به گزارش «شیعه نیوز»، مهدی کریمی درباره شیوع افسردگی و اقدام به خودکشی و راهکارهای مقابله با این آسیب اجتماعی اظهار داشت: بیماریهای اعصاب و روان در سطح جوامع شیوع بالایی دارد و شاید تا 25 درصد افراد یک جامعه، مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان هستند و اطلاعی از بیماری اعصاب و روان خودشان ندارند.
وی افزود: یکی از شایعترین بیماریهایی که در جامعه وجود دارد، بیماری اضطرابی و فسردگی است؛ اگر افرادی که بیماری اعصاب و به ویژه افسردگی دارند، درمان نشوند، در 70 درصد این افراد افکار مرگ و خودکشی به ذهن متبادر می‌شود و 15 درصد این افراد اقدام به خودکشی می‌کنند، اقدام به خودکشی لزوماً منجر به خودکشی موفق نمی‌شود و شاید اقدام به خودکشی 10 برابر اقدام به خودکشی موفق و منجر به مرگ است.
این متخصص در زمینه خودکشی با بیان اینکه اقدام به خودکشی در جامعه ما مستثنی از جوامع دیگر نیست، یادآور شد: افراد جامعه به دلیل بیماریهای شایعی از جمله اضطراب، افسردگی، سوء مصرف مواد و مشکلات اجتماعی مانند بیکاری، ناامیدی و... دچار بیماری اعصاب می‌شوند و اگر بینش کافی داشته باشند، به روانپزشک مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگیرند تا حدود زیادی از اقدامات بعدی آنها مانند خودکشی می‌تواند جلوگیری می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره زمینه‌های ابتلا به افسردگی و رابطه بین افسردگی و اعتیاد به شبکه‌های فضای مجازی خاطرنشان کرد: استرس در تمامی جوامع و جامعه ما بالاست؛ استرس مقدمه افسردگی است، زمانی که فردی تحت استرس مزمن قرار گیرد، موادی در بدنش کاهش پیدا می‌کند که به آن «نوروتِرانسمیتر» (انتقال دهنده عصبی) می‌گوییم و از جمله این نوروترانسمیترها «دوپامین» و «سِروتونین» هستند، کاهش این مواد در بدن فرد باعث می‌شود وی در بلندمدت دچار افسردگی شود، اگر بتوانیم استرسها را کنترل کنیم و راهکارهایی برای کاهش استرس وجود داشته باشد، راهکاری برای کاهش افسردگی و در نهایت افکار مرگ پیدا کرده‌ایم.
کریمی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از نوجوانان به دلیل تعامل با گروه‌های اجتماعی خاصی احساس بی‌هویتی می‌کنند، تصریح کرد: شبکه‌های مجازی برخی مواقع پیامهایی را برای نوجوانان متبادل می‌کنند که این پیامها باعث تناقض در نوجوان می‌شود؛ نوجوان کنجکاو است و ممکن است تحت تأثیر شبکه‌های مجازی و جامعه پیامهای چندگانه دریافت کند و نتواند صحیح تصمیم‌گیری کند، در حقیقت بسیاری از اقدام به خودکشیها ناشی از پیامهای چندگانه است؛ فرد از شبکه‌های مجازی پیامهایی دریافت و احساس پوچی، بی‌ارزشی و ناتوانی در قبال جامعه می‌کند، اگر انتظارات فرد برآورده نشود به آن درجه از درماندگی می‌رسد که فکر می‌کند وجودش دیگر مؤثر نیست و باید به آن پایان دهد.
نقش اعتقادات مذهبی در کاهش افکار مرگ و اقدام به خودکشی
این روانپزشک درباره ارتباط بین سطح آموزه‌های دینی در افراد و میزان اقدام به خودکشی گفت: طی مطالعات صورت گرفته مشخص شده بیماریهای روانپزشکی تحت تأثیر مسائل «biologic»(ژنتیک)، «psychological» (روانپزشکی)، «social» (اجتماعی) و «spiritual» (مذهبی) است؛ بیماریهای روانپزشکی تحت تأثیر مسائل ژنتیکی و خانوادگی است، اگر کسی در خانواده‌اش فرد افسرده‌ای داشته باشد، احتمال ابتلا به افسردگی برای سایر افراد خانواده نیز وجود دارد، جزء اجتماعی، جزء دیگر بیماریهای اعصاب و روان است؛ جامعه‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند می‌تواند تأثیر زیادی در کار، نقشه، برنامه و هویش داشته باشد، می‌تواند فرد را باهویت و بی‌هویت کند، جزء روانشناختی و مذهبی فرد از دیگر اجزاء بیماریهای اعصاب و روان هستند، مشخص شده جوامعی که اعتقادات مذهبی بالاتری دارند، افکار مرگ و خودکشی در آنها کمتر است، در جوامع مسیحی خودکشی «کاتولیکها» نسبت به «پروتستانها» کمتر است و به طور کل اقدام به خودکشی در جوامع مسلمان از سایر جوامع کمتر است.
نوجوانانی که در اقدام به خودکشی از افراد مشهور تقلید می‌کنند
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره تأثیر خواندن اخبار حوادث بر روی افکار مخاطبان اظهار داشت: رسانه مانند شمشیر دولبه عمل می‌کند، هم باید در جامعه اطلاع‌رسانی وجود داشته باشد و در رسانه‌ها پنهان‌کاری نباشد و هم از تبعات ناشی از پیامهای منفی و ترغیب و تشویق دیگر افراد جامعه برای اقدام به خودکشی جلوگیری کنیم؛ مواردی وجود داشته که اقدام به خودکشی یک فرد بسیار پررنگ جلوه داده شده، از یک موفقیت بزرگ برای آن فرد یاد شده، [این اقدام به خودکشی] باعث جلب توجه نوجوانان دیگر شده و در نهایت خودکشی تقلید شده است؛ بسیاری از موارد اقدام به خودکشی، تقلیدی از اقدام به خودکشی یک فرد مشهور یا مورد وثوق برای دیگران است، زمانی که فرد مشهوری اقدام به خودکشی می‌کند ممکن است این اقدام به خودکشی بیشتر روی نوجوان تأثیر گذارد و آنها (نوجوانان) به‌صورت تقلیدی اقدام به خودکشی کنند.
کریمی ادامه داد: زمانی که اخبار منفی به مخاطب القا شود، در حقیقت استرس در فرد زیاد می‌شود، زمانی که فردی پیگیر اخبار و حوادث منفی باشد، استرستها در او زیاد می‌شود، در روحیه و شناخت فرد تأثیر می‌گذارد و باعث عصبانیت، پرخاشگری، افسردگی و حتی افکار خودکشی در فرد می‌شود و اگر حوادث منفی توسط یک فرد دنبال شود، ممکن است تأثیرات منفی روی وی بگذارد و اصلاً توصیه نمی‌شود؛ بیشتر به جنبه‌های مثبت تأکید می‌کنیم که افراد دنبال اتفاقات خوب در زندگی باشند که استرس وارد زندگی آنها نشود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره رسانه‌ای شدن اخبار اقدام به خودکشی تصریح کرد: گاهی اوقات رسانه‌ای کردن اقدام به خودکشی، موجی از خودکشی را راه می‌اندازد به طور مثال اگر اخباری که افراد با قرص برنج خودکشی کردند، رسانه‌ای شود، خود این اخبار می‌تواند باعث موجی از اقدام به خودکشی شود.
این روانپزشک درباره فروش بدون نسخه و آزادانه برخی داروهای کشنده خاطرنشان کرد: ممکن است فردی با مراجعه به داروخانه، بدون ضوابط، داروهای بسیار‌کشنده را خریداری کند و با همین داروهایی که بدون نسخه عرضه می‌شود، اقدام به خودکشی کند، در بسیاری از موارد اقدام به خودکشی، با قرصهای خواب‌آور، داروهای ضد افسردگی، داروهای اعتیاد‌آور مانند «ترامادول» و متادون بوده که بدون ضابطه و نسخه پزشک در اختیار درخواست‌کننده این داروها قرار می‌گیرد و منجر به مرگ آن فرد می‌شود، وزارت بهداشت باید در این زمینه رصد بیشتری داشته باشد که دارو بدون نسخه پزشک در اختیار افراد قرار نگیرد.
وی با بیان اینکه بسیاری از موارد اقدام به خودکشی تحت تأثیر استرسهای تکانه‌ای (ناگهانی) است، اظهار داشت: در اقدام به خودکشی، در یک لحظه استرس آنی به فرد وارد می‌شود و آن فرد به صورت تکانه‌ای اقدام به خودکشی می‌کند شاید اگر چند ساعت از استرس به فرد بگذرد، وی ممکن است از اقدام به خودکشی پشیمان شود و نسبت به آن استرس وارد شده واکنش مثبت‌تری نشان دهد، مورادی نیز وجود دارد که فرد با طرح و برنامه قبلی اقدام به خودکشی می‌کند، اگر استرسی به فرد وارد شود، فرد می‌تواند استرس را در طی روزهای بعد مدیریت کند، آن را کاهش دهد و از اتفاقات ناگوار جلوگیری کند.
ورزش کردن راهی برای کاهش استرس
این روانپزشک درباره راهکارهای کاهش استرس در افراد و جلوگیری از افکار اقدام به خودکشی تصریح کرد: همه انسانها تحت استرس و فشارهای روحی و روانی قرار دارند؛ هر چه جامعه توسعه‌یافتگی بیشتر پیدا کند و تمایلات فرهنگی و اجتماعی آن جامعه بیشتر شود، ممکن است استرس افراد آن جامعه بیشتر شود، یکی از مکانیزمها برای کاهش استرس، مکانیزمهای انطباقی است؛ این مکانیزمها در هر فردی متفاوت است، امکان دارد استرس ثابتی به دو نفر وارد شود اما مکانیزمهای انظباقی در آنها متفاوت باشد، این استرس می‌تواند برای فردی فاجعه باشد اما شخص دیگر با آن کنار بیاید، برای کاهش دادن استرسها توصیه می‌کنیم که «کاهش فشارهای عصبی به هر صورت» انجام شود، ورزش کردن یکی از فعالیتهایی است که باعث نشاط و شادابی در فرد می‌شود و باعث کاستن تأثیرات منفی استرس می‌شود، حضور در مجالس شاد و خواندن اخبارهای خوب از دیگر راهکارهای کاهش استرس است.
وی درباره نقش گریه کردن در کاهش استرس گفت: گریه کردن یک مکانیزم دفاعی برای افراد است، زمانی که فردی دچار افسردگی، فشارهای عصبی و ناکامی است یکی از مکانیزمهای کمک‌کننده به این فرد گریه و سوگواری کردن است؛ گریه و سوگواری باعث کاهش فشارهای عصبی و رهایی معضل افسردگی می‌شود.
کریمی با بیان اینکه خانوده‌ها نباید بیماریهای اعصاب و روان را تابو بدانند، یادآور شد: خانواده‌ها اگر احساس کردند فرزندانشان دچار بیماری اعصاب و روان، استرس، افسردگی و اضطراب هستند باید بدون تابو دانستن این بیماریها، به متخصصان و روانپزشکان مراجعه کنند و شاید با یک مشاوره و اقدام مختصر، این بیماریها برطرف شود و فکر رفتن به سمت اقدام به خودکشی در این افراد کاهش پیدا کند.
