ذکر یونسیه و اعمال و برکات آن

 «شیعه نیوز»: حضرت یونس علیه السلام مدت ها در میان قومش به ارشاد مردم پرداخت ولی در مدت سی و سه سال فقط دو نفر به او ایمان آوردند او هم قوم خود را نفرین کرد و خداوند به او وعده داد که در فلان تاریخ عذاب خود را بر آنان خواهد فرستاد یونس از شهر خارج شد اما یکی از دوستانش در شهر ماند و مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند و آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند یونس به امید اینکه مردم نابود شده اند به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و مردم به کارشان مشغول عصبانی شد و شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.

در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس را بدون اینکه به او آسیب برساند بلعید حضرت یونس وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان ذکر یونسیه مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل میکنند .

قرآن میفرماید :«وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ»1 ؛ ذوالنون 2 را ، آنگاه که خشمناک برفت و پنداشت که هرگز بر او تنگ نمی گیریم و در تاریکی ندا داد :هیچ خدایی جز تو نیست ، تو منزه هستی ومن از ستمکاران هستم.

ذکر یونسیه یعنی گفتن:«لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین»


آثار و برکات ذکر یونسیه
1-پیامبر گرامی(ص):هر بیمار مسلمانی که این دعا را بخواند، اگر در آن بیماری (بهبودی نیافت و) مرد پاداش شهید به او داده می شود و اگر بهبودی یافت خوب شده در حالی که تمام گناهانش آمرزیده شده است .
2-.رسول خدا (ص):آیا به شما خبر دهم از دعایی که هرگاه غم و گرفتاری پیش آمد آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند:آری ای رسول خدا. آن حضرت فرمود:دعای یونس که طعمه ماهی شد:لا اله الا انت سبحانک إنّی کنت من الظالمین.

3- امام صادق(ع):عجب دارم از کسی که غم زده است چطور این دعا را نمی خواند لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین چرا که خداوند به دنبال آن می فرماید:فاستبجنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤ منین (ما او را پــاسـخ دادیم و از غم نجات دادیم و این چنین مؤ منان را نجات می دهیم )

4-مرحوم کلینی نقل می کند:مردی خراسانی بین مکه و مدینه در ربذه به امام صادق(ع) برخود و عرضه داشت :فدایت شوم من تا کنون فرزنددار، نشده ام ، چه کنم؟
حضرت فرمود:هرگاه به وطن برگشتی و خواستی به سوی همسرت روی آیه ، و ذالنون إذ ذهب مغاضبا فظنّ أن لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا أنت سبحانک إنّی کنت من الظالمین را تا سه آیه بخوان إنشاء الله فرزنددار خواهی شد.
تاثیر مداومت در ذکر یونسیه

اجابت دعا

امام صادق (ع ) فرمود:عجب دارم از کسی که غم زده است ، چطور این دعا را نمی خواند:لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین چرا که خدا به دنبال آن می فرماید:فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤ منین (ما او را پاسخ دادیم و از غم نجات دادیم و این گونه مؤ منان را نجات دهیم ).

نجات از بیماری

پیامبر گرامی (ص) فرمود:هر بیمار مسلمانی که این دعا را بخواند، اگر در آن بیماری (بهبود نیافت ) و مرد، پاداش شهید به او داده می شود و اگر بهبودی یافت ، خوب شده در حالی که تمام گناهانش آمرزیده شده است .
رسول خدا (ص ) فرمود:آیا به شما خبر دهم از دعایی که هر گاه گرفتاری و غم پیش آید آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند:آری ، ای رسول خدا. آن حضرت فرمود:دعای یونس که طعمه ماهی شد. لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین .

درس سرنوشت
جمله پرمعنی کذلک ننجی المومنین نشان می دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتاری و نجات یک حکم خصوصی نبود، بلکه با حفظ سلسله مراتب ، جنبه عمومی و همگانی دارد، بسیاری از حوادث غم انگیز و گرفتاریهای سخت و مصیبت بار، مولود گناهان ما است ، تازیانه هایی است برای بیدار شدن ارواح خفته ، و یا کوره ای است برای تصفیه فلز جان آدمی ، هر گاه انسان در این موقع به همان سه نکته ای که یونس توجه کرد توجه پیدا کند، نجات و رهایی حتمی است :
1- توجه به حقیقت توحید و این که هیچ معبود و هیچ تکیه گاهی به جز الله نیست .
2- پاک شمردن و تنزیه خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و هر گونه گمان سوء درباره ذات پاک او.
3- اعتراف به گناه و تقصیر خویش

حدیثی است در درالمنثور، از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده است که فرمود:یکی از نامهای خدا که هر کس او را با آن بخواند به اجابت می رسد و هر گاه با آن چیزی را طلب نماید، به او می دهد، دعای یونس است . شخصی عرض کرد:ای رسول خدا، آیا او مخصوص یونس بود یا شامل جماعت مسلمانان نیز می شود. فرمود:هم مربوط به یونس و هم همه مومنان ، هنگامی که خدا را به آن می خوانند. آیا گفتار خداوند را در قرآن نشنیده ای و کذلک ننجی المومنین . این دلیل بر آن است که هر کس چنین دعایی کند، خداوند اجابت آن را تضمین فرموده است .

مداومت در ذکر یونسیه

عالم بزرگوار حاج میرزا جواد ملکی تبریزی گوید:مداومت ذکر یونسیه در شبانه روز ترک نشود، هر چه زیادتر، اثرش هم زیادتر. اقل اقل آن چهار صد مرتبه است ، خیلی اثرها دیدم ، بنده هم تجربه کرده ام ، چند نفر هم مدعی تجربه اند.

.ذکر یونسیه در کلام عارفان

مرحوم حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره ) می نویسد:من استادی داشتم بزرگوار، عارف ،عامل و کامل (مراد او آخوند ملاحسینقلی همدانی است ) که نظیر او را ندیده ام ، از او درباره عملی که مجرب ، و در اصلاح قلب و تحصیل معارف مؤ ثر باشد، سؤ ال کردم .

ایشان در پاسخ فرمودند:برای این امر، هیچ کاری مانند مداومت بر یک سجده طولانی در هر شبانه روز یک مرتبه که در آن لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین گفته شود، نیست .
انسان این ذکر را بگوید، در حالی که خود را در زندان طبیعت زندانی و مقید به قید و بندهای این اخلاق رذیله ببیند، و اقرار داشته باشد که ((خداوندا، تو مرا گرفتار این پستی ها نکردی ، و در حق من ظلم روا نداشتی ، و تنها من به خویشتن ستم کردم .))

توصیه بزرگان به ذکر یونسیه
بزرگان و اهل سلوک ، فواید و تاءثیرات زیادی برای ذکر یونسیه بیان کرده و بهره ها و برکات بسیاری از آن دیده اند.
مقصود از ذکر یونسه دعایی است که از قول یونس پیامبر – صلوات الله علیه – در آیه 88 از سوره مبارکه انبیاء آمده است و درباره مداومت بر آن برای رفع گرفتاری ها.

ذکر بعد از نماز مغرب و عشاء در شب جمعه

امام صادق (ع ) دعایی را از حضرت امام محمد باقر (ع ) و آن حضرت از امام زین العابدین (ع ) و آن حضرت از امام حسین بن علی (ع ) و آن حضرت از امیرالمومنین (ع ) و آن حضرت از رسول خدا (ص ) و آن حضرت از جبرئیل – صلوات الله علیه – و جبرئیل هم از خداوند بزرگ ، گرفته است ، برای شفای هر دردمند و گرفتاری نقل فرموده است .
آن دعا این است که در شب جمعه بعد از نماز مغرب و عشاء بگوید:لا اله الا سبحانک انی کنت من الظالمین (خدایا، جز تو خدایی نیست ، تو از همه بدیها و عیبها منزه و پاکیزه ای . من بودم که در حق خود ستم کردم ).ت

تکرار ذکر در سجده ای طولانی

یکی از بزرگان – آیت الله امینی (ره ) – می گوید:در شبانه روز یک سجده طولانی انجام بده و به مقداری که حال داری و با حضور قلب این ذکر را تکرار کن :لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین . ادامه این سجده طولانی مجرب است و آثار خوبی را در بردارد.

از بعضی از سالکین نقل شده که در سجده چهار هزار مرتبه این ذکر را تکرار می نموده است .

ختم های ذکر یونسیه

ختم های این ذکر شریف «400» «700» «1001» «3000» «4000» «7000» بار گفته اند؛ که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد، اما عدد 400 برای همه، آن هم شبها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده، نافع است.

چون این ذکر به معنی استغفار است در آن هیچ عوارضی نیست. برای دیدن حالات برزخی مؤثر است.برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است و برای رفع حجب و نورانیت مؤثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین، از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.مرحوم آخوند ملا حسنقلی همدانی:هر قدر، در هر وقت بتوانید؛ این ذکررا بگوئید.مرحوم شیخ محمد بهاری در تذکره المتقین:سالک در اواسط کارش این ذکر را بگوید.حضرت استاد از قول مرحوم سیدهاشم حداد نقل کردند که ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت ربّ مؤثر است، و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود.



وقتی سـوال کردم در ایام فراغت، همانند راه رفتن و نشستن، چه ذکری برای نورانیت قلب و رفع حجب خوب است؟

فرمود:ذکر یونسیه.
می فرمود:عدد 3000 به بعد برای کاملین «سالکینی که از مراحلی و منازلی عبور کرده اند» می باشد.جناب استاد مدت زیادی در نجف 3000 مرتبه این ذکر را در سجده می گفتند.ازبسیاری از بزرگان این ختم با عدد 400 مرتبه در سجده خصوصاً در میان نماز مغرب وعشاء و یا قبل از اذان صبح و یا قبل از اذان صبح و یا بین الطلوعین جهت افاضات روحانی نقل شده است، و این یکی از ختوماتی است که معمولاً اساتید در ابتدای سلوک به شاگردانشان توصیه می کنند. ناگفته نماند که این ختم به منزله ی توبه ای حقیقی است اگر خالصانه برای خدا بجای آورده شود، اثر شگرفی در پیشبرد انسان دارد.وقتی از مرحوم آیةالله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند:بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود. و فرمودند:امان ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی میگردد.این ذکر شریف اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.امام صادق (علیه السلام) فرمودند:تعجب می کنم از چهار کس که چهار نوع گرفتاری دارند چگونه به این چهار چیز پناه نمی برند. از جمله اینها فرمودند:تعجب می کنم از کسی که دچار غم و اندوه شده است اما به این سخن پناه نمی برد، زیرا که حق تعالی در دنباله آن فرموده:«و نجیناه من الغم و کذلک ننجی الموءمنین» یعنی ما او را «حضرت یونس را به سبب این سخن» از غم و اندوه نجات دادیم و اینگونه ما مؤمنان را نجات می بخشیم.

ختم چهل روزه (عجیب و شگفت آور) ذکر یونسیه که مرحوم کشمیری (ره) فرموده اند:

اول اینکه عامل (فردی که ختم را انجام می دهد) بر یگانگی خداوند ایمان داشته باشد، نه در زبان بلکه با تمام وجود. و با شناخت اندکی که دارد که سرلوحه همه آنها یکتایی و بی همتایی خداوند در تمام صفات ثبوتی و مبرا بودن او از تمام صفات سلبی است. توجه کامل به وجود بی همتای خداوند، و این که عامل بداند خداوند در همه حال ناظر بر عمل اوست. همان طور که هنگامی که با یک نفر صحبت می کنید تمام حواس شما به اوست در اینجا نیز باید حالتی مشابه داشته باشید. حال آنکه در هنگام گفتن این ذکر با سرچشمه وجود و هستی صحبت می کنید.

پشیمانی از گذشته سرشار از کوتاهی و ناسپاسی، زیرا که این ذکر طبق گفته بزرگان اهل معرفت خود نوعی توبه به درگاه باری تعالی است. نیاز نیست که تنها به معنی آیه اکتفا کنید، بلکه به رابطه مضموم آیه با خودتان نیز باید اهمیت بدهید. منظور اینکه در قسمت اول آیه که در یگانگی و یکتایی و منزه بودن خداوند گواهی داده می شود، به عظمت خداوند در جهان هم توجه شود. به نظم و هماهنگی در کره زمین و در سیارات و ستاره ها و خورشید یا حیات در خشکیها و دریاها و سایر نشانه های عظمت حق تعالی؛ و در قسمت بعدی ذکر گناهان و کوتاهی ها و ناسپاسی هایی که انجام شده به یاد آورده، مثل کفران نعمت یا کوتاهی در انجام اعمال پسندیده و…
و غرض این نیست که در هر بار خواندن ذکر تمام این مطالب دوره شود بلکه هر کدام از این دو قسمت را که باعث می شود شما بیشتر در آن لحظات، قرب به حضرت دوست پیدا کنید، انتخاب کنید؛ که اکثر اوقات به هر دو معنی توجه می شود. زمان مناسب بعد از عشاء است (حدودا ساعت ده به بعد) و دلیل ان هم قبلا ذکر شد.

در مورد تعداد این ختم هم باید از 400 شروع شود و کم کم زیاد شود البته نیازی نیست حتما شما تعداد بشمارید بلکه از 20دقیقه که زمان تقریبی 400 ذکر است شروع کنید و ذره ذره (مثلا سه دقیقه یا پنج دقیقه) آن را زیاد کنید.

آیا نیاز نیست که انسانها بخشی از شبانه روز را به مناجات باری تعالی بپردازند؟ حال آنکه چنین نتایج عظیمی همچون( چشم برزخی،ارتباط با عالم ملکوت و را هیابی به دنیای ارواح، نورانی شدن قلب، زدودن لکه های سیاه گناه از روح آدمی و بسیار چیزهای دیگر))). حاصل این عمل گرانبها نزد علمای اهل معرفت و استادان و بزرگان است. از امام باقر (ع) روایت شده است که :یونس علیه السلام سه روز در شکم ماهی درنگ کرد و در تاریکی های سه گانه( تاریکی شکم ماهی، تاریکی شب، تاریکی دریا) ندا در داد و گفت:لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ(آیه 87، سوره انبیا) آنگاه خداوند دعایش را اجابت کرد و سپس ماهی وی را بر حال خود افکند.

مرحوم استاد علامه طباطبائی فرمودند که مرحوم قاضی ( استاد آنجناب عارف عظیم و سالک مستقیم حضرت آیت الله حاج سید علی قاضی تبریزی ) اول دستوری که می دادند ذکر یونسی بود لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (آیه 87، سوره انبیا) که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود