به گزارش «شیعه نیوز»، وزارت خارجه امریکا بهتازگی گزارش سال ۲۰۱۹ خود در مورد آزادی مذهبی در افغانستان را منتشر کرده است. در این گزارش از شیعهها، سیکها و هندوها، بهاییها و «مسلمانان احمدی» بهعنوان اقلیتهای مذهبی آسیبپذیر یادشده است. در گزارش وزارت خارجه امریکا آمده با آنکه شماری از شیعهها در مقامهای بلند حکومتی و دولتی کار میکنند، اما از وضعیت راضی نیستند.
در این گزارش وزارت خارجه امریکا، درصدی نفوس شیعهها را در افغانستان بین ۱۰ تا ۱۵ درصد خوانده شده است. شیعیان افغانستان اما همواره این آمار و ارقام را خیالی خواندهاند و گفتهاند شمار نفوس این گروه مذهبی در افغانستان خیلی بیشتر از آمار و ارقامی است که حکومت یا سایر نهادها ارایه میکنند.
در گزارش وزارت خارجه امریکا آمده است که هزارهها معمولا بهدلیل قومیتشان با تبعیض روبهرو میشوند. در این گزارش به نقل از ناظران آمده است: «هزارهها نه از نظر مذهبی، بلکه از نظر قومی مورد تبعیض قرار میگیرند.»
شیعهها هدف عمدهی اسلامگرایان تندرو
گزارش حاضر که از سوی وزارت خارجه امریکا منتشر شده، آزادی مذهبی افغانستان را در سال ۲۰۱۹ بازتاب میدهد. در گزارش با استناد به دادههای یوناما یا نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان گفته شده است که در سال ۲۰۱۹ و سه سال پیدرپی پیش از آن هدف اکثر حملات انتحاری و انفجاری بر غیرنظامیان، هزارهها بودند. طبق این گزارش تنها در سال ۲۰۱۹، ۲۰ حمله انتحاری که در آن مکان های مقدس، عبادتگاهها و مساجد هدف قرار گرفت که در این حملات ۱۱۷ غیرنظامی کشته ۳۶۸ تن دیگر زخمی شدند. مسئولیت این حملات را اکثر شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) بر عهده گرفته است.
طالبان عالمان میانهرو سنیمذهب را ترور میکنند
طبق این گزارش، طالبان نیز ملا امامان سنی مذهب را که خلاف تفسیر سفتوسخت آنان از اسلام مردم را به میانهروی دعوت میکنند ترور میکنند. تفنگداران طالب عالمان دین همسو با دولت و چهرههای بانفوذ مذهبی را در ولایات ترور کردهاند.
در این گزارش همچنان آمده است که گروه طالبان به ملا امامان هشدار میدهند که نماز جنازهی نیروهای دولتی را نخوانند. همچنان در مناطق تحت کنترل طالبان، طبق تفسیر آنان از اسلام افرادی که به رابطهی جنسی خارج از شریعت متهم میشود و یا افرادی که جرایم اخلاقی دیگر را انجام میدهند تیرباران و حلقآویز میشوند.
اقدامات دولت برای حفظ آزادی های مذهبی و تأمین امنیت اقلیتهای مذهبی
عاشورا یکی از مراسمهای عمدهی مذهبی شیعهها در افغانستان است. شیعههای افغانستان در دههی اول محرم مثل سایر شیعههای جهان به مناسبت کشتهشدن حسین، نواسهی پیامبر اسلام در سال شصتم هجری قمری، ده روز اول ماه محرم را عزاداری میکنند. مراسم عزاداری این گروه مذهبی اما در سالهای پسین از سوی گروههای تندرو اسلامی در افغانستان مورد حمله قرار گرفت. وزارت داخله افغانستان وعده کرد که امنیت مراسمهای مذهبی مثل عاشورا در مناطق هزارهنشین را با مسلحکردن مردم محل که از مساجد و تکیهخانههایشان محافظت کنند تأمین میکند. در این گزارش وزارت خارجه امریکا اما آمده است که رهبران محلی جامعه هزارههای شیعه اقدامات دولت در راستای تأمین امنیت این گروه را اغلب نمایشی و ناکافی خواندهاند.
ملهی انتحاری در سال ۱۳۹۶ بر مسجد امام زمان واقع در غرب کابل ۵۵ کشته و ۴۵ زخمی برجای گذاشت – عکس از شبکههای اجتماعیوضعیت هندوها و سیکها و سایر اقلیتهای مذهبی در افغانستان
در گزارش وزارت خارجه امریکا سیکها و هندوها اقلیتی مذهبی عنوان شدهاند که شمارشان در کشور به کمتر از ۵۰۰ نفر میرسند و در زندگی اجتماعی و سیاسی با محدودیتهای جدی روبهرویند. در این گزارش به نقل از نمایندگان این گروه مذهبی گفته شده است که فرزندانشان بهدلیل این که در مکتب آزار و اذیت میشوند اکثر پیش از آنکه صنف ۱۲ را تمام کنند، مکتب را ترک میکنند. طبق این گزارش هندوها و سیکها در انجام مراسم مذهبیشان نیز محدودیت دارند. آنان نمیتوانند با خاطر راحت جسدهایشان را بسوزانند و برای اینکه این مراسمشان بیدرد سر تمام شود، از پولیس کمک میخواهند. رهبران سیکها و هندوها مکررا گفتهاند که آنان بهدلیل هویت مذهبیشان در سیستم قضایی افغانستان مورد تبعیض قرار میگیرند و پروندههای آنان، زمان طولانی را در بر میگیرد تا طی مراحل شود. بهطور مثال آنان از دنبالکردن پروندههای غصب املاکشان توسط زورمندان به این دلیل که سیستم از آنان حمایت نمیکند، دست میکشند و آن را دنبال نمیکنند.
به گفتهی بزرگان هندوها و سیکها، فقط دو مکتب ویژه این اقلیت در ولایتهای کابل و ننگرهار موجود است. سیکها و هندوها بهدلیل اینکه در مکاتب مورد تبعیض و تمسخر قرار میگیرند، معمولان پیش از آنکه وارد دانشگاه شوند، مکتب را ترک میکنند و اکثرشان به کار عطاری مشغولند. سطح بیسوادی در میان اقلیت سیک و هندو بسیار بالا است.
آنان گفتهاند مسلمانان با آگاهی از اینکه هندوها گوشت گاو نمیخورند و گاو را یک موجود مقدس میپندارند، قصدا در نزدیکی عبادتگاهای آنان بازارهای قصابی میسازند و گوشت گاو میفروشند.
در این گزارش آمده است که شمار کوچک از جامعهی سیکها و هندوها در مناصب دولتی کار میکنند: یکی در شهرداری، یکی در اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان، یکی بهعنوان عضو مجلس سنا و دیگر هم در مجلس نمایندگان به نمایندگی از هندوها و سیکها ایفای وظیفه میکنند.
براساس گزارش وزارت خارجه امریکا، قوانین افغانستان به هندوها و سیکها اجازه داده است که عبادتگاه بسازند و مراسم مذهبی خود را آزادانه برگزار کنند، اما نمیتوانند مسلمانان را به این دین و مذهب دعوت کنند.
پیروان این ادیان همچنان از برگشت طالبان به قدرت پس مذاکرات صلح ابراز نگرانی کرده و گفتهاند هراس دارند که طالبان مثل قبل از سال ۲۰۰۱ بهمنظور تفکیک بار دیگر آنان را به پوشیدن سربندهای زرد و نشانههای که نشان دهند آنان هندو و سیک هستند مجبور نکند.
طبق این گزارش، در سال ۲۰۱۹ شمار مجموعی هندو و سیک در افغانستان به ۵۵۰ نفر میرسید که مجموعا ۱۲۰ فامیل را تشکیل میدادند. نسبت به سالهای قبل از ۲۰۱۹ شمار جمعیت هندوها کمتر شده است. قطعا پس از یک حملهی داعش بر یک عبادتگاه سیکها در منطقه شوربازار که در هفتهی اول ماه حمل انجام شد، شمار آنان کمتر نیز شده است.
در این گزارش به نقل از بزرگان جامعه هندو و سیک افغانستان نوشته شده است که در حال حاضر فقط ۱۲ گواردواره (عبادتگاه سیکها) و چهار ماندیرس (عبادتگاه هندوها) در ولایتهای غزنی، قندهار و پکتیا باقی مانده است.
وزارت خارجه امریکا در این گزارش خود گفته است که در افغانستان در کنار سیکها و هندوها اقلیتهای مذهبی دیگری نیز وجود دارند. این اقلیتها عبارتاند از بهاییها، عیسویها و «مسلمانان احمدی». در این گزاراش آمده است که عیسویها گفتهاند افرادی که به عیسویت گرویدهاند از سوی اعضای فامیلشان تهدید به مرگ میشوند. براساس این گزارش این گروه مذهبی در مکانهای مخفی عبادت میکنند تا از آزار و اذیت و شکنجه در امان باشند.
در این گزارش به نقل از منابع بینالمللی آمده است که بهاییها و مسیحیها همیشه در هراس زندگی کردهاند و در افشای هویتشان بسیار محتاط هستند: «یک شهروند افعان مسیحی پس از آنکه خانوادهاش مطلع شده که او به عسویت گرویده او را طرد کردند.»
در گزارش آمده است که سیکها، هندوها، عیسویها و دیگر اقلیتهای غیرمسلمان گفتهاند که بهطور دوامدار مورد آزار و اذیت لفظی قرار گرفتهاند. در این میان هندوها وضع بهتری دارند، زیرا میتوانند بهطور رسمی و در فضای عمومی مراسم مذهبی خود را انجام دهند.
در گزارش وزارت خارجه امریکا، درصدی جمعیت اقلیتهای دینی و مذهبی غیرمسلمان چیزی حدود ۰.۳ درصد خوانده شده است. طبق این گزارش در سال ۲۰۱۹ شمار مجموعی هندو و سیک در افغانستان به ۵۵۰ نفر میرسید که مجموعا ۱۲۰ فامیل را تشکیل میدادند. نسبت به سالهای قبل در سال ۲۰۱۹ شمار جمعیت هندوها کمتر شده است.
براساس گزارش وزارت خارجه امریکا، بزرگان هندوهای افغانتبار گفتهاند که حدود ۳۵ مرد از این اقلیت در افغانستان باقی ماندهاند که اکثر به کار و تجارت مشغولند.
در این گزارش همچنان آمده است که تخمین میشود که شمار «مسلمانهای احمدی» در افغانستان به ۴۵۰ نفر در سراسر کشور برسد. آمار و ارقام پیروان مذاهب بهایی و عیسوی در این کشور مشخص نیست. شماری اندک از پیروان ادیان دیگر نیز در افغانستان زندگی میکنند، بهشمول یک فرد یهودی.
طبق این گزارش، پیروان مذاهب بهایی اکثر در کابل و شمار کمی هم در قندهار زندگی میکنند. مسلمانهای احمدی اکثر در کابل زندگی میکنند.
بر بنیاد قانون اساسی، اسلام دین رسمی و مسلط در افغانستان است. بر بنیاد آموزههای مذهب حنفی که در افغانستان نحلهی مسلط است، اگر کسی در افغانستان از دین اسلام روگردان میشود و به دین دیگری ایمان میآورد، حکم ارتداد او صادر میشود و در نتیجه یا محکوم به مرگ میشود یا زندان و یا هم اموالش مصادره میشود.
در قانون اساسی افغانستان آمده است که هیچ قانونی نباید در مغایرت با «دین مقدس اسلام» باشد. براساس ماده دوم قانون اساسی افغانستان پیروان سایر ادیان در پیروی از دین و اجرای مراسم دینیشان درحدود احکام قانون ازاد میباشند.
با این حال افغانستان عضو میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی هم است.
وزارت خارجه امریکا در گزارش خود گفته که در پنج سال گذشته هیچ گزارشی از توهین به مقدسات و ارتداد گزارش نشده است. در همین حال افرادی هم که از اسلام گشته و به دین دیگری گرویده گفتهاند که به دردسرهای مثل فسخ ازدواج، تردشدن از خانه و جامعه، از دست دادن شغل و مرگ تهدید شدهاند.
طبق این گزارش، هرچند بهاییها در افغانستان کافر خوانده میشوند اما با آن هم با آنها مثل افراد که از دین گشتهاند برخورد نمیشود، به همین ترتیب آنان صرف بخاطر تعلقشان به این دین، مجرم نیز شناخته نشدهاند.
وزارت خارجه امریکا در این گزارش خود گفته است که مقامهای سفارت امریکا در کابل در دیدار با نمایندگان ارگ ریاستجمهوری افغانستان و شواری علما بر ضرورت محافظت از اقلیتهای مذهبی تأکید کردهاند.
همچنان مقامهای سفارت امریکا در کابل با مقامهای دولتی و مذهبی روی این موضوع که نصاب درسی مدرسهها زمینهی ترویج افراطیت را فراهم نکند و باعث ایجاد حساسیتهای مذهبی نشود گفتوگو کرد.