مقام و پاداش عزادار سیدالشهدا (ع) از منظر امامان

به گزارش «شیعه نیوز»، محرم که فرا می‌رسد، جهان جانی دوباره می‌یابد؛ شوری بزرگ برپا می‌شود؛ گویی تمام ذرات عالم نام حسین ( علیه السلام ) را زمزمه می‌کنند. یاد سیدالشهدا ( علیه السلام )، همچون غریوی در زیر سقف دنیایی که آکنده از مادی‌گری و غفلت است، می‌پیچد، خواب‌آلودگان را بیدار و بیداران را هوشیار می‌کند.

گویی با گذر قرن‌ها از آن رویداد بزرگ، هنوز هم فریاد سالار عاشورا را می‌شنویم که ندا در می‌دهد: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ»؛ بدانید که امیر بدنسب شما، مرا میانه دو امر مخیّر کرده است؛ پذیرش ذلت یا مرگ؛ ما و تن به ذلت‌دادن؟! هرگز! محرم سرآغاز یک دوره آموزشی فشرده است؛ فراگیری آزاده‌زیستن در ۱۰ روز؛ این‌که بیاموزی خون بر شمشیر پیروز است و بدانی که عذری برای در راه ماندن نیست؛ وقتی کارنامه حسین ( علیه السلام ) پیش روی توست.

به همین دلیل است که آغاز محرم، می‌تواند برای من و تو، یک شروع دوباره باشد؛ یک بازسازی بنیادین، یک خانه‌تکانی اساسی در ذهن و دل؛ فرصتی باشد برای چشیدن طعم واقعی انسان‌بودن و تمرینی باشد برای انسانی‌زیستن که حسین ( علیه السلام )، با شهادت خود، راه را از بیراهه آشکار کرد و خواب خفتگان را بر هم زد؛ «و بَذلَ مُهجَتَهُ فیکَ لیَستَنقِذَ عِبادکَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَیرَةِ الضَلالة».

کسوت عزاداری
در عزاداری بر سالار شهیدان ( علیه السلام )، برکات فراوانی نهفته است؛ خود را شناختن و به خدا رسیدن، نخستین نعمتی است که عزادار حسین ( علیه السلام ) از آن برخوردار می‌شود. عزادار را باید سالکی دانست که در مسیری مقدس گام برمی‌دارد و هر لحظه از انوار قدسی بهره‌ای می‌برد.

گریستن بر مصیبت حسین ( علیه السلام )، آغاز یک تحول درونی است که به‌تدریج، اطراف و جامعه را نیز، در برمی‌گیرد؛ تغییری که از درون می‌جوشد و پیرامون را از جلوه خویش آکنده می‌کند؛ عزادار در عاشورای تاریخی متوقف نیست؛ خود را در معرکه‌ای می‌بیند که هر روزش عاشورا و هر مکانش کربلاست.

حسینی‌بودن، به یک روز و یک دهه خلاصه نمی‌شود؛ عزادار حسین ( علیه السلام )، همیشه حسینی می‌ماند و حسینی می‌میرد. عزادار، عزاداری را تنها در ماتم و سوگ نمی‌بیند؛ خود را در ورطه رخوت رها نمی‌کند؛ از گریه‌کردن‌هایش بهانه‌ای برای شانه‌خالی‌کردن از مسئولیت اجتماعی خویش، نمی‌تراشد؛ عزادار، داغ حسین ( علیه السلام ) را بر دل دارد؛ سالار تشنگان، سرور شهیدان و آزادگان، و حسین ( علیه السلام ) خود شهید راه عدالت و حقیقت است.

پس عزادار نمی‌تواند نسبت به عدالت بی‌تفاوت باشد و باید که آن را از خود آغاز کند؛ این‌که آیا در زندگی فردی و خانوادگی، اهل عدالت است؟ این‌که آیا در حیات او، هر چیزی در جای خود قرار گرفته است؟ آن‌گاه به اصلاح بپردازد و سپس، دیگران را به اصلاح تشویق کند.

عزادار، امر به معروف و نهی از منکر می‌کند؛ زیرا به یاد دارد که دلیل قیام حسین ( علیه السلام )، چیزی جز این نیست و مگر می‌شود اهل امر به معروف و نهی از منکر باشی، اما از مسئولیت اجتماعی‌ات، در قبال هم‌کیشان و همنوعانت غافل شوی؟! عزادار حسین ( علیه السلام ) لباس خودبینی را از تن به در کرده‌است؛ دیگر منیتی در کار نیست؛ عزادار از شهرت و مقام می‌گذرد تا امر سیدالشهدا ( علیه السلام ) را زنده کند؛ امری که در واقع، امر خداست.

اگر لباس عزای حسین ( علیه السلام ) را پوشیده‌ایم و خود را عزادار او می‌دانیم، باید از یاد نبریم که عزادار آل‌پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) بودن، مقامی است که به سادگی از آن هرکسی نمی‌شود؛ قبایی است که برازنده قامت هر مدعی نیست و آن ثوابی که معصومین ( علیه السلام ) برایش نقل کرده‌اند، آسان به دست نمی‌آید؛ مگر آن‌که در مسیر حسینی بودن، حسینی زیستن و حسینی از این جهان رخت بربستن، حرکت کنیم و از خداوند بخواهیم که توفیقِ داشتن عنوان عزادار حسین ( علیه السلام ) را نصیب‌مان کند. شاید این محرم، آخرین محرم زندگی ما باشد.

عزاداری در کلام امامان ( علیه السلام )
ابن‌قولویه به سند صحیح از امام باقر ( علیه السلام ) نقل کرده‌است که فرمود: «در روز عاشورا باید بر [مصیبت]امام حسین ( علیه السلام ) گریست و هرکس در خانه‌اش باشد، به اهل آن توصیه کند که بر این ماجرا بگریند و به این دلیل، به هم تسلیت بگویند. چون این سنت را به‌پا داشتید و در استمرار آن کوشیدید، در پیشگاه خدا ضمانت می‌کنم که ثواب دوهزار حج و عمره و جهاد در رکاب پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله و سلم) به شما عطا شود.» (کامل‌الزیارات؛ ص ۱۷۴)

امام صادق ( علیه السلام ) در روایتی، صورت گریه‌کننده بر ماتم حسین ( علیه السلام ) را از آتش دوزخ ایمن می‌داند. (بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۵).

از امام هشتم، حضرت علی بن موسی‌الرضا ( علیه السلام ) نقل شده‌است که فرمود: «محرم ماهی بود که [حتی]مردم در زمان جاهلیت، قتال و جدال را در آن حرام می‌دانستند و این جفاکاران، حرمت محرم را نگه‌ نداشتند و خون ما را حلال و احترام ما را نادیده گرفتند و اهل‌بیت ما را اسیر کردند، خیمه‌های اهل‌بیت را آتش زدند و اموال آنان را به غارت بردند و هیچ حرمتی برای رسول‌اکرم که سلام خدا بر او باد، در حق ما لحاظ نکردند.

روز شهادت حسین ( علیه السلام ) چشم‌های ما را مجروح و اشک ما را جاری و عزیزان ما را شهید کردند. پس گریه‌کنندگان باید بر مثل حسین ( علیه السلام ) بگریند؛ زیرا گریستن بر او، گناهان را محو می‌کند.» (امالی صدوق، ص ۱۳۰)

دعبل، شاعر دلسوخته اهل‌بیت ( علیه السلام )، نقل کرده‌است که یک‌بار، بر امام رضا ( علیه السلام ) وارد شد، هنگامی که ماه محرم فرا رسیده بود. امام ( علیه السلام ) با دیدن دعبل، به وی فرمود: «آفرین بر تو! مرحبا بر یاری‌کننده ما با دست

و زبانش ...‌ای دعبل، دوست دارم برایم شعر بخوانی که این ایام، زمان حزن ما و شادی دشمنان ماست.‌ای دعبل، کسی که بر مصائب ما، بگرید و بگریاند، حق تعالی، روز رستاخیز، او را در زمره ما محشور خواهد کرد.» (کامل‌الزیارات، ص ۱۱۲)