هر چند اصل قیامت از روى دلیل عقل ثابت است ، اما كیفیت و خصوصیات آن را كسى نمى داند و هیچكس به آن آگاه نیست ، جز از طریق وحى و آنچه در روایات اهل بیت علیهم السلام رسیده باشد. در این زمینه روایاتى وارد شده كه بهشتیان ، جوان محشور مى شوند، مردها در سن 32 سالگى و زنها 16 سالگى و در همین سن هم مى مانند، در بهشت پیرى نیست ، آنجا عالم دیگرى است كه با این عالم قابل قیاس نیست .
ضمنا سنین 32 و 16 سالگى اشاره به كمال بهجت و سرور است ، كمال جوانى و قدرت كه هیچ نوع فتور و سستى در آن راه ندارد، در این سنین است .
اما پاسخ قسمت دوم از این سؤ ال كه به چه شكلى وارد محشر مى شویم ؟
این را نیز باید از طریق وحى و روایات ائمه علیهم السلام آگاه گردید.
بر صورتهایى مانند سیرتها محشور مى شوند
در “تفسیر قمى “در ضمن تفسیر آیه شریفه : “در صور دمیده مى شود پس شما گروه گروه مى آیید “.(1) روایت كرده است كه از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مى پرسند كه این آیه راجع به كفار است یا مسلمین ؟ حضرت مى فرماید:
“راجع به مسلمین است كه ده صف وارد محشر مى شوند، برخى به صورت میمون و بعضى خنزیر و گروهى وارونه ؛ پاره اى كور و گروهى زبانشان را مى جوند و از آن چرك جارى است و...(2) گروهى نیز محشور مى شوند در حالى كه صورتهایشان چون ماه در شب چهارده ، نورافشانى مى نمایند مانند ملك مى باشند و بر فراز اجتماع محشر، در حركتند"
درباره زنهاى بهشتى مى فرماید: “جمال زن بهشتى نسبت به جمال حورالعین ؛ مانند جمال حور است نسبت به زنان دیگر “.(3)
خلاصه هر كس بر طبق سریره اش محشور مى شود تا باطنش چطور باشد، اگر خوى “ملك “پیدا كرد، فرداى قیامت جمالى برتر از ملائكه دارد و اگر درنده اى شد و خوى خشم و شهوترانى را در خودش پرورش داد، مصداق همان روایت مشهور است كه مى فرماید:
“مردمان به صورتهایى وارد محشر مى شوند كه بوزینه ها و خوكها نسبت به آنان زیبایند از منظره خودشان به قدرى وحشت دارند كه آرزو مى كنند زودتر آنان را در گودال جهنم جا دهند تا مردم آنان را در این منظره نبینند. چقدر ناراحت هستند كه دوزخ آسایشگاه نسبى براى آنان است “.(4)
بلى كسى كه خوى درندگى داشته باشد، چنین است ، سگ با دندان مى گزد اما او با زبان و قلم مى درد و نیش مى زند، باكى ندارد كه با زبان و نوشته اش آبروى كسى را بریزد و یا دلى را به درد آورد. خلاصه در قیامت ، شكل هر كسى مانند باطنش و ملكاتش مى باشد تا سریره اش چه باشد، اگر باطنش انسان باشد در بهترین شكلها و اگر حیوان باشد در بدترین صورتها محشور مى گردد.
اما پاسخ قسمت سوم از این سؤ ال كه پرسیدند: "گناهانى كه در جوانى كرده ایم آیا عدالت است در حال پیرى عقوبت آن را تحمل كنیم ؟ “.
اگر عرض مرا دقت كرده باشید، پاسخ این سؤ ال نیز روشن شده است . گوشت و پوست ، آلت فعل نفس است . "من " گناه مى كنم و "من " باید معذب باشم ، روح و ذات ، مرتكب گناه شده و بدن ، تنها وسیله و آلت بوده است ، لذا در "من " جوانى و پیرى ، فرقى نمى كند هر چند صد ساله باشد، در بیست سالگى ، من ، من است و گناه بیست سالگى و پنجاه سالگى و هفتاد سالگى همه اش گناه من است و تكلیف خداوندى هم بر روى گوشت و پوست نیست بلكه بر ذات آدمى است كه اراده مى كند و با اراده كردنش مى جنبد، منتها با این بدن .
1- (یوم ینفخ فى الصور فتاءتون اءفواجا)، (نباء/ 18).
2- متن عربى و ترجمه و شرح فارسى روایت ، در كتاب شریف "معاد" از حضرت آیت الله شهید دستغیب ، نوشته شده ، به آنجا مراجعه شود.
3- من لا یحضره الفقیه ، ج 3، ص 299.
4- "یحشر بعض الناس على صور یحسن عندها القردة و الخنازیر" (علم الیقین ، ج 2، ص 901).
منبع:
اخلاق اسلامى، شهید آیت الله دستغیب
تبیان