پرسش
سلام. معنای این دعا چیست و در کدام منبع آمده است؟ «اللهم انى اشهدک ان ما اصبح او امسى بى من نعمه فى دین او دنیا فمنک وحدک لا شریک لک، لک الحمد و لک الشکر بها علىّ حتى ترضى و بعد الرضا».
پاسخ اجمالی
در این زمینه، دعایی در منابع مختلف به حضرت نوح( علیه السلام ) نسبت داده شده است:
حفص بن بخترى به نقل از امام صادق( علیه السلام ) می‌گوید: نوح پیامبر( علیه السلام ) در هر صبح و شام چنین دعا می‌نمود: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنَّهُ مَا أَصْبَحَ وَ أَمْسَى بِی مِنْ نِعْمَةٍ وَ عَافِیَةٍ فِی دِینٍ أَوْ دُنْیَا فَمِنْکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِهَا عَلَیَّ حَتَّى تَرْضَى وَ بَعْدَ الرِّضَا»؛ پروردگارا تو را گواه می‌گیرم که به یقین هر چه از نعمت و سلامتى که با من صبح و شام می‌کند - چه در دین و چه در دنیاى من- همه از جانب تو است. بی‌همتایى، شریکی ندارى، بر این نعمت‌ها سپاس و شکرت بر من واجب شد تا آن‌که خشنود شوى، و حتی پس از خشنودی!
نوح( علیه السلام ) این دعا را هر بامداد و شام‌گاه ده بار می‌خواند؛ از این‌رو او را بنده شاکر نامیدند. [1]
در همین راستا بود که خداوند در باره‌اش فرمود: «ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ کانَ عَبْداً شَکُوراً»؛[2] فرزندان کسانى که با نوح (بر کشتى) سوار کردیم! او بنده شکرگزارى بود!
بنابر این، معنای این دعا این است که ای خداوندی که تمام نعمت‌های دنیوی و اخروی که نصیبم می‌شود همه از جانب فضل و کرم تو است. من در برابر این نعمت‌ها که به من ارزانی داشتی در همه حال حمد و سپاست می‌گویم تا از من راضی شوی، و آن‌گونه نیست که بعد از رضایت و خوشنودیت رهایت کنم، بلکه بعد از آن نیز همچنان شاکر درگاهت خواهم بود.
[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 336، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. اسراء، 3.
آیات مرتبط
سوره الإسراء (3) : ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا
T