شیعه نیوز: سقط جنین از جمله مسائل مهم و چالش برانگیز پزشکی زنان است. کشور های مختلف جهان قوانین متفاوتی در این خصوص وضع و اعمال کرده اند. اگرچه بسیاری از سقط های جنین صورت گرفته با مجوز قانون آن کشور و زیر نظر پزشک معالج با درخواست خود مادر انجام می‌شود، اما در موارد زیادی این اتفاق سقط ناخواسته جنین بوده و بدون اینکه مادر مایل به سقط باشد یا حتی از آن اطلاع داشته باشد، جنین از بین رفته است. به سبب اهمیت این موضوع، در این مقاله قصد داریم به عوامل و شاخص هایی که منجر به سقط جنین در رحم مادر می‌شود اشاره ای داشته باشیم؛ با ما همراه باشید.
علامت سقط جنین در مادر چیست؟
ابتدا به علامت های سقط ناخواسته در مادر می‌پردازیم. سقط ناخواسته به معنی پایان بارداری قبل از هفته 20 ام بارداری مادر است. بیشتر سقط های ناخواسته جنین در 3 ماهه اول اتفاق می‌افتد که برای جنین دوره بسیار مهمی به لحاظ تشکیل شدن هسته اندام ها و ارگان های بدن است و به همین جهت به آن ارگانوژنز گفته می‌شود. اگر سقط در این دوره و به طور کلی در هفته های اول بارداری اتفاق افتد علائمی شبیه به خونریزی معمول در قاعدگی مانند لکه بینی یا گرفتگی و درد ماهیچه ای خواهد داشت. هر چقدر جنین بزرگ تر باشد، سقط آن با علائم بارزتری برای مادر همراه است.
سقط در هفته های بعدی می‌تواند خود را به صورت دفع لخته های خون یا دردهای شکمی و عضلانی شدیدتر نشان دهد. البته باید توجه داشت که در برخی مواقع، سقط اتفاق افتاده هیچ علامتی ندارد و مادر به دنبال معاینات روتین و انجام سونوگرافی متوجه از دست رفتن جنین خود می‌شود. سونوگرافی یک روش تصویربرداری قابل قبول برای بررسی جنین و حرکات او در رحم مادر می‌باشد.
عوامل موثر در افزایش احتمال سقط جنین
سقط ناخواسته یک جنین علل بسیار متفاوتی می‌تواند داشته باشد؛ از یک عفونت مادر تا یک بیماری ژنتیکی در جنین
در زیر به طور خلاصه وار به چند عامل بیشتر شناخته شده سقط ناخواسته اشاره می‌کنیم.
عفونت ها
ابتلای مادر به برخی عفونت های خاص می‌تواند ریسک سقط جنین خود را افزایش دهد. این دسته عفونت ها که به اختصار TORCH خوانده می شوند شامل عفونت های توکسوپلاسما (T)، عفونت با ویروس CMV (C)، ویروس سرخجه یا Rubella (R)، ویروس Herpes (H)، و سایر ویروس ها (O) نظیر هپاتیت و HIV هستند. عفونت های باکتریایی مانند لیستریا و سیفلیس هم می‌توانند باعث ناهنجاری های شدید جنینی یا سقط شوند.
ناهنجاری های کروموزومی
در هسته سلول های بدن ماده ژنتیکی سلول وجود دارد که از کروموزوم ها تشکیل شده است. کروموزوم ها ژن های انسانی را در خود جای داده اند. نقایص کروموزومی گاهی آنقدر شدید است که با عملکرد های حیاتی بدن نوزاد منافات داشته و باعث سقط جنین می‌شوند. به همین دلیل در مادری که سابقه سقط یا سقط های مکرر داشته است، علاوه بر آزمایش عفونت TORCH باید از مایع آمنیوتیک نمونه گرفته شود و ژنتیک جنین بررسی شود. سقط به دلیل مشکلات ژنتیک و کروموزومی جنین معمولا در همان هفته های اول رخ می‌دهد.
بیماری های متابولیک مادر
دیابت و بیماری غده تیروئید مادر نیز در صورتی که کنترل نشود ممکن است با سقط ناخواسته در جنین همراه باشد.
اختلالات هورمونی
یکی از عوامل مهم سقط در بارداری مادران اختلالات هورمونی است.
بیماری های سیستم ایمنی
این دسته از بیماری ها می‌توانند منجر به پاسخ نابجای سلول های سیستم ایمنی به بافت های رحمی و جنین شده و جنین را در داخل رحم مادر از بین ببرد. بیماری لوپوس که بسیاری از زنان را می‌تواند درگیر کند از این دست می‌باشد. بیماری دیگری موسوم به APS یا سندرم آنتی بادی علیه فسفولیپید خود را به صورت سقط های مکرر (3 بار یا بیشتر) و تشکیل لخته در عروق نشان می‌دهد.
مشکلات ساختاری
برخی اوقات سقط جنین ناشی از آناتومی نامناسب دهانه رحم مادر است.
مصرف دخانیات، مواد مخدر یا نوشیدنی های الکلی
سیگار کشیدن، مصرف نوشیدنی های الکلی و استفاده از مواد مخدر در طول مدت بارداری همگی می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. بعضی تحقیقات رابطه‌ای بین میزان مصرف زیاد کافئین و افزایش خطر سقط جنین را نشان می‌دهند.
دارو ها، مواد سمی و پرتوها
دارو های بسیار زیادی که توسط مادران به دلایل مختلف مصرف می‌شود باید در بارداری تعدیل دوز یا قطع شوند. حتی بسیاری از مسکن های معمول مثل ایبوپروفن یا آسپرین باید با مجوز پزشک در بارداری مصرف شوند. تماس مادر با مواد سمی نظیر آرسنیک، سرب یا فرمالدهید و یا اشعه گرفتن زیاد مادر برای جنین خطرناک است.
در این نوشتار به طور خلاصه به عوامل متعددی که منجر به سقط ناخواسته جنین می‌شود پرداختیم. یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در این خصوص تاثیر امواج الکترومغناطیسی بر رشد و تکامل جنینی است. در ادامه این بحث در قسمت دوم مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت؛ همچنین به راهکار های درمانی و پیشگیری از سقط ناخواسته اشاره ای مختصر خواهیم کرد.
منبع : سیب مجازی