شیعه نیوز:
پرسش
سلام؛ منظور از «بیت الحمد» چیست و کجا است؟ آیا از نظر جغرافیایی نام مکان خاصی می‌‌باشد، یا منظور از آن کنایه به حالت، زمان و رفتار خاصی است؟
پاسخ اجمالی
در روایات، واژه «بیت الحمد» در دو مورد استفاده شده است.
1. هر مؤمنی که فرزندش بمیرد و او سپاس‌گزار خدا باشد.
پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «وقتى فرزند بندهاى از بندگان خدا بمیرد، خداوند به فرشتگان می‌گوید: فرزند بنده مرا قبض روح کردید؟! می‌گویند: بله! خدا می‌گوید: بنده‌ام چه گفت؟! ملائکه می‌گویند: تو را سپاس کرد و گفت: همه ما متعلق به خدا هستیم و به سوى او باز می‌گردیم. بعد از آن، خداوند می‌فرماید: براى بنده‌ام خانه‌‌اى در بهشت بسازید و آن‌را بیت الحمد(خانه سپاس‌گزارى) بنامید.[1]
این خانه در بهشت است و با توجه به آن‌که افراد زیادی از بندگان می‌توانند این‌گونه شکرگزار باشند، طبیعتاً تعداد این بیت الحمدها فراوان خواهد بود. البته شاید ناظر به مقامی معنوی در بهشت باشد که این‌گونه بیان شده است.
2. خانه نمادینی به مناسبت تولد امام مهدی(عجه الله تعالی فرجهم الشریف).
امام صادق( علیه السلام ) فرمودند: «برای صاحب امر( علیه السلام ) خانه‌‌اى است که به آن بیت الحمد(خانه حمد) می‌گویند. در آن‌جا چراغى روشن است که از هنگام تولد حضرتشان تا روزى که با شمشیر قیام کند، خاموش نخواهد شد».[2]
ظاهر این روایت، آن است که این خانه در منطقه خاص جغرافیایی قرار دارد و وجود چنین خانه‌ای نیز محال نیست؛ زیرا هنوز تمام مناطق جهان کشف نشده و تمام خانه‌های آن - بویژه در مناطق دوردست و صعب العبور - یک به یک شناسایی نشده است، اما با این وجود می‌توان «بیت الحمد» در این روایت را نیز نمادی از یکی از جایگاه‌های معنوی آن‌حضرت( علیه السلام ) دانست.
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 218، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 177، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق؛ ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج 2، ص 23، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1422ق؛ رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، تحقیق، حکمت، علی اصغر، ج 1، ص 418، تهران، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371ش.
[2]. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 267، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1384ش؛ ابن أبی زینب (نعمانی)، محمد بن ابراهیم، الغیبة، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، النص، ص 239، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، 1397ق.
آیات مرتبط
سوره الحمد (2) : الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
سوره البقرة (30) : وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ
سوره الأنعام (1) : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ۖ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
سوره الأنعام (45) : فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا ۚ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
سوره الأعراف (43) : وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ ۖ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ ۖ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّ ۖ وَنُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
T