به گزارش «شیعه نیوز»، مؤسسه بین‌المللی «حکمت و معنویت شرق» در سال ۱۳۹۷ با هدف ارتقای خدمات علمی و فرهنگی در حوزه دین‌پژوهی و فرهنگ اسلامی و شیعی با کیفیتی بین‌المللی تأسیس شد. این مؤسسه قصد دارد دوره آکادمیک شیعه‌شناسی را با حضور اساتید مطرح بین‌المللی برگزار کند.
این دوره با همکاری دانشگاه اهل بیت(ع) تهران و دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد. زمان این برنامه از ۲۱ تیر الی ۹ مرداد ماه خواهد بود. این دوره در ۱۸ جلسه برگزار می‌شود و تعدادی از اساتید برجسته بین‌المللی از دانشگاه‌های معتبر دنیا در این دوره تدریس خواهند کرد.
تاریخ تشیع، آموزه امامت و سایر آموزه‌های اصلی تشیع، شاخه‌ها، آیین‌ها، اعمال و آموزه‌های معنوی و همچنین اندیشه سیاسی اسلام شیعی از جمله موضوعات این دوره بین‌المللی هستند.
در پایان دوره به شرکت‌کنندگان، گواهی حضور در دوره اعطا خواهد شد. با توجه به اینکه این دوره به زبان انگلیسی برگزار می‌شود، لازم است که شرکت‌کنندگان تسلط بالایی به زبان انگلیسی داشته باشند.
برخی از اساتید این دوره عبارتند از دکتر نظام حیدر، استاد دانشگاه کلمبیای آمریکا؛ دکتر رسول نقوی، استاد دانشگاه جورجتون؛ دکتر حسین کمالی، استاد کالج هارتفورد آمریکا؛ دکتر عبدالعزیز ساشدینا، رئیس گروه مطالعات اسلامی دانشگاه جرج میشن آمریکا؛ دکتر خلیل اندانی، استاد کالج آگوستانا؛ دکتر وینی کتیا، دکترای دانشگاه مک مستر؛ دکتر الساندرو کانچیان، از دانشگاه سينیا؛ دکتر رولا ابیساب، استاد دانشگاه مگ گیل کانادا؛ دکتر لیاقت تکیم، استاد دانشگاه مک مستر؛ دکتر لیسلوته عبید، استاد دانشگاه وین اتریش.
مهدی بهرامی، معاون آموزش این مؤسسه درباره ویژگی‌های این دوره و استقبال اساتید و دانشجویان از برگزاری آن سخن گفت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایکنا ـ لطفا درباره دوره آکادمیک شیعه‌شناسی و ویژگی‌های خاص این دوره توضیح بفرمایید.
دوره شیعه‌شناسی که قرار است از امروز (۲۱ تیرماه) برگزار شود دوره‌ای کاملاً جامع و فشرده است. تاکنون نظیر چنین برنامه‌ای را بنده سراغ ندارم. جامعیت دوره بابت این است که تقریباً طی آن به بسیاری از مسائل مربوط به شیعه به صورت فشرده اشاره می‌شود. این دوره شامل مباحثی همچون کلام و فلسفه تا فقه، تاریخ و جامعه‌شناسی تشیع می‌شود. بنابراین منظور ما از جامع بودن، جامعیت محتوایی در مورد شیعه نیست بلکه جامعیت موضوعی به صورت فشرده است.
این دوره در ۱۸ جلسه ۲ الی ۳ ساعته و به صورت آنلاین برگزار می‌شود. در هر جلسه یک استاد به ارائه مطالب خود می‌پردازد و برای هر جلسه اساتید قبلاً منابعی را معرفی کردند که این منابع در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفته است. از آنها درخواست شده است که حتماً این منابع را مطالعه کنند.
هدف اصلی برگزاری این دوره بین‌المللی تبیین صحیح ابعاد مختلف مکتب اهل بیت(ع) بر مبنای اندیشه شیعه دوازده امامی است. با توجه به این که اساتید این دوره آموزشی، مباحث تخصصی را در این دوره تدریس خواهند کرد لذا مخاطب این دوره، جامعه دانشگاهی و دانشجویان رشته‌های مختلف علوم انسانی هستند. از جمله اهداف این دوره آموزشی ارتقای دانش تخصصی اساتید، دانشجویان و علاقه‌مندان به حوزه مطالعات شیعه دوازده امامی است.
ایکنا ـ هدف و ضرورت برگزاری دوره آکادمیک شیعه‌پژوهی چیست؟
همانطور که می‌دانید شیعه در جهان آکادمیک تا قبل از انقلاب اسلامی آنچنان شناخته شده نبود و هویتی مستقل نداشت و همه آن را به عنوان یکی از بخش‌های فرعی اسلامی می‌شناختند. مطالعات و پژوهش‌های انجام شده در مورد شیعه نسبت به اهل سنت بسیار محدود و کم بود. بعد از انقلاب اسلامی و اتفاقی که با محوریت مذهب شیعه در ایران انجام شد توجه کشورهای غربی به منطقه ما و مخصوصاً مذهب تشیع بیشتر شد.
این توجه موجب سرمایه‌گذاری آنها برای شناخت مذهب تشیع شد. متأسفانه نتیجه بیشتر این پژوهش‌ها با سوگیری‌های سیاسی و سوء‌نظرهایی نسبت به شیعه همراه بود. بنابراین محتوای تولید شده در حوزه شیعه‌شناسی غنای کافی را نداشت. شیعه‌شناسان شیعه‌ای که در حوزه آکادمیک هم کار کنند چندان زیاد و مشهور نیستند. لذا ما که گروهی از طلبه‌های آشنا به زبان خارجی بودیم و سفرهای متعدد تبلیغی به کشورهای مختلف داشتیم و فضای آکادمیک کشورها را می‌دیدیم؛ متوجه ضرورت ورود به این حوزه شدیم و تصمیم گرفتیم با جدیت به بحث شیعه‌شناسی به زبان‌های دیگر ورود پیدا کنیم.
با توجه به فاصله‌ای که میان تشیع و اهل سنت با پیدایش داعش ایجاد شد و بسیاری از اساتید و دانشجویان و حتی مردم دیگر کشورها متوجه این تفاوت شدند، ضرورت حضور جدی‌تر ما برای تبیین اندیشه‌های اسلام شیعی بیشتر شد.
ایکنا ـ استقبال اساتید خارجی و علاقه‌مندان از این دوره چگونه بوده است؟
در این دوره خوشبختانه اساتید بسیار خوبی از سطوح مختلف، کشورها و دانشگاه‌های متعدد با ملیت‌های گوناگون حضور دارند. از دانشگاه مک‌گیل کانادا که دانشگاهی بسیار معتبر در حوزه علوم انسانی و مخصوص اسلام‌شناسی است گرفته تا دانشگاه کلمبیای آمریکا، دانشگاه جورج تاون آمریکا، کالج هارتفورد آمریکا، دانشگاه اکستر انگلیس، دانشگاه‌های مک‌مستر و دانشگاه وین.
سعی شده است اساتیدی که انتخاب می‌شوند در حوزه خودشان متخصص باشند. موضوعات آنها مرتبط به کارهای پژوهشی باشد که قبلاً انجام داده‌اند که در واقع در جلسات بتوانند خلاصه‌ای کامل از آنچه را تاکنون پژوهش کرده‌اند، ارائه کنند. همانطور که ملاحظه می‌کنید استقبال اساتید بسیار خوب بوده است. امکان توسعه و گسترش برنامه را نیز داشتیم اما چون فکر می‌کردیم ممکن است بیش از ۱۸ جلسه خسته کننده باشد تصمیم گرفتیم از همین اساتید استفاده کنیم.
جالب اینجاست که گسترده شرکت‌کنندگان ما بسیار متنوع و متفاوت است. در حال حاضر حدود ۴۰ نفر خارجی ثبت نام کردند که از کشورهای شرقی و غربی هستند. البته طبیعی است که شرکت‌کنندگان کشورهای شرقی کمتر باشند چون به هر حال زبان دوره انگلیسی است و آنها مشکل زبان دارند. از همین رو استقبال از دوره در کشورهای غربی مخصوصاً حوزه آمریکا بسیار بیشتر بوده است. بیشتر شرکت‌کنندگان در کشورهای همچون آمریکا و کانادا زندگی می‌کنند.
ایکنا ـ برنامه‌های آینده مؤسسه را در زمینه مطالعات اسلامی به‌ویژه فعالیت‌های مشترک با نهادهای خارجی تشریح بفرمایید؟
از مهمترین برنامه‌های آکادمیکی که پیگیری می‌کنیم، برگزاری کنفرانس‌ها و دوره‌های بین‌المللی دیگر است. با توجه به تجربه موفق این دوره، علاوه بر برگزاری دوره‌های مختلف شیعه‌شناسی با موضوعات تخصصی‌تر در تلاش هستیم که دوره‌های حضوری را نیز برگزار کنیم.
هیچ آموزشی مانند قرار گرفتن افراد در بطن فرهنگ شیعی نخواهد بود. حضور اساتید و دانشجویان خارجی در میان فرهنگ تشیع بسیار تأثیرگذار است و این تأثیرگذاری هیچ وقت با برگزاری دوره‌های آنلاین حاصل نمی‌شود. برگزاری کنفرانس بین‌المللی دین و اخلاق و دین و عرفان با همکاری دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی از برنامه‌های مهم مؤسسه در آینده‌ای نزدیک است. تلاش داریم که بتوانیم با چندین دانشگاه معتبر قراردادهای همکاری بلند مدت امضاء و از ظرفیت‌های آنها در برگزاری دوره‌های خود استفاده کنیم.