شیعه نیوز:
پرسش
در روایات بسیاری سفارش کرده‌‌اند که بعد از گناه هفت ساعت فرصت استغفار است، و اگر استغفار کنید اصلاً چیزی از گناه در نامه اعمال نوشته نمیشود. منظور از این ساعات آیا همان ساعات 24ساعته روزانه متداول ما است؟ قدمت چنین ساعت گذاری و تقسیم روز به 24 ساعت به کی برمی‌‌گردد؟
پاسخ اجمالی
آیات و روایات فراوانی در مورد لطف و رحمت خدای مهربان نسبت به بندگان مؤمن گناه‌کار وجود دارد که در همین راستا، روایاتی حاکی از آن هستند که پروردگار یک فرصت هفت ساعته را در اختیار گناه‌کاران قرار می‌دهد تا آنان توبه کنند:
1. از پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است: «... فَإِنْ لَمْ یَعْمَلْهَا لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ شَیْءٌ وَ إِنْ هُوَ عَمِلَهَا أُجِّلَ سَبْعَ سَاعَات...»؛[1] کسی که قصد گناه کند و آن‌را انجام ندهد، بر او گناهی نوشته نمیشود، و اگر مرتکب گناه شود، به او هفت ساعت مهلت داده می‌شود تا توبه کند، اگر توبه کرد چیزی بر او نوشته نمیشود، اما اگر توبه نکرد بعد از هفت ساعت یک گناه برایش نوشته می‌شود.
2. امام صادق( علیه السلام ) در همین مورد فرمود: «الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أَجَّلَهُ اللَّهُ سَبْعَ سَاعَاتٍ فَإِنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ شَیْءٌ وَ إِنْ مَضَتِ السَّاعَاتُ وَ لَمْ یَسْتَغْفِرْ کُتِبَتْ عَلَیْهِ سَیِّئَةٌ ...»؛[2]
زمانی که بنده مؤمن گناه کند، خداوند او را هفت ساعت مهلت دهد، پس اگر از خدا آمرزش خواست چیزى بر او نوشته نمیشود، و اگر این ساعت‌ها گذشت و درخواست آمرزش نکرد، یک گناه بر او نوشته می‌شود.
3. روایتی دیگر از امام صادق( علیه السلام ) ناظر به آن است که منظور از این ساعت‌ها، همان ساعت‌های معروف و شناخته شده در روز و شب است: «...مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُذْنِبُ ذَنْباً إِلَّا أَجَّلَهُ اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ...»؛[3] هیچ مؤمنى نیست که گناهى را مرتکب شود، مگر این که خداى(عز و جل) هفت ساعت از روز به وی مهلت می‌دهد.
این امتیاز البته ویژه بندگان مؤمنی است که تلاش دارند تا گناهی انجام ندهند، امّا گاه فریب شیطان و هوای نفس را می‌خورند، و افرادی که عملاً ایمانی به آخرت نداشته و از ارتکاب انواع گناهان هیچ ابائی نداشته و هیچ تلاشی را برای مبارزه با نفس نمی‌کنند، مشمول چنین فرصت دلسوزانه‌ای از جانب پروردگار نمی‌باشند. روایتی از امام صادق( علیه السلام ) صریحاً این موضوع را خاطرنشان می‌کند:
«... فَأَتَاهُ عَبَّادٌ الْبَصْرِیُّ، فَقَالَ لَهُ: بَلَغَنَا أَنَّکَ قُلْتَ: مَا مِنْ عَبْدٍ یُذْنِبُ ذَنْباً إِلَّا أَجَّلَهُ اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ؟ فَقَالَ: «لَیْسَ هکَذَا قُلْتُ وَ لکِنِّی قُلْتُ: مَا مِنْ مُؤْمِنٍ، وَ کَذلِکَ کَانَ قَوْلِی».[4]
عباد بصرى نزد آن‌حضرت آمد و گفت: به ما خبر رسیده که شما فرمودید: هیچ بندهاى نیست که گناهى کند، مگر این‌که خداوند هفت ساعت از روز به وی مهلت دهد تا توبه کند؟ امام فرمود: من چنین نگفتم، بلکه گفتم: هیچ فرد باایمانی نیست که گناهی مرتکب شود! من اینگونه گفتم!
در مورد انطباق ساعت موجود در روایات با ساعات فعلی، لطفاً پاسخ 35784 را مطالعه کنید.
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، 430، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. همان، ص 437.
[3]. کافی، ج 4، ص 240، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1429ق.
[4]. همان.
T