نوسازی اطراف حرم مطهر باید با رعایت فرهنگ دینی انجام شود

به گزارش «شیعه نیوز»، تولیت آستان قدس رضوی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما که در آستانه میلاد حضرت ثامن الحجج(ع) به‌صورت زنده از حرم مطهر امام رضا(ع) پخش شد، بابیان اینکه آموزه‌های اسلامی بر معرفت دینی تأکید ویژه دارد، اظهار کرد: اسلام بامعرفت آغاز شده است، نخستین آیاتی که بر پیامبر اسلام(ص) وحی شد، سوره علق و بحث خواندن، علم و دانش و معرفت بود.

حجت الاسلام و المسلمین «احمد مروی» با طرح این سؤال که "معرفت دینی" از چه طریق به دست می‌آید؟ توضیح داد: معرفت دینی از طریق آموزه‌های قرآن و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) به دست می‌آید، پیامبر عظیم‌الشأن اسلام فرمودند "اگر می‌خواهید در مسیر درست گام بردارید و گمراه نشوید به قرآن و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) تمسک جویید" این دو، معیار معرفت انسان هستند.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: ما نمی‌‎توانیم بر اساس برداشت‌ها و احساسات شخصی در مورد معنویات، آموزه‌های دینی و مقام امامت سخن بگوییم، البته احساسات درجای خود بسیار ارزشمند است و آنگاه که احساسات با پشتوانه عقلانی و معرفتی همراه باشد موجب کمال و تعالی انسان می‌شود، لذا در قرآن نسبت به تدبر و تعقل بسیار سفارش شده است.

* تصمیم سخت محدودیت زیارت بر اساس وظیفه شرعی اتخاذ شد

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی با بیان اینکه سنت‌های الهی بر جهان حاکم بوده و نظام هستی بر اساس آنان سامان یافته است، ابراز کرد: پروردگار متعال جهان هستی را بر سنت‌های الهی استوار کرده و هرکجا سنتی الهی نقض شود معجزه رخ داده است، اولیای الهی نیز در زندگی مادی خود به این سنت‌ها پایند بودند و این سنت‌ها هیچ منافاتی با مقام والای ائمه اطهار(ع) و قدرت شفاعت این حضرات ندارد.

وی با تأکید بر اینکه سنت‌های الهی، قوانین پایه حاکم بر تمام مناسبات عالم هستند، به موضوع ایجاد محدودیت در زیارت بارگاه مقدس امام رضا(ع) اشاره و ابراز کرد: تصمیم سخت ایجاد محدودیت زیارت برای ما بسیار دشوار بود؛ در اتخاذ این تصمیم قبل از اینکه به افکار عمومی توجه داشته باشیم خود را پیش خدا پاسخگو می‌دانستیم، یکی از دغدغه‌های جدی ما این بود که نکند این تصمیم «صد عن سبیل الله» باشد، اما همان خدایی که انسان را از صد عن سبیل الله بر حذر کرده، بر حفظ جان انسان‌ها سفارش و آن را واجب دانسته است.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: زیارت از نزدیک باارزش و به آن بسیار سفارش شده است؛ اما زیارت مستحب و حفظ جان انسان‌ها امری واجب است، آموزه‌های اولیا الهی و به‌ویژه امام رضا(ع) نیز این اجازه را به ما نمی‌دهد که امر واجب را فدای امر مستحب کنیم، بنابراین تصمیم بسیار سخت ایجاد محدودیت در زیارت را بر اساس وظیفه شرعی اتخاذ کردیم.

* 70 درصد زائران دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی در پاسخ به این سؤال که «آیا احتمال ایجاد محدودیت‌ بیشتر زیارت در صورت تشدید شیوع ویروس کرونا وجود خواهد داشت؟» گفت: هم‌اکنون حضور زائران در رواق‌ها و مکان‌های مسقف با محدودیت روبه‌رو است و تنها صحن‌های (فضاهای روباز و غیرمسقف) حرم مطهر رضوی با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی پذیرای زائران هستند؛ بر اساس تحقیقات میدانی حدود 70 درصد زائران نیز در حرم مطهر دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند.

وی در توضیح اقدامات آستان قدس رضوی در حرم مطهر برای پیشگیری از شیوع کرونا، عنوان کرد: مایع ضدعفونی و ماسک در سطح اماکن متبرکه در اختیار زائران قرار داده می‌شود، چینش فرش‌ها برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی در صحن‌ها به‌صورت شطرنجی است و فرش‌ها هر روز ضدعفونی و هر سه روز یک‌بار تعویض می‌شوند، صحن‌ها و تمام مکان‌هایی که زائران در آن رفت‌وآمد دارند به‌طور مداوم توسط خدمه ضدعفونی ‌می‌شود، نماز جماعت در صحن‌های مرکزی برگزار نمی‌شود و تنها در صحن‌های بزرگ پیرامونی با رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی اقامه می‌شود، مهرهای معمول جمع‌آوری و مهرهای سنگی قابل شستشو جایگزین شده است، همچنین کتب ادعیه جمع‌آوری و ادعیه‌های چند برگی به زائران هدیه داده می‌شود.

تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به بازدید اخیر دکتر ایرج حریرچی معاون کل وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از حرم مطهر رضوی تصریح کرد: در این بازدید معاون وزیر بهداشت رضایت خود را از رعایت پروتکل‌های بهداشتی در حرم مطهر رضوی اعلام کرد و همچنین به‌صورت مستمر دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر اقدامات و تدابیر بهداشتی حرم مطهر نظارت دارد؛ با این حال اگر ستاد ملی کرونا محدودیت‌های بیشتری را در زیارت اعلام کند، ما عمل خواهیم کرد و تابع تصمیمات این ستاد هستیم.

* حرم در دوران محدودیت زیارت تعطیل نبود

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی در خصوص اقدامات آستان قدس رضوی در ایام محدودیت زیارت و تعطیلی حرم مطهر، عنوان کرد: آن ایام بسیار بر ما سخت گذشت، هرسال عید نوروز حرم مطهر پذیرای میلیون‌ها زائر بود اما امسال در صحن و سرای رضوی هیچ‌کس نبود و این امر برای ما بسیار سخت بود بطوریکه غربت را با تمام وجود لمس کردیم، اگرچه آئین‌های سنتی خدام که بعضاً بر اساس موقوفات هست مانند آئین سنتی صفه با حضور محدود خدام و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و مسائل بهداشتی برگزار می‌شد.

وی تصریح کرد: همچنین از فرصت محدودیت زیارت و خلوتی حرم مطهر برای انجام تعمیرات جدی در اماکن متبرکه استفاده کردیم، خالی بودن حرم مطهر از جمعیت ضعف‌های فراوانی در ابنیه را برای ما نمایان کرد، لذا در این مدت اقدامات مؤثری در بازسازی و تعمیرات ضریح مطهر، درب‌ها، دیوارها و غیره انجام شد.

وی با اشاره به برگزاری «رزمایش مواسات خادمین امام رئوف(ع)» در رواق امام خمینی(ره) در دوران تعطیلی زیارت، گفت: اگرچه امکان خدمت به زوار در دوران محدودیت زیارت برای خدام بارگاه حضرت رضا(ع) وجود نداشت، اما اصل خدمت متوقف نشد، در این مدت مناجات‎ و عبادات در رواق امام خمینی(ره) به شکل خدمت به محرومان و نیازمندان اقامه شد زیرا ما عبادت را تنها به انجام اعمالی خاص محدود نمی‌دانیم و معتقدیم کمک‌رسانی به محرومان نیز عبادت است.

تولیت آستان قدس رضوی اضافه کرد: در ماه مبارک رمضان ده‌ها هزار بسته معیشتی با کمک خادمان بارگاه رضوی در رواق امام خمینی(ره) آماده‌سازی و میان محرومان و نیازمندان توزیع شد.

* بخشودگی اجاره‌بهای سه ماه مستاجرین آستان قدس

تولیت آستان قدس رضوی در ادامه یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کاری این مجموعه را بر اساس حکم صادره از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، رسیدگی به نیازمندان برشمرد و گفت: با مطالعه سیره ائمه اطهار(ع) به این مسئله می‌رسیم که بخشی از زندگی این بزرگواران معطوف به گره‌گشایی از محرومان و رسیدگی به مستضعفان بوده است و ما هم وظیفه‌داریم که در این راستا حرکت کنیم.

وی افزود: در ایام شیوع ویروس کرونا تلاش کردیم به کسانی که در نتیجه تعطیلی کسب و کارها با مشکلاتی مواجه شدند، در قالب اهدای بسته‌های غذایی و بخشودگی اجاره املاک کمک کنیم که هزینه آن حدود 80 میلیارد تومان شد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی با اشاره به بخشودگی اجاره‌بهای اسفند، فروردین و اردیبهشت‌ماه مستأجران اماکن تجاری آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: برای رفع بخشی از مشکلات کسبه مستأجر آستان قدس رضوی، اعطای وام در دستور کار قرار دارد که تا به امروز به برخی از متقاضیان پرداخت شده و مابقی هم در مرحله پرداخت قرار دارد.

وی ادامه داد: در راستای سیاست خدمت‌رسانی به مستضعفان، در ایام غیرکرونا هم حدود 215 میلیارد تومان کمک در قالب سبد غذایی، اهدای جهیزیه و... به نیازمندان انجام گرفت؛ همچنین در جریان وقوع سیل در فروردین‌ماه 1399 که استان‌های خوزستان، لرستان و گلستان درگیر شد، آستان قدس رضوی حضور جدی داشت و علاوه بر کمک 31 میلیارد تومانی به کسانی که دام یا مزارع کشاورزی آن‌ها خسارت دیده بود، برای حدود 2500 نفر اشتغال‌زایی انجام گرفت.

* گره‌گشایی از مشکلات محرومان رویکرد آستان قدس رضوی

تولیت آستان قدس رضوی بابیان اینکه همه هزینه‌های انجام گرفته برای گره گشایی از مشکلات نیازمندان از محل کمک‌های مردمی انجام می‌گیرد، تأکید کرد: این اقدامات از محل کمک‌ها و نذورات مردم انجام شد و در همین ایام کرونا نیز مردم به‌ویژه خادم یاران در سراسر کشور برای کمک به نیازمندان مشارکت بسیار خوبی داشتند.

وی گفت: تمام دارایی آستان قدس رضوی پشتوانه مردمی دارد و اگر اموال و املاکی نیز وجود دارد، همگی کمک‌های مردمی است و مقید هستیم که نذورات و موقوفات در همان جهتی که ناذر یا واقف نیت کرده، هزینه شود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی خدمت‌رسانی به زائران نیازمند را یکی دیگر از اولویت‌های آستان قدس رضوی بر اساس تأکیدات رهبر معظم انقلاب برشمرد و افزود: در دوره تولیت آقای رئیسی، زائرشهر رضوی و زائرسرای امام رضا(ع) با ظرفیت 525 سوئیت احداث شد اما از اوایل سال گذشته تا به امروز این ظرفیت 84 درصد افزایش یافته و در اختیار زائران بی‌بضاعت قرارگرفته است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه زائرشهر رضوی در خارج از محدوده شهری قرار دارد و با حرم مطهر رضوی فاصله دارد، به دنبال این هستیم که یکی از هتل‌های نزدیک به حرم مطهر را اجاره یا خریداری کنیم و به زائرانی اختصاص دهیم که فقط یک‌شب در مشهد مقدس اقامت خواهند داشت.

* تبدیل دفاتر نمایندگی استانی به کانون‌های خدمت رضوی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی درباره تغییر ساختار دفاتر استانی آستان قدس رضوی هم گفت: این دفاتر به دنبال بررسی‌های کارشناسی، از ساختار آستان قدس رضوی جدا شده و با تغییر نام به کانون‌های خدمت رضوی در زیر مجموعه بنیاد کرامت قرار گرفتند تا در قالب یک سازمان مردم نهاد، همه مشتقان خادمی امام رضا(ع) بتوانند در شهرهای محل سکونت خود، به نام آن حضرت به نیازمندان خدمت‌رسانی کنند.

وی با اشاره به اینکه از مجموع 203 هزار متقاضی خادمیاری، 100 هزار نفر گزینش شده و 103 هزار نفر هم در مرحله گزینش قرار دارند؛ خاطرنشان کرد: باید پذیرفت که ظرفیت خدمت در صحن و سرای حرم مطهر رضوی محدود است اما همه عاشقان آن حضرت می‌توانند در هر نقطه‌ای از ایران به نام آن حضرت، ارائه خدمت داشته باشند.

تولیت آستان قدس رضوی تصریح کرد: کانون‌های خادم یاری برای ثبت‌نام از افرادی که متقاضی خدمت به نام حضرت رضا(ع) در شهر محل سکونت خود هستند، محدودیتی ندارند و از این منظر طرح خادم یاری طی یک سال گذشته نه‌تنها متوقف نشده بلکه توسعه هم یافته است.

وی ادامه داد: در ایام کرونا، به همت خادم یاران با اخلاص و دارای روحیه جهادی، دایره خدمت‌رسانی آستان قدس رضوی به نیازمندان صرفاً محدود به مشهد نبود و گستره‌ای وسیع از خدمت در سراسر ایران به نمایش گذاشته شد.

* اطلاعات شرکت‌های اقتصادی آستان قدس در دسترس مردم است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی درباره مسائل اقتصادی آستان قدس رضوی و شفافیت در مجموعه‌های اقتصادی این نهاد اظهار کرد: از ابتدای سال 98 همه بخش‌های اقتصادی آستان قدس وارد سامانه شفافیت شدند و اکنون مشخصات همه شرکت‌ها به همراه قراردادهای آن‌ها در این سامانه بارگذاری شده و در دسترس مردم قرارگرفته است.

وی با تأکید بر اینکه هیچ بخشی از آستان قدس رضوی اعم از اقتصادی، املاک و موقوفات نباید از نظام حسابرسی خارج باشند و خط قرمزی هم در این زمینه وجود ندارد، گفت: آستان قدس رضوی هم حسابرسی درون تشکیلاتی دارد و هم برای اطمینان بیشتر از حسابرسان در سطح ملی استفاده می‌شود.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: در یک سال گذشته بخش‌های اقتصادی آستان قدس رضوی اعم از کارخانجات، شرکت‌ها و موقوفات در ساختار بنیاد بهره‌وری موقوفات تجمیع شدند و اکنون شرکتی که زیان ده باشد، نداریم اما آن‌چنان سوده هم نیستند که بتوانند تمام هزینه‌های آستان را تأمین کنند.

* تأمین کمتر از یک‌دهم هزینه‌های آستان قدس توسط بخش اقتصادی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی با بیان اینکه حرم مطهر رضوی روزانه دو میلیارد تومان هزینه دارد، ادامه داد: بخش اقتصادی آستان قدس رضوی تنها کمتر از یک دهم هزینه‌های این آستان را تأمین می‌کند درحالی‌که تصور مردم چیز دیگری است؛ سیاست ما همواره بر این بوده که زمین فروشی نداشته باشیم و بهره‌وری از املاک و موقوفات را در دستور کار قرار دهیم.

تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: طبق نظر امام راحل از موقوفات آستان قدس رضوی مالیات دریافت نمی‌شود اما کارخانجات و شرکت‌های زیرمجموعه آستان در کمال شفافیت و صداقت مالیات خود را پرداخت می‌کنند.

وی ادامه داد: آستان قدس املاک و موقوفاتی دارد اما این دارایی‌ها، پول نقد نیست و باید به بهره‌وری برسد؛ از مردم می‌خواهیم که در این زمینه به ما کمک کنند تا با اجرای ایده‌های خلاقانه، املاک را به بهره‌وری برسانیم.

تولیت آستان قدس رضوی تأکید کرد: در فعالیت‌های اقتصادی بنای ما بر سوداگری و سودآوری محض به هر قیمتی نیست؛ اگر درجایی بین سود و ارزش‌ها تضاد بود ما ارزش‌ها را انتخاب خواهیم کرد.

* آستان قدس رقیب بخش خصوصی نیست

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی بیان کرد: در بخش‌های تولیدی و کشاورزی به دنبال این هستیم که با بخش خصوصی رقابت نکنیم چراکه خودمان را ملزم به اجرای دستورات رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌دانیم؛ ما به‌عنوان پیشران در فعالیت‌هایی که بخش خصوصی ریسک نمی‌کند، وارد می‌شویم هرچند سود مادی نداشته باشد.

تولیت آستان قدس رضوی گفت: امروز کشورمان درزمینهٔ تولید بذر صیفی‌جات و محصولات کشاورزی به خارج وابسته است چراکه بخش خصوصی به دلیل وجود مافیای واردات تمایلی برای ورود به این حوزه ندارد؛ هرچند تأمین نیازهای کشور در توان ما نیست، اما با بهره‌گیری از قدرت معنوی آستان قدس رضوی، تلاش داریم که خط‌شکن باشیم و زمینه ورود بخش خصوصی را فراهم کنیم.

* نوسازی اطراف حرم مطهر باید با رعایت فرهنگ دینی انجام شود

تولیت آستان قدس رضوی درباره طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی هم خاطرنشان کرد: ما با نوسازی اطراف حرم مخالف نیستم بلکه به دنبال آن‌هم هستیم. اطراف حرم مطهر باید نوسازی شود تا از این شرایط خارج شود اما اینکه نوسازی اطراف حرم مطهر به‌گونه‌ای باشد که هیچ آثاری از فرهنگ دینی و معنوی و زیارت نباشد، قابل‌قبول نیست.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی سال 72 در نامه‌ای به وزیر وقت مسکن و شهرسازی، نکاتی را درزمینهٔ بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی و ضرورت هماهنگی با آستان قدس رضوی ارائه فرمودند که باید مدنظر قرار گیرد.

وی به شرایط فعلی معابر منتهی به حرم مطهر رضوی از نظر ساخت‌وسازهای بلندمرتبه اشاره کرد و گفت: خیابان‌های امام رضا(ع)، شیرازی و نواب صفوی امروز چه وضعیتی دارند؟ هتل‌هایی در این خیابان‌ها ساخته‌شده که به هیچ وجه با معماری و فرهنگ اسلامی سازگاری ندارد درحالی که ما خودمان از فرهنگ و هنر غنی برخوردار هستیم

تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: لازم می‌دانم از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که اخیراً به رهبر معظم انقلاب نامه نوشتند و همین‌طور وزیر راه و شهرسازی که به مسئله بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر ورود کردند، تشکر کنم؛ از مسئولان استانی هم تشکر می‌کنم که در تلاش هستند تا اطراف حرم به‌گونه‌ای بهسازی شود که با شأن این آستان مقدس سازگار باشد.

* تهیه 100 هزار دقیقه برنامه تلویزیونی در ایام محدودیت زیارت

حجت‌الاسلام‌والمسلمین مروی در بخش پایانی این گفت‎وگو به کاهش زائران بارگاه منور رضوی در شرایط کرونایی اشاره کرد و گفت: با اینکه هرساله میلیون‌ها نفر هم‌زمان با میلاد باسعادت حضرت رضا(ع) به حرم مطهر مشرف می‌شدند اما امسال به دلیل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا، شاید جمعیت حاضر در حرم به 30 هزار نفر هم نرسد؛ با این حال باید توجه داشت که راه زیارت بسته نیست و رغم توصیه به زیارت از نزدیک، می‌توان از راه دورهم با آن امام رئوف ارتباط برقرار کرد.

تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: در ایامی که محدودیت‌هایی را در ورود زائران به حرم مطهر داشتیم، حدود 100 هزار دقیقه برنامه تولید و در شبکه‌های مجازی و تلویزیون پخش شد تا ارتباط مردم با آستان مقدس رضوی حفظ شود و در این راستا از صداوسیمای جمهوری اسلامی قدردانی می‌کنم.