شیعه نیوز:
پرسش
تفسیر و معنای این حدیث چیست: «چشم‌هایتان را فرو ببندید تا شگفتی‌ها را ببینید».
پاسخ اجمالی
پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌فرماید: «غُضُّوا أَبْصَارَکُمْ تَرَوْنَ الْعَجَائِب»؛[1] چشمان خود را فرو بندید تا شگفتی‌ها را ببینید.
معنای روایت آن است که هرچه بیشتر با نفس خود مبارزه کنیم به مقامات معنوی بالاتری خواهیم رسید. «چرا که به قدر بستن چشم ظاهر از محرّمات، چشمه نور و معرفت در دل، و نور دیده و باطن زیاد می‌شود، و علوم حقّه و معارف یقینیّه در نفس، حاصل می‌شود».[2] به دیگر سخن؛ چشم انسان، یکى از ورودی‌هاى قلب است که اگر مراقبت شود، ایمان و معرفت و عبادت حضرت حق را در پى خواهد داشت و لذت آن‌را در کام می‌نشاند و اگر کنترل نشود، باعث ضعف عقلانیت و زیاد شدن هوا و هوس‌ها و ارتکاب گناهان بزرگ‌تر و شقاوت و بدبختى در دنیا و آخرت است. مهار چشم، شرط حتمى و اساسى براى دورى از گناهان و رسیدن به معارف و حقایق و سعادت است.
البته در نگاهی وسیع‌تر می‌توان گفت که «غضّوا ابصارکم» در این روایت، تنها به معنای گناهان ویژه چشم مانند نگاه به نامحرم و ... نیست، بلکه شامل چشم‌پوشی از هر نوع گناه می‌باشد حتی اگر چشم مادی نیز در انجام آن گناه هیچ دخالتی نداشته باشد و نیز دیدن عجایب نیز تنها به معنای دین آنها با چشم نیست، بلکه درک واقعیات هستی از هر راه، می‌تواند مصداقی از مشاهده عجایب باشد. در این بیان، حتی افراد نابینا نیز می‌توانند با چشم‌پوشی از گناهان به مقامات عالی معنوی دست یابند.
[1]. منسوب به جعفر بن محمد( علیه السلام )، مصباح الشریعة، ص 9، بیروت، مؤسسة الأعلمى للمطبوعات، چاپ اول، 1400ق؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 101، ص 41، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[2]. عبد الرزاق گیلانى، ترجمه و شرح مصباح الشریعة، ص 276، قم، پیام حق، چاپ اول، 1377ش.
آیات مرتبط
سوره النور (30) : قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
سوره النور (31) : وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
T