن سال ۴ نمونه عکس سینه با استفاده از  اشعه ايكس وجود دارد که ابتلا به  سينه‌ پهلو را در حداقل ۴ سرباز تایید می کند و یک مورد مرگ نیز در آن زمان ثبت شده است . طبق مدارک همه اين بيماران سابقاً سالم بوده اند . ويروس بیماری در يك محيط كارآموزى باعث آلودگی یک سرباز گشته بود و به نظر می رسد با پخش مجدود در بین سربازان انتشار یافته و پس از یک ماه بیماری ناپدید گشت .

منبع ويروس، زمان دقيق بروز آن در سربازها ی مستقر در سنگر ديكس و علت انتشار محدود آن و همچنین ناپدید شن بیماری همچنان ناشناس مانده است . آنفلوآنزای سنگر ديكس به دلیل وجود یک ويروس جانورى در جمعيت انسانی متراکم در داخل سنگرها انتشار یافته و ممکن است تماس كامل با حیوانات آلوده در مکان شلوغ سنگر در فصل زمستان پیش آمده باشد . عامل ويروس مسبب این بیماری در سنگر ديكس آنفلوانزاى خوکی  (H۱N۱)  ناميده ‌شده بود.

 يك بروز آلودگى آنفولانزاى خوك در خوك‌ها در ويسكانسين در ۱۹۸۸  میلادی مشاهده شد که منجر به چندين آلودگى انسانها  شد ، اگرچه این حالت منتج به اپیدمی آنفلوآنزای خوکی نشد .

 در سپتامبر ۱۹۸۸، نیز يك زن حامله  ۳۲ ساله به دلیل سينه ‌پهلو بسترى شده بود و پس از ۸ روز مرد ؛ يك ويروس انفلوانزاى خوکی كشف ‌شده بود .  در شرح حال او شروع بیماری از چهار روز پيش ذکر شده بود ، بيمار به يك نمايشگاه فستيوال خوک در شهر خود رفته بود و با خوک ها تماس نزدیک داشت.

در گذشته، (CDC) گزارشاتی از احتمال آلودگى انسان به ويروس آنفلوانزا خوک را طی دو سال دريافت كرد اما از دسامبر ۲۰۰۵، تا فوريه ۲۰۰۹، ۱۲ مورد آلودگى انسان به نوع مهاجم  به انسان آنفلوانزا آنفلوآنزای خوکی با گزارش‌ شد.

 دکتر پیتر کوان، استاد همه گیر شناسی و بهداشت عمومی در کالج دام پزشکی دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی معتقد است: " H1N1 که به نام آنفولانزای اسپانیایی نیز شناخته می شود، به خاطر شیوع یک ویروس متفاوت که در سال 1918 پدیدار شد و باعث از بین رفتن تعداد قابل توجهی از خوک ها و انسان ها گردید، در آغاز "آنفولانزای خوکی" نامیده شد.

احتمال داده می شود که منشاء ویروس H1N1 سال 1918 یک پرنده وحشی بوده باشد ولی منشاء قطعی آن ناشناخته مانده است." آنفولانزای اسپانیایی تا 50 میلیون نفر را در سراسر جهان به هلاکت رساند، که نزدیک به نیمی از آنها جوانان بالغ و سالم بودند. 

3- ويژگي ها

خوکها ممکن است به صورت همزمان با چند نوع ويروس متعلق به اين زنجيره شامل انواع انساني و نوع پرندگان آلوده شوند. اين حضور همزمان چند نوع ويروس امکان تبادل قطعات ژني بين ويروس ها را فراهم مي کند و منجر به پيدايش نوع جديدي از ويروس مي گردد. خطر اصلي اين ويروس نو پديد، آشنا نبودن سيستم ايمني بدن موجود زنده با عامل بيماريزاست که ميتواند عوارض وخيمي ايجاد کند. اين عوارض از يک سو عبارت است از گسترش سريع و بي رويه بيماري و از سوي ديگرشدت بيماريزايي و مرگ و مير وسيع آن است.

 ابتلاي انسان به آنفلوآنزاي خوکي معمولاً به صورت تک گير ونحوه انتقال آن تصادفي واز حيوان به انسان مي باشد، اما افزون بر مشاهدات آزمايشگاهي، شواهد تاريخي که از شيوع گسترده و دنياگير بيماري در سال 1918 وپس از آن دردهه 70 ميلادي وجود دارد نشانگر احتمال قوي انتقال بيماري از انسان به انسان است.

از آنجا که علائم بيماري و الگوي ابتلا فصلي آن به ساير عفونت هاي حاد تنفسي شباهت بسيار دارد، به جز در مواردي نظير مورد اخيرکه تبديل به خطري بالقوه از منظر بهداشت عمومي مي شود، ناشناخته باقي مي ماند.
علائم بيماري به طورمعمول، سردرد، سرفه، سرگيجه، تهوع واستفراغ مي باشد.

ويروس آنفلوآنزاي خوکي در برابر حرارت ناپايدار است و در دماي 70 درجه سانتي گراد از بين مي رود. اين موضوع به خوبي نشان مي دهد که چنانچه تهيه و فرآوري مواد غذايي تهيه شده از گوشت خوک مطابق راهنماي عمل استاندارد و جهاني آن باشد، موجب انتقال بيماري نخواهد بود و سرايت بيماري در همه حال از طريق قطرات تنفسي است.

خطر همه گيري جهاني تنها در صورتي شدت مي يابد که جهش قطعات ژني ويروسها منجر به توانايي ويروس در انتقال بلاواسطه انساني در ارتباطات روزمره معمولي شود، و اگر چنين شود پيش بيني آينده سلامتي و بهداشت در جهان سخت يا دقيقتر بگوييم ناگوار خواهد بود.

البته در ترسيم چنين آينده اي مسلماً عوامل باز دارنده بسياري نقش دارند. ویروس هایی که سبب بیماری در مناطقی از مکزیک و ایالات متحده شده اند، از نظر ژنتیکی پیدایش متشابهی دارند. این یک گونه حیوانی ویروس H1N1 است و توان بالقوۀ همه گیر شدن را در خود دارد، زیرا به  انسان ها سرایت می کند.

4- علايم و نشانه ها

 نشانه‌هاى قابل‌انتظار آنفولانزاى خوكی در انسان ها مانند نشانه‌هاى آنفلوانزاى فصلى انسان است.  حمله ناگهانى تب، بی حالی، در خود فرورفتن،  بى اشتهايى و سرفه كردن . همچنين تعدادی از افراد آلوده با آنفولانزاى خوكی دچار سردرد، سرماخوردگی، گلودرد، کوفتگی و درد مفصل، عطسه‌، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن يا التهاب و آبریزش از بینی می گردند  . در مواردی نیز تهوع، و استفراغ و اسهال نیز گزارش شده است .

5- راههاي انتقال و شيوع

آنفلوآنزای خوکی از دهان و بینی منتقل می شود و یک بیماری مجاری تنفسی است با این وجود دانشمندان هنوز نمی دانند که گونه تازه H1N1 که در مکزیک پیدا شد، چگونه به انسان انتقال یافت.

 ويروس‌هاى آنفلوانزا خوکی می تواند به طور مستقیم از خوك‌ها به انسانها سرایت کند . آلودگى انسان با ويروس‌هاى انفلوانزای خوك‌ها در هنگامی که انسانها در کنار خوکها قرار می گیرند اتفاق می افتد از قبيل کار در انبارهاى خوكها و در  کشتارگاه دام ها و یا مراکز نگهداری و پرورش خوک ها .

 همچنين انتقال انسان  به انسان آنفولانزاى خوك مى تواند اتفاق بیفتد . اين به همان طريق آنفلوانزاى فصلى انسان ها اتفاق می افتد و انتقال انسان به انسان اساساً رو در رو و به وسيله سرفه كردن يا عطسه انسانها ی آلوده با ويروس آنفلوانزا اتفاق می افتد .
مردم با دست زدن به چيزهایی که  با ويروس‌هاى انفلوانزا خوکی آلوده است و سپس دست زدن به دهانشان ممكن است آلوده بشوند .

محققان هنوز اطلاعات کاملی را از نحوه انتقال ویروس آنفلوآنزای خوکی به دست نیاورده اند. سازمان بهداشت جهانی به تازگی برآورد خود مبنی بر سهولت انتقال این ویروس میان انسان ها منتشر کرده است. اگر با کسی در تماس هستید که سرماخوردگی دارد، با او دست ندهید و روبوسی نکنید. ویروس آنفلوآنزا در اماکن عمومی وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس و صفحه کلید کامپیوتر به راحتی شما را آلوده می کند. اگر دستان خود را به دستگیره در یا اتوبوس زده اید، آن را به دهان و بینی خود نزنید.

 دانشمندان هنوز نمي‌دانند كه ويروس اين بيماري در صورت تماس زياد و طولاني مدت از بيمار به افراد سالم انتقال مي‌يابد يا اينكه حتي كوچكترين تماس مي‌تواند باعث انتقال ويروس شود. ويروسهاي آنفلوآنزا مي‌توانند تا چندين ساعت روي سطوح باقي بمانند و از دست و صورت بيماران منتقل شوند. طریقه شیوع این بیماری به هر صورت که باشد نتیجه این است که در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا را در بر گرفته و انتظار می رود تمامی کشورها را در بر بگیرد.

 فراگيري گسترده اين ويروس در سطح جهاني نيز از خطرهاي ديگري است كه در مورد آن هشدار داده شده و سازمان بهداشت جهانی وارد شدن آن به مرحله شش یا شیوع جهانی را تایید کرده است.

 ويروس يادشده مي تواند از راه مسافران به ديگر كشورها نيز منتقل شود. مارگارت چان، رئيس سازمان بهداشت جهاني گفته بود که مشاهده بيماري خود مي تواند خطر بالقوه اي براي انتشار جهاني آن باشد. اين احتمال قوي است كه بسياري از مردم در برابر نوع جديد ويروس ايمن نباشند.

 بر اساس اعلام مركز پيشگيري از بيماري هاي واگير ايالات متحده، آنفلوانزاي خوكي از راه مواد غذايي منتقل نمي شود.

6- راههاي تشخيص

 براى تشخيص دادن انفولانزای خوکی يك آلودگى ، عموماً نمونه تنفسى احتياج است نمونه ها در ۴ تا ۵ روز اول بيمارى باید جمع گردد (يك شخص وقتى آلوده است ويروس را به احتمال زياد به اطراف پراکنده می کند ). با اين وجود، تعدای از اشخاص آلوده ، مخصوصاً بچه‌ها، ويروس را براى ۱۰ روز و یا بیشتر ممكن است انتقال دهند .

7- راههاي پيشگيري

 ويروس‌هاى H۱N۱ آنفولانزاى خوك بسیار متفاوت با ويروس‌هاى ۱N۱H انسان است ، بنابراين، واكسن‌های مورد استفاده براى انفلوانزاى فصلى انسان براى جلوگیری از ابتلا به ويروس‌هاى H۱N۱ آنفولانزاى خوكی نه در بدن خوک و نه در بدن انسان ایمنی ایجاد نمی کند. بنابراین تا زمان تهیه وتکسن این نوع آنفلوانزا صرفا می توان به توصیه های پزشکی و سازمانهای بهداشتی عمل کرد.

 پزشکان در پاسخ به اين سوال كه هر فرد چطور مي‌تواند از خود و خانواده‌اش در برابر اين بيماري مراقبت كند، اظهار می دارند: در حال حاضر بايد احتياط‌هاي معمول براي آنفلوآنزا را انجام داد كه شامل پوشاندن جلوي دهان و بيني به هنگام عطسه و سرفه كردن با يك دستمال كاغذي كه بايد پس از مصرف حتما دور انداخته شود و مخصوصا از عطسه كردن در كف دست بايد خودداري شود. دستهايتان را بايد مرتب بشوئيد و در صورت نبودن آب و صابون از ژل پاك كننده استفاده شود. اگر هم بيمار شده‌ايد در خانه بمانيد.

  همان طور که هوشیاری در برابر آلودگی برای پیشگیری از ابتلای شما و خانواده تان به بیماری ضروری است، در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند. احتیاط های معمول را به کار بندید. آنفلوآنزای خوکی مانند هر نوع سرماخوردگی دیگر از راه تماس سرفه و عطسه منتقل می شود. دست های خود را به طور مرتب بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، می توانید از ژل های تمیزکننده دست استفاده کنید.

  در مورد استفاده از ماسک برای پیشگیری از ابتلا و جلوگیری از شیوع این بیماری ‌مركز كنترل و پيشگيري امراض آمريكا معتقد است شواهد علمي كافي وجود ندارد كه تاييد كند كه ماسك واقعا در خارج از تاسيسات مراقبت‌هاي بهداشتي كاربرد دارد.

  در این قسمت نیز چند توصیه جدی به همراه موارد عملی برای جلوگیری از بیماری خطرناک آنفلوانزای خوکی آمده است:

1- دستهاي خود را مرتباً بشوييد: ذرات و قطرات کوچک ناشي از سرفه و عطسه بيماري را منتقل مي کنند. اين ذرات به دستهاي ما منتقل مي شوند و بعد هر چيزي را که ما لمس کنيم آلوده کننده مي شود.

راه صحيح دست شستن : به غير از پشت و روي دستها و انگشتان ، زير ناخنها ، بين انگشتان و دور مچها را به مدت کافي با آب گرم يا داغ کف مالي کنيد و بعد خوب بشوييد. دستهاي خود را نه تنها قبل از غذا خوردن و بعد از دستشويي رفتن بلکه بعد از استفاده کردن از حوله يا پوشاندن دهان بعد از سرفه يا عطسه بشوييد.درست است تعداد دفعات خيلي زياد مي شود درست مثل تعداد دفعاتي که اگر شما در اورژانش يا اتاق عمل مشغول به کارمي بوديد اين کار را انجام مي داديد.

2- وقتي عطسه يا سرفه مي کنيد دهان خود را بپوشانيد :اگر دستمال نداريد از شانه يا گودي آرنج خود استفاده کنيد.اگر اين ذرات به لباس يا يقه شما منتقل شوند خيلي بهتر است از اينکه در هوا و بين افراد ديگر انتشار يابند.بعد دستهاي خود را بشوييد. در ضمن اجسام صاف مثل سکه بيشتر از اجسام زبر و منفذدار مثل کاغذ ويروس را منتقل مي کنند.

3- در خانه بمانيد: اگر بيمار هستيد در خانه بمانيد و هميشه دستهاي خود را بشوييد تا ديگران را آلوده نکنيد.

4- صورت خود را لمس نکنيد: دستهاي خود را از غشاهاي مخاطي ( چشم- دهان - بيني ) دور نگه داريد چون ويروس از اين راه ها وارد بدن مي شود.

5- از افراد بيمار دوري کنيد.

6-  توصيه هاي سازمان جهاني بهداشت درصورت ابتلا به بيماري: درخانه بمانيد، استراحت بسيار، مصرف مايعات فراوان، پوشاندن دهان و بيني خصوصأ هنگام سرفه و عطسه، شستشوي مرتب دستها با آب و صابون، آگاه کردن افراد خانواده و فاميل از بيماري خود، مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائم ؛ نظير تنگي نفس، ضعف و خستگي شديد، سردرد و سرگيجه شديد، استفراغ و تهوع غير قابل کنترل.

8- راههاي درمان

 واكسن‌های مختلفی در دسترس است كه خوك‌ها را در مقابل آنفلوانزاى خوکی ایمن می کند .اما در حال حاضر هيچ واكسنی كه بتواند برای انسانها در مقابل آنفلوآنزای خوکی ایمنی ایجاد کند در دسترس نیست .
 واكسن آنفلوانزاى فصلى ممکن است بر ضد H۳N۲ خوکی كمك کننده باشد ولی مطمئنا به ایمنی و پیشگیری از آنفلوآنزای خوکی نوع H۱N۱  کمک نخواهد کرد .

 چهار دارو ضد ويروس متفاوت وجود دارد كه براى استفاده در ايالات متحده براى معالجه آنفلوانزا پروانه‌دار هستند:  آمانتادين، amantadine, rimantadine, oseltamivir and zanamivir .  تا زمانیکه ویروس ها به این چهار دارو حساس بوده اند می شد از هر چهار دارو استفاده کرد ، اما  ويروس‌هاى آنفلوانزاى خوکی که جدیدا از  انسانها جدا كردند به آمانتادين و ریمانتادین مقاوم هستند . حالا اداره سلامت ايالات متحده ، CDC استفاده از” oseltamivir  “  و   “  zanamivir  ”    را  برای معالجه و یا پیشگیری از آنفلوآنزای خوکی پیشنهاد می کند . بر اساس اعلام “CDC”، دو داروي “Tamiflu” و “Relenza” كه داروهاي رايج براي مقابله با آنفلوانزا هستند، براي مقابله با تمام گونه هاي كنوني آنفلوانزاي خوكي نيز مؤثرند.

      داروهایی که در سال های گذشته برای درمان انواع قوی آنفلوآنزا تولید شده اند، توانایی خوبی برای کمک به مبتلایان به آنفلوآنزای خوکی دارند. در حقیقت همه گیری جهانی بیماری هایی مانند آنفلوآنزای مرغی و سارس در سال های گذشته آمادگی مراجع درمانی را برای مقابله با همه گیری های جدید افزایش داده است.

 این در حالی است که برخی از پزشکان معتقدند كه استفاده زياد از داروهاي ضد ويروسي مي‌تواند ميكروبها را به اين داروها مقاوم كند.

مقامات سازمان جهاني بهداشت در این زمینه گفته اند که ۴ تا ۶ ماه طول مي کشد تا اولين واکسن براي مبارزه با اين ويروس عرضه شود.

دکتر ریچارد بسر، جانشین مدیر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در جلسه توجیهی کاخ سفید در 26 آوریل گفت: "هرگاه ما شاهد ظهور یک گونه تازه آنفولانزا هستیم، کار خود را در صورت نیاز با تولید یک واکسن شروع می کنیم. ما ذخیره هایی از دانه ها ایجاد کرده ایم، ویروس را شناسایی کرده ایم  و گفتگوها در حال انجام هستند، پس به این ترتیب اگر تصمیم گرفته شود که باید واکسنی تولید  شود، ما می توانیم برای دستیابی به این هدف سریعاً اقدام کنیم."

9- وضعيت كودكان

بیماری آنفلوانزای خوکی در میان تمامی سنین شایع است. به علت ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن کودکان و برخی از بیماران دارای سابقه بیماری های حاد، میزان خطرناک بودن هر نوع ببیماری در این دسته از افراد بسیار بیشتر پیش بینی می شود.

 البته لازم به ذکر است که هیچ گونه شواهدی مبنی بر اینکه آنفلوانزای خوکی در کودکان کشنده تر از سایر سنین باشد، وجود ندارد اما طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی میزان شیوع این بیماری طبق آمار کشورهای کانادا، شیلی،ژاپن،انگلیس و آمریکا در میان افراد نوجوان بین 12 تا 17 سال بسیار بیشتر است.

مراقبت هایی از قبیل مراجعه سریع به پزشک در صورت مشاهده اولین علائم آنفوانزای خوکی و بالا رفتن دمای بدن کودکان به بالاتر از 38 درجه سانتیگراد برای آنها اکیدا توصیه شده تا میزان ریسک این بیماری برای این سنین پایین بیاید.

همچنین اگر کودکی به آنفلوانزا مبتلا شد باید در منزل بماند و مراقبتهایی همانند برخورد با سایر آنفلوانزاها با وی صورت گیرد. باید مقدار زیادی مایعات بنوشند و در استراحت کامل به سر ببرند. با دستور پزشک داروهایی نیز باید مصرف کنند. البته مصرف آنتی ویروس برای کودکان تنها در صورتی موثر خواهد بود که فقط 48 ساعت از شروع علایم اولیه بیماری گذشته باشد. از آنجایی که آنتی ویروسها دارای عوارض جانبی نیز هستند فقط در صورت تجویز پزشک باید به کودکان داده شود.

10-  مبتلايان در جهان

 بیماری آنفلوانزای خوکی طی مدت بسیار کوتاهی و فقط در فاصله چند ماه تمام قاره ها را به تسخیر خود در آورد. مرجع رسمی اعلام آمار مبتلایان و مرگ و میرهای آنفلوانزای خوکی سازمان بهداشت جهانی است که به طور مرتب آمارها و گزارشات خود را روزآمد می کند. با دقت نمی توان گفت که میزان مرگ و میر و مبتلایان به این بیماری چقدر است زیرا هر دقیقه دامنه آن گسترش می یابد.

در حال حاضر بعد از مکزیکو سیتی‌ ملبورن به  “پایتخت آنفلوآنزای خوکی جهان”  بدل شده است.

 روزنامه “استرالین” نوشت بیماری آنفلوآنزای خوکی در طول سه هفته گذشته در این منطقه هزار برابر افزایش یافته است، بیش از همه مدارس در منطقه ملبورن را مبتلا کرده است و منطقه ویکتوریا را به بدترین نقطه جهان از لحاظ ابتلا به بیماری به ازای سرانه جمعیت بدل کرده است.
شایان ذکر است این آمارها مربوط به روزهای پیش است و تعداد آن تقریبا هر ثانیه افزایش پیدا می کند. معاون دبيركل سازمان بهداشت جهاني اعلام كرد در صورت شيوع بيماري آنفلونزاي خوكي يك سوم جمعيت جهان به اين بيماري مبتلا مي شوند.
 پزشکان معتقدند که با در نظر گرفتن شيوع بيماري هاي ديگر در گذشته به طور منطقي مي توان اينگونه نتيجه گيري كرد كه در صورت شيوع اين بيماري يك سوم مردم جهان مبتلا خواهند شد. در اين شرايط حتي اگر بيماري بسيار شديد هم نباشد تعداد زيادي از افراد به آن مبتلا مي شوند و حتي آمار مرگ و مير نيز بسيار بالا مي رود.

 شیوع گونه تازه آنفولانزا که در 22 مارس در منطقه شمال مرکزی مکزیک آغاز شد و تا این تاریخ در سراسر جهان گسترش یافته است، سازمان بهداشت جهانی  را وادار کرد تا این رویداد را یک وضعیت اضطراری برای بهداشت عمومی در سطح جهانی اعلام کند.
تا کنون مرگ بیش از هزار مبتلا به این بماری منتشر شده است.

    
11- شيوع و مبتلايان در ايران به همراه آمار مرگ و مير

 نخستین مورد ابتلا به آنفلونزای خوکی در ایران، در اواخر خردادماه تأیید شد. بیمار نوجوانی بود ایرانی‌تبار و مقیم آمریکا که اواخر خردادماه به همراه خانواده‌اش وارد تهران شد. او به هنگام ورود به کشور مورد معاینه و آزمایش قرار گرفت. پس از انجام آزمایش آلودگی این نوجوان ۱۶ ساله به ویروس H1N1 قطعی و پس از آن درمان آغاز شد.

اما فقط چند هفته بعد وزیر بهداشت و درمان از 23 نفر مبتلا به آنفلوانزای خوکی در ایران خبر داد ولی هنوز هیچ آماری در مورد مرگ بر اثر این بیماری در کشور گزارش نشده است. تا پایان هفته گذشته ، تعداد61 مبتلا به این بیماری شناسایی شده اند.
بنابر گفته مقامات بهداشتی در ایران تمام مبتلایان به این بیماری غیر از یک نفر همگی سابقه سفر به خارج از کشور داشته اند و این بیماری را با خود به ایران آورده اند.

 در این زمینه دكتر گويا درسمينار آنفلوآنزاي خوكي که در انستيتو پاستور ايران برگزار شد، با اشاره به ورود آنفلوانزاي خوكي به فاز 6 پاندمي افزود: طبق برآوردها طي دو سال، احتمالا حدود 10 ميليون و 500 هزار نفر تا 24 ميليون در كشورمان به اين نوع آنفلوآنزا مبتلا مي شوند که از اين تعداد 525 هزار تا يك ميليون و 225 هزار نفر نياز به بستري دارند و برآورد مي‌شود حدود 105 هزار تا 245 هزار نفر جان خود را از دست بدهند.

آنفلوآنزاي خوكي از حوالي نوروز در قاره آمريكاي شمالي و مركزي و سپس به تدريج در ديگر نقاط جهان گسترش يافت و در حال حاضر در فاز 6 پاندمي اين آنفلوآنزا به سر مي‌بريم.

 پاييز امسال از لحاظ آنفلوآنزاي خوكي بسيار هولناك خواهد بود و احتمال دارد در آينده با افزايش تعداد بيماران مبتلا به اين نوع آنفلوآنزا در كشور مواجه شويم. اين امر گريز ناپذير است به طوري که سرعت گسترش جغرافيايي اين بيماري چهار برابر پاندمي سال 1917 برآورد مي شود.

 قدرت انتقال آنفلوآنزاي خوكي 2 تا 3 برابر آنفلوآنزاي فصلي است. رييس مركز مديريت بيماريهاي واگيردار وزارت بهداشت می گوید: دليلي ندارد براي وقوع پاندمي منتظر زمستان باشيم. در مجموع ديرترين زمان بروز پاندمي در پاييز خواهد بود اما در زمان پاندمي اين بيماري حدود 98 درصد افراد بيمار خدمات بهداشتي درماني را از خارج از بيمارستان‌ها دريافت خواهند كرد و پيش بيني مي‌شود حدود 5 درصد مبتلايان نياز به بستري داشته باشند. همچنين حدود يك تا دو درصد كل افراد مبتلا فوت خواهند كرد و اين در حالي است كه اين عدد بسته به شدت بيماري و ارائه خدمات متغير خواهد بود.

  رييس مركز مديريت بيماري‌هاي واگيردار وزارت بهداشت، شايع‌ترين عارضه آنفلوآنزاي خوكي را ذات الريه عنوان كرد و گفت: به اين منظور موارد ذات الريه را در تمام بيمارستان‌هاي كشور بررسي مي‌كنيم. از طرف ديگر مواردي كه به علت آنفلوآنزاي خوكي جان خود را از دست داده‌اند بيشتر با تابلوي نارسايي شديد تنفسي و نارسايي كليوي و شوك جان خود را از دست داده‌اند. همچنين اكثريت موارد شديد اين بيماري در گروه‌هاي خاص از جمله افراد داراي بيماريهاي زمينه‌اي بوده است.

 دكتر گويا با بيان اينكه پاندمي موج‌هاي مختلفي دارد و حداقل دو سال گرفتار خواهيم بود، ادامه داد: طي دو سال بروز پاندمي، موج‌هاي مختلف آن بروز مي‌كند و هرموج 6 تا 8 هفته طول مي‌كشد و سپس فروكش مي‌كند.

 شدت هر كدام از اين موج‌ها متغير است اما انتظار مي‌رود شدت بيماري و همچنين تعداد مبتلايان در سال اول پاندمي بيشتر از سال دوم باشد. وي با بيان اينكه در فاز شش پاندمي جهاني آنفلوآنزاي خوكي انتقال پايدار انسان به انسان، مداوم و افزايشي است، ادامه داد: در اين فاز عمليات مهار ديگر بي‌فايده است. در اين فاز اقدامات موثر توسط نظام سلامت همه كشورها، كاهش موارد ابتلا، كاهش موارد شديد، كاهش موارد بستري، كاهش موارد نياز به خدمات ويژه و در نهايت كاهش مرگ و مير است چرا كه مهار در زماني موثر است كه بيماري كانون مشخصي داشته باشد.

      دكتر گويا با بيان اينكه داروي ضد ويروسي كافي براي آنفلوآنزاي خوكي در اختيار داريم، گفت: تاكنون واكسني كه مجوز گرفته باشد، براي اين ويروس تهيه نشده است. از طرف ديگر سازمان بهداشت جهاني معتقد است كه اين ويروس در شرايط فعلي نيازي به واكسيناسيون در سطح وسيع ندارد اما شايد لازم باشد براي گروه‌هاي خاصي از مردم و همچنين پرسنل بهداشتي درماني پيش‌بيني‌هاي لازم صورت گيرد.

12- اقدامات ملي و بين المللي برای مقابله با آنفلوانزای خوکی

کشورها و سازمانهای ملی و بین المللی به ویژه در زمینه بهداشت در ماههای اخیر و پس از شیوع بیماری آنفلوانزای خوکی تلاشهای بسیار زیادی برای مقابله با این بیماری به صورت پیشگیری افراد سالم و درمان افراد مبتلا به این بیماری انجام داده اند.
 در برخی از کشورها مدارس، موزه ها و کتابخانه ها بسته شده اند و به مردم توصیه شده است با یکدیگر دست ندهند و ظروف خود را مشترکا استفاده نکنند.
در برخی دیگر از کشورها کلیه رویدادهای سفر نیز معلق شده است. اقدامات قرنطینه داوطلبانه نیز در نقاطی از دنیا صورت گرفته است.
 
در همین راستا سازمان بهداشت جهانی  نیز به عنوان مهمترین سازمان بین المللی در زمینه بهداشت و سلامت تدابیری اندیشیده است.
 اعلام به موقع هشدارها در مورد همه گیری این بیماری از وظایف این سازمان است. کارشناسان و دانشمندانی که
ماه ژوئن  در وین گردهم آمدند، تصمیم گرفتند که آنفلوآنزای خوکی را پاندمی یا بیماری مسری جهانی بخوانند.

سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در چهل سال اخیر بیماری آنفلوآنزا را به عنوان پاندمی معرفی کرده و زنگ خطر همگیر شدن این بیماری را به صدا درآورده است. آنفلوانزا با شروع فصل سرما فراگیرتر می‌شود. اين اقدامات مي تواند دولت ها را با هدف محدود کردن گسترش آنفلوانزاي خوکي، به اعمال محدوديت هايي در زمينه تجارت، سفر و ساير زمينه ها رهنمون سازد.

   
13- اقدامات ايران برای مقابله با آنفلوانزای خوکی

 علاوه بر برگزاری سمینارهای مختلف برای بررسی جنبه های خطرناک این بیماری در داخل کشور، شرکت در جلسه اضطراري وزيران بهداشت كشورهاي مديترانه شرقي با هدف تصميم‌گيري درباره برگزاري حج عمره و تمتع در قاهره یکی دیگر از اقدامات ایران در این زمینه است.

در حال حاضر پنج شركت از كشورهاي فرانسه، انگلستان، آمريكا، سوئيس و آلمان در زمينه توليد اين واکسن فعاليت مي‌کنند و از اين بين، سه شرکت با ادعاي دست‌يابي به فن‌آوري توليد آن و کسب مجوز اوليه از سازمان بهداشت جهاني در حال مذاکره براي ثبت در کشورها هستند اما هنوز از ميزان اثربخشي و عوارض كاهش اين واكسن‌ها اطلاع دقيقي در دست نيست.

 با وجود دانش فني توليد واکسن آنفلوانزاي نوع آ در کشور، تنها مشکل موجود در اين راه را عدم دسترسي به مقادير کافي است. طرح توليد اين واكسن در ایران به صورت پروژه‌اي مشترك و ملي با سازمان بهداشت جهاني ادامه دارد که در حال حاضر در مرحله مذاكره براي اين پروژه مشترك هستند و پس از قدري پيشرفت در زمينه‌ توليد واكسن آنفلوانزاي فصلي، مي‌توان در خصوص آنفلوانزاي نوع آ (H1N1) هم قدم‌هاي خوبي برداشت.

 دكتر لنكراني وزیر بهداشت ایران با اشاره به وجود مقادير كافي داروي مورد نياز آنفلوانزاي نوع آ (H1N1) اسلتاميوير(تاميفلو) در کشور گفت: برخي از كشورها از اين داروها براي پيشگيري از اين بيماري استفاده كرده‌اند و هم‌اكنون با بحران مقاومت به دارو مواجه شده‌اند، از اين رو تاكيد ما بر مصرف دارو تحت پروتكل درماني است، البته داروي رده سومي به نام (رلنزا) هم به مقادير مورد نياز سفارش داده‌ شده است.

 وي، با بيان اين كه ايران از معدود كشورهايي است كه ماده اوليه داروي موثر بر آنفلوآنزاي نوع آ را در داخل توليد مي‌كند، گفت: هزينه تمام شده اين دارو يك سوم نوع وارداتي آن است. البته اقدامات ديگري از قبيل آماده‌سازي سيستم بهداشتي - درماني تخت‌هاي مراقبت ويژه و اتاق‌هاي ايزوله نيز براي بيماران احتمالي آنفلوآنزاي نوع آ در كشور در نظر گرفته شده است.