به گزارش «شیعه نیوز»، روزنامه الاخبار لبنان در مقالهای نوشت: حاکمیت عربستان سعودی هدف جدیدی در لبنان را پیش روی خود قرار داده که همان فرسایش حزبالله است. ریاض از طریق تمامی راهکارها حتی با عبور از جنازه منافع اقتصادی تمامی لبنانیها از جمله گروههای سیاسی هواداران خود سعی دارد به این هدف برسد. در همین راستا گروههای مذکور نگرانیهای عمدهای دارند، البته این نگرانیها در چهره افرادی مثل سعد حریری مخفی مانده است، با این وجود ولید جنبلاط به صورتی آشکار از این نگرانی خبر داده و از وجود سیاستی برای براندازی دولت لبنان صحبت میکند. این در حالی است که حزبالله همچنان آرامش خود را حفظ کرده و نسبت به نیروهای داخلی خود و اوضاع و شرایط منطقهای و جهانی مطمئن است.
ابراهیم امین در این مقاله می افزاید: قطار جنون سعودیها هنوز متوقف نشده است، نظام حاکم در شبه جزیره عربستان بر اساس اطلاعات متداولی که در لبنان وجود دارد و از زبان دیپلماتهای غربی و عربی نقل میشود، به صورت مستقیم مجموعه ای از مجازاتهای بیشتر را بر ضد لبنانیها در ابعاد سیاسی و اقتصادی اعمال کرده است. امارات نیز در این موضوع در کنار عربستان بود. این دو کشور سعی دارند بیشترین تعداد کشورهای عربی را با خود همراه کنند. اطلاعات نشان میدهد که روند اخراج لبنانیها از کشورهای حاشیه خلیج فارس افزایش پیدا کرده است، این در حالی است که کشورهای مذکور تلاش می کنند راهکاری برای نظارت بیشتر بر نقل و انتقالات مالی به دست بیاورند. اخباری که از کشورهای منطقه بویژه ریاض و ابوظبی و پایتختهای دیگر عربی به لبنان میرسد در درجه اول برای جریانهای حامی عربستان از جمله سعد حریری نگرانکننده است.
نزدیکان حریری معتقدند که وی اقدامات عربستان سعودی را مبالغهآمیز میداند، به ویژه پس از آنکه تهدیداتی دریافت کرده که امکان لغو پروازهای شرکتهای هواپیمایی خلیج فارس به فرودگاه بیروت وجود دارد. حریری در راستای نگرانی از نتایج چنین اقداماتی سعی دارد روش پدرش را در شرایط مشابه دنبال کند، کاستن از اظهارات دارای معانی سیاسی چه در محافل علمی و چه در نشست های غیر علنی و تمرکز بر شعارهای کلی نظیر ایجاد دولت و ... بخشی از این سیاست است. نیروهای 14 مارس و شخصیتهای سیاسی جریانهای متفاوت آن سخن واضحی را از دیپلماتهای آمریکایی شنیدهاند. آنها اعلام کردند که دولت آمریکا با هر چیزی که به ثبات و امنیت لبنان ضربه بزند، مخالفت میکنند. کسانی که با دیپلماتهای آمریکایی تماس گرفتند ، منتظر سفر هیئت آمریکایی به ریاض هستند، چرا که قرار است این هیئت حاکمان سعودی را به عدم اتخاذ اقداماتی برای ضربه دن به امنیت و اقتصاد لبنانیها تشویق کنند، اما چنین هیئتی هنوز ایجاد نشده است. بنا به اعلام منابع دیپلماتیک و شخصیتهای داخلی ، آمریکاییها معتقدند که واشنگتن به روش کلی و موازی با امنیت عربستان و لبنان و ثبات این دو کشور متعهد است و البته نسبت به ضربه زدن به ثبات امنیتی اقتصادی آن نیز هشدار میدهد. این کشور میگوید که مانعی در "فرسایش حزبالله لبنان و محیط اطراف آن " نمیبیند، اما همزمان نسبت به عدم عصبانی کردن حزبالله و وادار کردن آن به تغییرات گسترده در رویکردها اصرار دارد. دولت آمریکا همچنین با ابقای دولت لبنان وحل و فصل پرونده انتخابات ریاست جمهوری در این کشور همراه است. مشخص است که سعودیها از این حاشیه مانور بسیار گسترده تحت عنوان مقابله با حزبالله لبنان استفاده میکنند، حاشیهای که دولت آمریکا در ماههای اخیر سطح آن را افزایش داده است. به نظر میرسد هماهنگی خاصی بین عربستان و آمریکا در این رابطه وجود دارد یا لااقل عربستان سیاستهای خود را در پشت پرده آمریکا مخفی میکند، لیستهای تروریستی ارائه شده از سوی عربستان تقریباً با لیستهای آمریکاییها مطابقت میکند.
در فاصلهای نه چندان دور از لبنان، نگرانیهای آمریکاییها در مورد پیچیدگیها و اوضاع داخلی عربستان شدت گرفته است. این موضوع باعث شده واشنگتن اقدامات پیش دستانه ای را در دستور کار قرار دهد که عبارتند از:
- مداخله دائمی برای جلوگیری از انفجار در خاندان حاکم و ممانعت از فروپاشی عربستان. گزارشهای موجود نشان میدهد که واشنگتن اطلاعات روزمره از اختلافات داخلی خاندان حاکم به ویژه خصومتهای موجود بین محمد بن نایف و محمد بن سلمان دریافت میکند. حامیان عربستان در لبنان از جمله حریری نیز از نگرانیهای خود نسبت به ثبات سیاسی در عربستان در نتیجه این اختلافات خبر دادند. آنها همواره از نقش آمریکا بهعنوان اهرم فشاری برای جلوگیری از انفجار اوضاع به ویژه بین بن نایف و بن سلمان خبر می دهند.
- آمریکا همواره به دنبال مهار مشکلات موجود در عربستان است، به ویژه پس از اینکه اطلاعاتی منتشر شده مبنی بر اینکه محمد بن سلمان به دنبال قانع کردن پدرش برای کنار گذاشتن محمد بن نایف و قرار دادن فرزندش به عنوان ولیعهد عربستان است. فرزند شاه عربستان میداند که رسیدنش به تخت پادشاهی تنها در دوران زندگی پدرش ممکن است، این در حالی است که بن نایف نسبت به ایجاد انفجار در خاندان حاکم عربستان هشدار میدهد. همین موضوع دیپلماتهای آمریکایی را به دنبال راه حل دیگری برای این مشکل کشانده است، به گونهای که پادشاهی بن نایف را تضمین کرده و ضمانتهایی را نیز به بن سلمان برای کنار گذاشته نشدن از ولایت عهدی بدهد و نگرانیهای او را بکاهد. این در حالی است که بن نایف فرزند پسر نیز ندارد و میتواند اصلاحاتی را در اختیارات حاکمان داده و مسئولیتهای اصلی اجرایی، نظامی ، امنیتی و اقتصادی را بر عهده ولیعهد قرار دهد.
- توسعه حضور مستشاران آمریکایی به ویژه مستشاران امنیتی و افتتاح دفاتر آنها در مناطق متعدد عربستان و مدیریت روند براندازی حاکمیت و نمایندگان آن.
- آمریکا برای اولین بار خواستار مداخله مستقیم انگلیس برای کمک به عدم فروپاشی حاکمیت سعودی شده است، چرا که معتقد است انگلیسیها تجربه بالایی در این زمینه دارند و نفوذ گستردهای نیز در دولتهای مجاور عربستان دارد.
چنین اقداماتی در نتیجه بروز واقعیتهایی است که مؤسسات آمریکایی شرایط آن را بنا به علل زیر دشوار توصیف میکند:
- نگرانی واشنگتن از ناتوانی حاکمیت سعودی در ایجاد تناسب بین مطالبات شرایط جنگی و درآمدهای مالی عربستان افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که گفته میشود عربستان تاکنون 184 میلیارد دلار از صندوق ذخیره خود برداشت کرده است. سایت بزینس اینسایدر دیروز در گزارشی به نقل از "بنک آف آمریکا میریل لینچ" مینویسد که در صورتی که قیمت نفت در مرز 30 دلار برای هر بشکه باقی بماند، حتی در صورت کاهش 25درصدی هزینههای دولتی، ذخایر عربستان برای مدتی بین 3 تا 5 سال کافی نیست. این در حالی است که نهایت کاهشی که عربستان برای هزینههای خود در سال 2016 مقرر کرده، 14% است.
- کاهش درآمدهای مالی عربستان همراه با رکود اقتصادی است که در نتیجه کاهش سرمایهگذاریهای دولتی ایجاد شده است، این موضوع دو نتیجه مهم داشته است: اول توقف تحویل دادن پروژههایی که قراردادهای آن نهایی شده است، چرا که عربستان قدرت پرداخت هزینههای مرحله نهایی قراردادها را ندارد. موضوع دوم توقف آغاز پروژههای دیگر است. به این ترتیب شرکتهای خارجی به دنبال کاهش حضور خود در عربستان هستند و تعداد کارگران پارهوقت خود را کاهش میدهند. این تصمیم شامل شرکتهای سعودی میشود. از سوی دیگر فضای نگرانکننده حاکم بر کشور هشدارهایی را برای تجار بزرگ در زمینه ممانعت از سرمایهگذاریهای خارجی به بهانه عدم خروج سرمایهها از کشور ایجاد کرده است.
- کاهش درجه اعتباری عربستان سعودی باعث شده شرکتهای مالی جهانی برای اولین بار در تاریخ معاصر عربستان شاخص مالی جدیدی را ارائه دهند که مبتنی بر فروش یک دلار عربستان با شش ریال سعودی طی 40 ماه آینده است.
سؤالی که مطرح است اینکه شرایط مذکور چه تأثیراتی در سیاست عربستان سعودی در لبنان دارد؟ پاسخ این جا است که شخصیتهای سودی در جهان عرب از جمله در لبنان دچار تردید گسترده هستند ، به نظر میرسد سعد حریری بیشترین تأثیرپذیری از این اوضاع را داشته است. سوالی که بسیاری از لبنانیها پاسخی برای آن نمییابند، این است که آیا حریری در شرایطی به بیروت بازگشت که از جزئیات طرح عربستان برای ایجاد تنش فراگیر با لبنان آگاه بوده است؟ یا اینکه تحولات موجود بعد از بازگشت وی تصمیمگیری شده است؟ چیزی که تاکنون مشخص است ، این است که حریری از توقف کمکهای عربستان به ارتش لبنان دو روز پیش از اعلام این مطلب اطلاع داشته است.
وی همچنین برخی از اقدامات کشورهای حاشیه خلیج فارس را قبل از انجام این اقدامات با مقامات جریان متبوع خود بررسی کرده است، بهعنوان مثال نهاد المشنوق از برخی از این جزئیات اطلاع داشته، اما سعی نکرده حاشیهای مستقل از حریری ایجاد کند. این اشتباهی بود که اشرف ریفی مرتکب شد و آنچه را که از طرفهای سعودی در مورد تنش گسترده با لبنان شنیده بود، به تفسیر و تأویل گذاشت. حریری همچنان از جریانی که به دنبال این تحریکها هستند ، شکایت میکند، اما نمیتواند آنها را سرکوب کند، گرچه حتی در برخی اقدامات با آنها همراهی میکند، چرا که از خشم عربستان بر ضد خود میترسد.
- علی عواض العسیری سفیر عربستان در بیروت خواستار مداخله شخصیتهای لبنانی و دیپلماتهای خارجی برای جلوگیری از صدور تصمیم بستن سفارت عربستان در بیروت شده است. العسیری از گرایش هیئتهای سیاسی و مردمی به سمت سفارت جهت ابراز وجود خود استفاده کرده است، در غیر این صورت قرار بود سطح روابط دیپلماتیک عربستان سعودی در لبنان مانند امارات کاهش پیدا کند.
برنامههای تنشآفرین سعودیها
براساس آنچه که گفته شد حاکمیت سعودی سیاستهای تنشآفرین خود بر ضد لبنانیها را ادامه میدهد، این سیاست همچنین شامل برنامه کاری دربرگیرنده بسیاری از مسائل در لبنان و منطقه بر اساس سناریوی زیر است:
اول: افزایش چالشهای سیاسی و هجمههای تبلیغاتی بر ضد حزبالله لبنان و بالا بردن سطح نگرانیها از افت ناگهانی نقدینگی در این کشور. این در حالی است که بخش بانکی لبنان نظری غیر از این دارد. ریاض سلامه رئیس بانک مرکزی لبنان در مورد سؤالات زیادی که در این زمینه پرسیده شده، گفت اعضای تیم المستقبل در زمینه تأثیر اقدامات کنونی عربستان سعودی بر نقدینگی کشور به صورت مبالغهآمیز نظر میدهد.
دوم: برخی به دنبال ایجاد مشکلات امنیتی در کشور هستند که باعث تحریک تعصبات در افکار عمومی میشود، البته مشخص است که ارکان جریان المستقبل در این رابطه دچار اختلافات شدیدی هستند. حریری حامی جریانی است که به دنبال اقدامات عاقلانه به ویژه در شمال لبنان و برخی مناطق بقاع و بیروت است. این جریان نسبت به پیشروی رویکردهای افراطی و در اختیار گرفتن افکار عمومی از سوی آنها نگران است و میترسد این روند به جای تقابل با حزبالله لبنان به مقابله آنها با ارتش و نیروهای امنیتی منتهی شود.
حریری از منابع امنیتی رسمی شنیده که حزبالله لبنان اقدامات امنیتی شدیدی را برای جلوگیری از واکنش آن ها نسبت به اختلالات امنیتی در کشور اتخاذ کرده است. همچنین جنبش امل نیز به رهبران خود دستور داده که اشتباه کنندگان را رسوا خواهد کرد و آن ها را به مقامات کشور تحویل خواهد داد.
سوم: عربستان سعودی در صورت بروز چالش امنیتی بر روی صدور اتهامات مستقیم از سوی جریانهای رسمی لبنان بر ضد حزبالله به بهانه دست داشتن در اقدامات امنیتی حساب باز کرده است و سعی دارد از این اطلاعات به عنوان منابع رسمی خود بهرهبرداری کند. عربستان در این صورت اطلاعات مذکور را به اتحادیه عرب و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ارسال خواهد کرد. همزمان با این تلاشها ، اقدامات گسترده ای از سوی عربستان با همراهی امارات و بحرین و برخی طرفهای خارجی دیگر در کویت و قطر و جریان های عربی نظیر دولت سودان و عراق و سوریه و همچنین متحدان عربستان در یمن دنبال خواهد شد تا پرونده امنیتی مبنی بر تلاش حزبالله برای آماده سازی جهت کودتا در کویت و بحرین و تشویق شیعیان عربستان به انتفاضه در منطقه الشرقیه و اقدام به آموزش گروهکها و انجام انفجارها در عربستان و امارات متهم کند. مجموعه این تلاشها به دنبال آن است که حزبالله را به عنوان یک گروه تروریستی و مجرم به رسمیت بشناسد و آن را روی دیگری از گروه تروریستی داعش معرفی کند.
- عربستان با حمایت اسرائیل و طرفهای اروپایی و آمریکایی سعی خواهد کرد این پرونده را به شورای امنیت ارجاع دهد تا شاید بتواند حزبالله لبنان را محکوم کرده و آن را به عنوان یک سازمان تروریستی و تحت تعقیب در جهان مطرح کند. به این ترتیب این گروهها میتوانند به بهانه حمله به نیروهای حزبالله در سوریه حملات نظامی را بر ضد این کشور انجام دهند، درست مانند اقداماتی که آمریکا به بهانه مبارزه با داعش در سوریه و عراق انجام میدهد.
ماهیت آرامش حزبالله نسبت به توطئههای جدید
مشخص است که حزبالله به عنوان اولویت اول هجمه سعودی- آمریکایی- صهیونیستی هیچگونه چالشی از خود نشان نمیدهد. حزبالله رویکردها و ارزیابیهای خاص را خود نسبت به شاخصهای مختلف دارد، از جمله این موارد اوضاع داخلی لبنان و اطلاعات موکد این حزب است که از تمایل جریانهای برجسته 14 مارس از جمله حریری برای رسیدن به سازش فراگیر خبر میدهد. برخی اطلاعات نشان میدهد که حریری مخالفتی با ریاست جمهوری میشل عون ندارد، اما میگوید که اختیار عمل دست وی نیست، بلکه در دست عربستان است. وی آمادگی رسیدن به سازش در صورت قانع شدن به ضرورت آن را دارد، سازشی که میتواند شامل مدیریت دولتی و قانون انتخابات پارلمانی نیز بشود. حزبالله تحولات پیرامونی را با روشی متفاوت بررسی میکند. این حزب در درجه اول معتقد است که در داخل لبنان هیچ گروهی (دولت یا پارلمان یا مؤسسات قضایی ) وجود ندارد که بتواند پوشش قانونی برای معرفی این حزب به عنوان یک سازمان تروریستی و جنایتکار را فراهم آورد. همچنین حزبالله لبنان توجیهات لازم برای مداخله خود در سوریه و عراق را در اختیار دارد، چرا که این مداخله بنا به درخواست دولتهای عراق و سوریه بوده و این حزب همچنان تحت سقف مورد نظر آنها در ابعاد نظامی یا مستشاری فعالیت میکند.
حزبالله لبنان موقعیت خود در استراتژی جدید روسیه در منطقه را میداند، بدون مبالغه میتوان گفت که حزبالله لبنان نوک پیکان ارتش زمینی روسیه در سوریه است. به این ترتیب اگر سعودی ها بخواهند موجودیت حزبالله در سوریه یا عراق را به موجودیت داعش تشبیه کنند، نتیجه آن این خواهد بود که کسانی که به دنبال هدف قرار دادن حزبالله لبنان باشد، مانند کسانی هستند که نیروهای سوریه و روسیه را همزمان موشک باران میکنند.
البته حزبالله لبنان برداشتها و ارزیابیهای مواضع خود را تنها براساس ائتلافهای خود انجام نمیدهد، بلکه در درجه اول بر روی توان ذاتی خود تکیه کرده است. این حزب در تمامی جنگها با اسرائیل پیروز بوده و در برابر تلاشها جهت محاصره سیاسی و نظامی و مالی خود حتی در اوج حضور ایران در دام محاصره و تحریم مقابله کرده است. چگونه ممکن است برخی تصور کنند که اوضاع کنونی برای این حزب سختتر از گذشته است، این در حالی است که چتر حمایتی روسیه در سوریه پهن شده و حضور حزبالله در عراق تحت مشروعیت دولتی قرار داشته و ایران نیز از انزوای خود خارج شده است.
انتهای پیام/ 852