به گزارش «شیعه نیوز»، آیت الله العظمی وحید خراسانی به مناسبت آیین نکوداشت مرحوم آیت الله سیدمحمدهادی میلانی (ره) در پاسخ به چند سئوال ابعاد شخصیتی این عالم و فقیه ربانی را تشریح کرده اند؛
متن سئوالات و پاسخ های این مرجع تقلید را در ذیل می خوانید.
آیت الله میلانی – رضوان الله علیه- چه ویژگی هایی داشتند؟
پاسخ معظم له: ایشان، واقعا گوهری ناشناخته بودند. چه در اعتقادات و چه در اخلاق و چه در افعال، بی گمان، در حد کمال قرار داشتند. آنچه بیش از هر خصلتی، توجه مرا به خود جلب کرده است، همانا ذوب شدن مرحوم آقای میلانی در ولایت ائمه معصومین – علیهم السلام- است. این بیت شعر که در وصیت نامه ایشان ذکر شده است، قابل تامل است:
بنده ام، بنده، ولی بی خردم خواجه، با بی خردی می طردم
حرکت ایشان در حوزه علمیه مشهد، پس از استقرار چگونه بود؟
* آیت الله میلانی، در دوران مرجعیت و زعامت خود، در مشهد مقدس، جهادی بزرگ کرد که بسیاری از ابعاد و آثار آن بی خبر مانده اند. کسانی از جریان های مختلف اطراف ایشان را گرفتند؛ اما نتوانستند در ایشان نفوذ کنند و ناکام ماندند. یادم می آید که به عیادت آیت الله میلانی، بیمارستان رفته بودم. شخصی از همان جریان ها خواست ایشان را معرفی کند. روبه او کردم و گفتم: لازم نیست که شما آیت الله میلانی را معرفی کنید.
اگر خاطره ای از آیت الله العظمی میلانی دارید، بفرمایید؟
* همان سالی که من به دعوت ایشان از حوزه علمیه نجف برای استقرار در مشهد آمدم و ایشان منزلی برای ما اجاره کردند، روزی، ایشان را در دالان خانه دیدم که از پله ها بالا می آیند. هرگز آن خاطره را فراموش نمی کنم. وقتی به اتاق تشریف آوردند و نشستند، فرمودند: من جلال این بارگاه [ علی بن موسی الرضا] را در این قبه ی طلا نمی بینم، بلکه در حوزه علمیه ای مشاهده می کنم که با چنین مقامی مناسب باشد. بعد فرمودند: من در این مدت که در مشهد بودم، سختی های بسیاری را تحمل کردم، تا به مقصود برسم که سربلندی روحانیت و حوزه علمیه خراسان است.
آیا دعوت استقرار شما در حوزه علمیه مشهد، از سوی حضرت آیت الله میلانی، در ارتباط با دشواری های یاد شده بود؟
* همین طور است. معظم له به من فرمودند؛ من این همه را تنها تحمل کردم. حالا، به این شهر بیا و در کنار ما باش، تا این رشته باقی بماند. بنده، بدون اینکه بگو و مگویی کنم و حتی بدون مشورت با دیگران گفتم: قبول. اصلا بدون اراده، در محضر آیت الله میلانی گفتم: چشم آقا! بعد رفتیم و با حضرت آیت الله آقا سید ابوالقاسم خویی ملاقات کردم. فکر و ذکرم این بود که درس و بحث را به هم بزنم و بار سفر بربندم و به خراسان بازگردم.
آیت الله العظمی خویی – رضوان الله علیه- چه نظرگاهی داشتند؟ آیا ایشان با مهاجرت شما موافق بودند؟
* بله. آیت الله خویی به من فرمودند: چرا تعلل می کنی؟ درخواست آقای میلانی را اجابت کن و نزد ایشان برو. در همان روزها بود که آیت الله العظمی آقا سید محسن حکیم از دار فنا به دار بقا رفتند. بنده، تلگراف تسلیتی از عراق برای آیت الله العظمی میلانی فرستادم و معظم له جواب آن را فرستاد که هنوز آن را به رسم یادگاری نگه داشتم. در آخر تلگراف ایشان، این عبارت آمده است: " منتظر قدوم".
لطفا از ماجرای استقرار در مشهد بگویید؟
* بعد از جواب تلگراف معظم له بود که با خانواده به سمت ایران حرکت کردیم. وقتی وارد مشهد شدیم، باخبر شدیم که آیت الله میلانی – رضوان الله علیه- برای ما منزلی تهیه کردند. منزل استیجاری به برادر مرحوم آقا شیخ حسن آشوریان تعلق داشت. واقعا آیت الله میلانی در حق بنده و خانواده، لطف فراوان کردند.
آیا خاطره دیگری از حضرت آیت الله میلانی دارید؟
* ایشان هرگز در عصر خودش، شناخته نشد. آیت الله میلانی از کسانی بود که مقام ثبوت شان از مقام اثبات شان فزون تر است. خاطره ای ندارم؛ ولی خوابی که آقا سید محمد علی میلانی برای بنده نقل کرده، شنیدنی است. ایشان مرحوم آیت الله میلانی را در عالم رؤیا، در حدود چهل و پنج سالگی می بیند. آقا محاسن خیلی زیبایی دارد و قد و قامت بلند. آقا زاده معظم له گفت: در خواب، چنین به من خبر رسید که مرحوم آیت الله میلانی – رحمه الله علیه- از مقام مرجعیت و زعامت کناره گیری کرده است. یعنی در دنیا هستند؛ اما مرجع تقلید نیستند. چنین خوابی که آقا سید محمد علی دیده بود و برایم نقل کرده بود، خیلی برایم شگفت انگیز بود.
*در باره فرزند ایشان
درباره ی مرحوم آقا سید محمد علی میلانی بفرمایید؟
* ایشان همواره حیثیت پدر بزرگوارش – چه در زمان حیات و چه بعد از وفات- حفظ کرد. واقعا آقا زاده ای مثل سید محمد علی دیده نشده است که چنین وفادار به پدرش باشد و آبروی بیت والد را نگه دارد. متانت و اخلاص آقا سید محمد علی، در حد کمال بود. ایشان در مسایل شرعی، بسیار مقید بود و همیشه اهل احتیاط بود. من از نزدیک با ایشان و طرز زندگی اش آشنا بودم.
درباره آیت الله کمپانی، استاد بزرگ آیت الله میلانی، چه می فرمایید؟
* ایشان، بعد از اینکه سکته کردند و در بیمارستان بغداد، عکسی از مغزشان برداشتند، گفتند: مغز این مرد، به قدری پیچیده است که اگر در اروپا بود، از کاشف اتم هم برتر بود. آیت الله میلانی، 25 سال در محضر چنین استادی درس خواند و به مبانی فکری او دست یافت. رابطه این شاگرد و استاد، نشان می دهد که حضرت آیت الله العظمی میلانی، از لحاظ علمی و حوزوی، در چه مقام و منزلت والایی است. افکار آیت الله کمپانی در دست آیت الله میلانی بود.
