شیعه نیوز:
پرسش
سلام؛ امیرالمومنین( علیه السلام ) فرموده‌اند: «اِنَّهُ لَا یُقَاسُ بِنَا آلَ مُحَمَّدٍ مِنْ هَذِهِ الْاُمَّهِ اَحَدٌ»؛ هیچ‌کسی با خاندان رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) قابل قیاس نیست... پس چرا گفته می‌شود اهل بیت( علیه السلام ) باید برای ما الگو باشند؟!
پاسخ اجمالی
اگرچه امام علی( علیه السلام ) در یکی از سخنانش می‌فرماید: «اِنَّهُ لَا یُقَاسُ بِنَا آلَ مُحَمَّدٍ مِنْ هَذِهِ الْاُمَّهِ اَحَدٌ»؛[1] کسی از مردم با ما قابل مقایسه نیست، اما این سخن به معنای آن نیست که ما نمی‌توانیم اهل بیت( علیه السلام ) را الگوی خود قرار دهیم، تا حداقل، درصدی از تشابه را با آنان داشته باشیم، بلکه معنایش این است که ما نباید آنها را با خود مقایسه کنیم و سپس در مورد آنها به داوری بنشینیم و بگوییم آنها نیز مانند ما هستند که این قیاسی نابجا است؛ زیرا پیامبران و امامان اگر چه بشری مانند ما هستند: «قُلْ اِنَّما اَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحى اِلَی....»؛[2] بگو من فقط بشرى هستم مثل شما (امتیازم این است که) به من وحى می‌شود، اما آنان در عین بشر بودن، در اثر مجاهدت‌ها و تلاش‌های فراوان به درجات و مقاماتی از معنویت و کمال دست‌یافتند که هیچ بشری را توان رسیدن به آن مقام و مرتبه نیست.
امام علی( علیه السلام ) در این مورد می‌فرماید: شما را توان آن نیست که(در زهد و بی‌اعتنایی به دنیا) مانند من باشید، امّا با پرهیزکارى، تلاش فراوان و پاک‌دامنى و راستى، مرا یارى دهید. [3]
در همین راستا قرآن کریم پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) را به عنوان الگو اعلام می‌کند: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللهِ اُسْوَهٌ حَسَنَه»؛[4] مسلّماًً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نیکویى است.
حضرت ابراهیم( علیه السلام ) نیز در آیه‌ای به عنوان الگو معرفی شده است.[5]
بنابر این، آن بزرگواران قطعاً برای ما الگو و سرمشق هستند. آنان حجت‌های پروردگار برای بشریت‌اند، برای روزی که انسان خواست در مقابل خدای متعال عذر آورد که من سرمشقی نداشتم، تا خداوند بگوید اینها را الگوی شما قرار دادم در راه پیمودن سعادت و کمال.
[1]. طبرى آملى کبیر، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی امامه علی بن ابی‌طالب( علیه السلام )، محقق، مصحح، محمودى، احمد، ص 399، قم، چاپ اول، 1415ق.
[2]. کهف، 110.
[3]. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صالح، صبحی، ص 417، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.
[4]. احزاب، 21.
[5]. ممتحنه، 4.
آیات مرتبط
سوره الأحزاب (21) : لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا
سوره الممتحنة (4) : قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ شَيْءٍ ۖ رَبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ
T