به گزارش «شیعه نیوز»، روز گذشته بود که معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی از واگذاری سالانه حدود ۲ هزار کودک به فرزندخواندگی خبر داده و اعلام کرده بود تعدادی از این کودکان دارای معلولیت هستند.
حبیب الله مسعودی فرید همچنین تعدادکودکان تحت پوشش سازمان بهزیستی را بیش از ۱۰ هزار کودک اعلام و گفته بود این کودکان در مراکز تحت پوشش سازمان نگهداری میشوند که نسبت به گذشته تعدادشان کمتر شده است.
وی به سیاست های فرزند خواندگی هم اشاره کرده و گفته بود کم شدن تعداد کودکان به دلیل سیاست های سازمان بهزیستی برای فرزند خواندگی و واگذاری به خانوادههای جایگزین است و در مجموع نمیتوان گفت تعداد کودکان بی سرپرست و بد سرپرست کم شده بلکه ما با برنامههایی که داریم برخی از این کودکان را به خانوادههای جایگزین واگذار و برخی دیگر را به خانوادههای متقاضی کودکان واجد شرایط لازم سپردهایم. بعد از اجرایی شدن قانون جدید فرزند خواندگی تعداد کودکان واگذار شده به خانوادهها افزایش یافته است بطوریکه هر سال حدود ۲ هزار کودک به خانوادههای فاقد فرزند سپرده میشوند.
هرچند بنا به صحبت های فرید از تعداد کودکان بی سرپرست کم شده اما همچنان کودکان زیادی در مراکز بهزیستی چشم انتظار خانواده ای هستند که مامنی امن را برایشان فراهم کنند تا طعم زندگی در کنار پدر و مادر را بچشند و معنای واقعی کانون خانواده را درک کنند.
سنت حسنه ای که نباید فراموش شود
البته نمی توان از خانواده هایی نام نبرد که با وجود داشتن فرزند اما بازهم این سنت حسنه را به جا می آوردند و با داشتن شرایطی که بهزیستی تعیین کرده کودکی را به فرزندی خواندگی قبول می کنند و درست مانند کودکان خود با آنها رفتار و محبت می کنند. خانواده هایی که در اکثر مواقع و در هنگام مصاحبه تقاضا می کنند نامی از آن ها برده نشود تا گرد ریا بر کار خیرشان نشیند. درست همین چند ماهه پیش که وقتی در مشهد با مادری که ۴ دختر بالای ۱۸ سال را با وجود داشتن ۲ فرزند به سرپرستی گرفته بود و یک طبقه از منزل خود را به آنها اختصاص داده بود صحبت می کردم ابتدا گفت که نامش رسانه ای نشود چرا که فقط برای رضای خدا این کار را کرده و تاثیرات مثبت این کار در زندگی اش نمود داخلی و بیرونی دارد. درست به لطافت یک مادر با آنها رفتار می کرد. آن دختران که هر کدام زیر سایه این خانواده معنی زندگی را با همه وجود حس می کردند دارای تحصیلات عالیه بودند و این خانم را «مامان» صدا می کردند. وقتی با آنها صحبت می کردم می گفتند که مامان هیچ فرقی بین ما و فرزندانش نمی گذارد حتی اینقدر صمیمت بین ما وجود دارد که برادر و خواهرش را دایی و خاله صدا می کنیم.
یک کودک بی سرپرست و ۷ تقاضا
با این تفاصیل می خواهیم بگوییم طبق آمار متتشر شده در سال جاری از ابتدای سال تا کنون هزار حکم فرزندخواندگی برای کودکان بدسرپرست و بی سرپرست صادر شده است و به ازای یک کودک هفت تقاضای فرزندخواندگی وجود دارد که البته اولویت با زوجین و سپس زنان و دختران بدون همسر است. در همین رابطه مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور شرایط تایید سلامت زوجین را تشریح کرده است.
سعید بابایی به ایلنا گفته است: تمام کسانی که متقاضی فرزندخواندگی هستند در چند محور باید مورد تایید قرار بگیرند. یکی از این موضوعات بحث سلامت است؛ تایید سلامت نیز به این علت است با توجه به اینکه این کودکان دچار سختیهایی شدهاند، ما وظیفه داریم بهترین وضعیت را برای این کودکان احصاء کرده تا آنها بتوانند دارای یک خانواده مناسب باشند، این موضوع برای ما بسیار اهمیت دارد. هیچ تفاوت خاصی نیز بین افراد متقاضیان فرزندخواندگی وجود ندارد و چه این افراد زوج یا خانم مجرد باشد، از همه آنها تست سلامت گرفته میشود. البته این هم تنها فاکتور ما نیست و این افراد باید هم از نظر روانی و همچنین سلامت جسمی سنجیده شوند. همچنین باید گزارشهای مددکاری نشان دهد که فرد یا زوجین متقاضی فرزندخواندگی شرایط لازم برای فرزندخواندگی را داراست. وی ادامه داده است: مسلما وقتی قرار است برای کودک بهترین گزینه انتخاب شود، زوجینی که یکی از آنها دارای سوءسابقه است یا مصرف مواد مخدر یا موارد اینچنینی داشته باشند، جزو اولویتها نخواهند بود.
در بخشی از ماده ۶ قانون حمایت از کودکان بیسرپرست و بدسرپرست، درخواست کنندگان فرزندخواندگی باید دارای سلامت جسمی و روانی لازم، عدم ابتلاء به بیماریهای واگیردار و صعبالعلاج و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان باشند. همچنین در بند الف ماده ۵ قانون فرزندخواندگی زن و شوهری که ۵ سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند و یکی از آنها بیش از ۳۰ سال سن داشته باشد میتوانند متقاضی فرزندخواندگی باشن.د همچنین براساس تغییراتی که در این قانون ایجاد شده است در بخش دیگری از این قانون آمده است زن و شوهری که دارای فرزند هستند مشروط بر این که یکی از آن ها بیش از ۳۰ سال سن داشته باشند میتوانند در پروسه فرزندخواندگی شرکت کنند و چنانچه صلاحیت لازم را داشته باشند با توجه به اولویتها فرزند به آنها نیز اعطا میشود. در تبصره یک همین ماده آمده است؛ چنانچه به تشخیص سازمان پزشکی قانونی امکان بچهدار شدن زوجین وجود نداشته باشند، درخواست کنندگان از شرط مدت ۵ سال مقرر در بند الف مستثنی هستند.
البته اولویت در پذیرش سرپرستی با زوجینی است که فاقد فرزند باشند، سپس زنان و دختران بدون همسر و در نهایت به زن و شوهر دارای فرزند سرپرستی واگذار میشود.
طرح امین موقت چیست؟
اماطرح «امین موقت» که چند سالی است اجرایی می شود یک نمونه دیگر برای فرزندخواندگی محسوب می شود که در مواردی مورد انتقاد روانشناسان و جامعه شناسان خانواده قرار گرفت. زیرا همانطور که از نام طرح پیداست فرد برای مدتی مثلا دو سال به سرپرستی خانواده ای متقاضی در می آید و بعد از آن دوباره به خانواده و جد پدری اش سپرده می شود. در واقع منظور از طرح امین موقت این است که کودکانی که خانواده های اصلی آن ها امکان نگهداری شان را ندارند برای مدتی به خانواده ای سپرده می شوند و بعد از آن دوباره به پدر و یا جد پدری برگردانده می شوند. در واقع در امین موقت تغییر شناسنامه و هویت صورت نمیگیرد. ضمنا تعهدات مالی به نفع کودک انجام نمیشود. ضمن آنکه این نوع سرپرستی، موقت است و در صورت بازگشت شرایط پدر و جدپدری، حکم فسخ میشود. درمورد فرزندخواندگی حمایتهای بیشتری از کودک مانند تعهدات مالی و تغییر شناسنامه با نام سرپرستان صورتمیگیرد. این نوع سرپرستی دائمی است، اما امینموقت یک حکم قضائی است. حال روانشناسان عقیده دارند که در این مدتی که فرد نزد شبه خانواده است شخصیت و رفتارش مطابق همان خانواده شکل می گیرد و مراحل جامعه پذیری را طی می کند و بعد از پایان قرارداد دوباره به خانواده اصلی باز می گردد و با رفتارها و خلق و خوی هایی دیگری روبرو می شود که البته مسیولان بهزیستی در این رابطه عقیده دارند همین که فرد مدتی را در یک خانواده سالم بگذارند به رفتار و منش سالم او در آینده کمک می کند و می تواند در آرامش سر کند.
قدمی کوچک و پاداشی بزرگ
با همه این صحبت ها می خواهیم بگوییم اگر شرایط مالی خوبی داریم و یا به هر دلیلی امکان به دنیا آوردن فرزندی را نداریم فراموش نکنیم کودکان بی گناه و معصومی که جبر روزگار آن ها را از اصلی ترین و طبیعی ترین داشته های زندگی دور کرده، هستند که وجود پر مهرشان قطعا گرما بخش زندگی خواهد بود و با خود صمیمیت و خیر و برکت به همراه می آوردند. فقط کافی است سری به مراکز نگهداری این کودکان بدسرپرست و بی سرپرست بزنیم تا حس تمنا را در چشمانشان بخوانیم و آنها را با خود همراه کنیم.
منبع:خبرگزاری رضوی