امام صادق عليه السلام فرمود: «رجعت مخصوص عدهاي است و آنها [انبيا و معصومين عليهمالسلام و] کساني هستند که داراي ايمان خالص و يا کفر و شرک خالص بودهاند.»
کد خبر: ۲۸۹۱
۰۰:۰۰ - ۲۲ تير ۱۳۸۷
[1]1ـ علاّمه مجلسي در کتاب بحارالانوار ميگويد: شيعه در تمام اعصار معتقد به رجعت بوده و اين اعتقاد در ميان آنان مسأله روشني است. سپس ميافزايد: بيش از چهل نفر از علماي بزرگ شيعه، به طور متواتر، نزديک دويست روايت را در بيش از پنجاه کتاب خود راجع به رجعت نقل کردهاند که مرحوم کليني، صدوق، طوسي، سيد مرتضي، نجاشي، کشي، عياشي، قمي، سليم هلالي، شيخ مفيد، کراچکي، نعماني، صفار، سعدبن عبداللّه، ابن قولويه، عليبنعبدالحميد و سيدبن طاووس در زمره آنها هستند.
470 [2] سپس ميگويد: اگر چنين مسألهاي متواتر قلمداد نشود در چه مسألهاي ميتوان ادعاي تواتر نمود با آن که مسأله رجعت را تمام علماي شيعه در طول تاريخ از يکديگر نقل نمودهاند.
471 [3]و پس از ذکر نام عدهاي از علماي شيعه که در باره رجعت کتاب نوشته و اقوال منکرين رجعت را رد نمودهاند سخن مرحوم صدوق را در «رساله اعتقادات» نقل نموده که ميگويد: اعتقاد ما ـ يعني اماميه ـ در باره رجعت اين است که رجعت يک حقيقت مسلم است؛ چنانکه خداوند در سوره بقره، آيه 243، نمونهاي از آن را
در باره هفتاد هزار خانواده از يکي از بلاد که از طاعون فرار کردند نقل نموده که خداوند به آنها فرمود: بميريد و آنها مردند و سالها در کنار جاده ماندند، آن گاه حزقيل پيغمبر از خدا خواست تا زنده شوند و [به اذن خدا زنده شدند] و باز بعد از گذشت آجال خود مردند.
سپس ميگويد: رجعت در امتهاي گذشته وجود داشته و رسول خدا صلياللهعليهوآله فرمود: «حوادثي که در امتهاي گذشته رخ داده بدون کم و کاست در اين امت نيز رخ ميدهد» و طبق فرموده آن حضرت در اين امت نيز بايد رجعت وجود داشته باشد.
472 [4]2ـ محدث بزرگوار، قمي، در کتابسفينة البحار، از امام صادق عليهالسلام نقل نموده که فرمود: «نخستين کسي که قبل از قيامت از قبر خارج ميشود و به دنيا باز ميگردد حسينبنعلي عليهماالسلام است.» همچنين فرمود: «رجعت مخصوص عدهاي است و آنها [انبيا و معصومين عليهمالسلام و] کساني هستند که داراي ايمان خالص و يا کفر و شرک خالص بودهاند.»
473 [5]3ـ در همان کتاب، از امام باقر عليهالسلام نقل شده که فرمود: «رسول خدا و اميرالمؤمنين صلواتالله عليهما ـ هنگام رجعت، به دنيا باز خواهند گشت.»
[6]4ـ در همان کتاب، از امام صادق عليهالسلام نقل شده که در تفسير آيه «و يوم نحشر من کلّ امّةٍ فوجا...» فرمود: «هيچ کس از مؤمنين نيست که کشته شده باشد جز اين که قبل از قيامت زنده شود و سپس بميرد و هيچ کس از مؤمنين نيست که مرده باشد جز اين که او نيز قبل از قيامت زنده شود و به شهادت برسد.»
475 [7]5 ـ در همان کتاب، از امام صادق عليهالسلام نقل شده که فرمود: «از جمله سخناني که خداوند در معراج به پيامبر خود صلياللهعليهوآله فرمود اين سخن بود: اي محمّد! علي آخرين فردي است که من از امامان [بعد از تو] در رجعت قبض روح مينمايم و او همان «دابّة الارض» است که با مردم سخن خواهد گفت [و بر پيشاني مؤمن و کافر نشانهاي خواهد گذاشت].»
476 [8]6ـ علاّمه سيد عبدالله شبّر در کتاب «حق اليقين» گويد: احاديث زيادي از ائمه اطهار عليهمالسلام نقل شده که فرمودهاند: «کسي که ايمان به رجعت و بازگشت ما نداشته باشد از ما نيست». سپس از کتاب فقيه صدوق، از امام صادق عليهالسلام نقل ميکند که فرمود: «کسي که ايمان به رجعت و بازگشت ما به دنيا نداشته باشد و عقد متعه و موقت ما راحلال نداند از ما نيست.»
477 [9]سپس ميگويد: رجعت عبارت است از اين که عدهاي از شيعيان و دوستان امام زمان عليهالسلام قبل از قيامت به دنيا باز گردند و از امام خود حمايت و دولت و حکومت او را درک نمايند و خشنود شوند، و عدهاي از دشمنان آن حضرت نيز به دنيا باز گردند و هنگام حکومت حضرت مهدي عليهالسلام به دست شيعيان او، مجازاتِ بعضي از اعمال زشت خود را ببينند و با خواري و خفت کشته شوند، اين باز گشت مخصوص کساني است که داراي ايمان خالص و يا کفر خالص بودهاند و بقيه مردم ـ چنانچه در روايات نقل شده ـ به حال خود ميمانند و به دنيا باز نميگردند و دليل اين رجعت و بازگشت اضافه بر اجماع و ضرورت مذهب، کتاب خدا (قرآن) و سخنان معصومين عليهمالسلام است.
478 [10]سپس گويد: آياتي از قرآن که بر رجعت دلالت ميکند از اين قرارند:
آيه اول اين آيه است که خداوند متعال ميفرمايد: «و يوم نحشر من کلّ امّةٍ فوجا...»؛ يعني روزي که ما از هر جمعيتي عدهاي را که آيات ما را تکذيب مينمودهاند زنده ميکنيم و آنها براي مجازات بازداشت ميشوند. اين آيه دلالت ميکند که اين حشر و زنده شدن مخصوص عده خاصي است و آن غير از حشر اکبر است که قيامت ميباشد؛ چنان که خداوند فرموده: «و حشرناهم فلم نغادر منهم احدا»؛ يعني «[بهياد بياور روزي را که] ما آنها را در قيامت زنده ميکنيم و احدي از آنها را فرو نميگذاريم.
479 [11]7ـ شيخ بزرگوار، قمي، در تفسير خود نقل نموده که از امام صادق عليهالسلام در باره تفسير آيه «و يوم نحشر من کلّ امّةٍ فوجا...) سؤال شد. امام صادق عليهالسلام فرمود: «عامه واهل سنت چه ميگويند؟» سائل گفت: آنها ميگويند اين آيه مربوط به قيامت است. امام صادق عليهالسلام فرمود: «آيا در قيامت از هر امتي عدهاي محشور ميشوند؟!»
سپس فرمود: «اين آيه مربوط به رجعت است و آيه شريفه «و حشرناهم فلم نغادر منهم احدا» مربوط به روز قيامت است.»
[1]42- القول في الرجعة
1ـ قال العّلامة المجلسي في البحار ج 53/122 اجمعت الشيعة عليها في جميع الأعصار و اشتهرت بينهم کالّشمس في رابعة النهار الي قوله: و تواتر عنهمقريب من مأتي حديث صريح رواها نيّف و اربعون من الثقات العظام و العلماء الأعلام في ازيد من خمسين من مؤلّفاتهم کثقة الأسلام الکليني و الصدوق محمّدبنبابويه و الشيخ ابيجعفر الطوسي و السيّد المرتضي و النجاشيّ و الکشيّ و العيّاشيّ و عليّبنابراهيم و سليم الهلالي و الشيخ المفيد و الکراجکي و النعماني و الصفّار و سعدبن عبداللّه و ابن قولويه و عليّبنعبدالحميد و السيّد عليّبنطاووس.و...
[2]الي ان ذکر عدّةً کثيرة من الأعلام ثمّ قال: و اذا لم يکن مثل هذا متواترا ففي ايّ شيءٍ يمکن دعوي التواتر مع ماروته کافّة الشيعة خلفا عن سلف؟!
[3]ثمّ ذکر عدّة منهم صنّف فيه او احتجّ علي المنکرين في ذلک ثمّ ذکرماقاله الصدوق في رسالة العقائد بقوله: اعتقادنا في الرجعة انّها حقّ و قد قال اللّه عزّوجلّ «الم ترالي الذين خرجوا من ديارهم و هم الوف حذر الموت فقال لهم اللّه موتوا ثمّ احياهم»
الي ان قال: انّ الرجعة کانت في الأمم السالفة و قال النّبيّ صلياللهعليهوآله: يکون في هذه الأمة مثل ما يکون في الأمم السالفة حذوالنعل بالنعل و القذّة بالقذّة فيجب علي هذا الأصل ان يکون في هذه الأمة رجعة.
[4]2ـ و روي في سفينة البحار في لغة رَجَعَ عن منتخب البصائر عن ابي عبداللّه عليهالسلامانّه قال: اوّل من تنشقّ الأرض عنه و يرجع الي الدنيا الحسين بن عليّ عليهماالسلام و انّ الرجعة ليست بعامّةٍ و هي خاصّة، لايرجع الاّمن محّض الأيمان محضا او محّض الکفر و الشرک محضا.
[5]3ـ و فيه عن ابي جعفر عليهالسلام قال: انّ رسولاللّه و عليّا ـ صلواتاللّهعليهما سيرجعان.
[6]4ـ و فيه عن الصّادق عليهالسلام في قوله تعالي: «و يوم نحشر من کلّ امّةٍ فوجا...» النمل/83 قال: ليس احدمن المؤمنين قُتل الاّ سيرجع حتّي يموت ولا احد من المؤمنين مات الاّ سيرجع حتّي يُقتل. البحار ج 53/40.
[7]5ـ و فيه عن الصّادق عليهالسلام قال: ممّا کلّم اللّهتعالي رسوله ليلةً اسري به: «يا محمّد!عليّ آخر من اقبض روحه من الأئمّة و هو الدّابة التي تکلّمهم». البحار ج 53/68.
[8]6ـ و قال السيّد الشبّر في کتاب حق اليقين ج 2/3: تضافرت الأخبار عن الأئمة الأطهار عليهمالسلامانّهم قالوا: ليس منّا من لم يؤمن برجعتنا ففي الفقيه عن الصّادق عليهالسلام قال: ليس منّا من لم يؤمن بکرّتنا و لم يستحلّ متعتنا.
[9]ثمّ قال: و الرجعة عبارة عن حشرقومٍ عند قيام القائم ممّن تقدّم موتهم من اوليائه و شيعته ليفوزوا بثواب نصرته و معونته و يتبهّجوا بظهور دولته و قوم من اعدائه لينتقم منهم و ينالوا بعض ما يستحقّونه من العذاب و القتل علي ايدي شيعته و ليبتلوا بالذلّ و الخزي بما يشاهدون من علوّ کلمته و هي عندنا تختصّ بمن محّض الأيمان او محّض الکفر و الباقون مسکوت عنهم کماوردت به النصوص الکثيرة و يدلّ علي ثبوتها مضافا الي الأجماع بل ضرورة المذهب الکتاب و السنّة.
[10]امّا الکتاب فآي الأولي: قوله تعالي في سورة النمل آية /83: «و يوم نحشرمن کلّ امةٍ فوجا ممّن يکذّبُ بآياتنا فهم يُوزعون» حيث دلّت هذه الآية علي انّ هذا الحشر خاصّ ببعضٍ دون بعضٍ فتعيّن ان يکون غيرالحشر الأکبر الّذي في القيامة لأنه عامّ بالأتفاق و لقوله تعالي: «وحشرناهم فلم نغادر منهم احدا».
[11]7ـ و روي القمي في تفسيره عن الصّادق عليهالسلام انّه سئل عن تفسير الآية الاولي فقال عليهالسلام: ما يقول النّاس فيها؟ قلت: يقولون: انّها في القيامة فقال ايحشر اللّه يوم القيامة من کلّ امّة فوجا و يترک الباقين؟! انّما ذلک في الرجعة فأمّا آية القيامة فهذه: «وحشرناهم فلم نغادر منهم احدا» و الأخبار بهذاالمضمون کثيرة.