شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
قبل از پرداختن به پرسش مطرح شده به صورت اختصار چگونگی ازدواج امیر مؤمنان( علیه السلام ) با ام البنین مادر بزرگوار حضرت عباس( علیه السلام ) را ذکر می‌نماییم.
1. ام البنین -که نام اصلی او «فاطمه» بنت حزام بود- مادر حضرت ابا الفضل( علیه السلام ) و همسر امام علی( علیه السلام ) پس از شهادت حضرت فاطمه( سلام الله علیها ) بود که به معرّفى عقیل، برادر امام علی به همسرى على( علیه السلام ) در آمد.
روزی امیر المؤمنین( علیه السلام ) به برادرش عقیل که نسب شناس و آشناى به تاریخ عرب و دودمان آنها بود، فرمود همسرى قهرمان‌زاده از عرب برایم برگزین تا وى را به ازدواج خویش در آورم و از او فرزندانى دلاور نصیبم شود.
عقیل گفت: نظر شما درباره فاطمه دختر حزام بن خالد کلابى چیست؟ در میان عرب، دلاورتر و جنگاورتر از پدران او کسى سراغ ندارد... .[1] او زنى بود با شرافت، از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا( سلام الله علیها ) نیز بسیار مهربان بود. ثمره ازدواج على( علیه السلام ) با او چهار پسر بود، به نام‌هاى: عباس، جعفر، عبد اللّه و عثمان، که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.
۲. بنابر نقل برخی تاریخ‌نویسان متأخر، حضرت عباس( علیه السلام ) در سال 26 هجری تولد یافت.[2] و در سال 61 هجری در کربلا در سن 34 سالگی به شهادت رسید.[3] با توجه به عمر شریف امام حسین( علیه السلام ) که 57 سال بوده،[4] اختلاف سنی حضرت عباس با امام حسین( علیه السلام ) حدود 23 سال بوده است.
۳. درباره نسبت حضرت عباس با شمر تاریخ می‌گوید؛ از آن جهت که مادر حضرت عباس( علیه السلام ) با شمر بن ذی الجوشن هر دو از یک قبیله بودند و رسم عرب این است که به افرادی که از یک قبیله هستند و به نوعی وابستگی با هم دارند به فرزندان آنان با نگاه فامیلی نظر می‌کنند، به فرزندان ام البنین خطاب به خواهر زادگان نمود که جریان را برخی چنین نقل کرده‌اند:
راوى می‌گوید: شمر روز عاشورا در برابر سپاه ایستاد و صدا زد: خواهرزادگانم کجایند؟ عباس و برادرانش کجا هستند؟ کسى بدو پاسخ نداد. امام حسین( علیه السلام ) بدانها فرمود: «هر چند وى فردى فاسق است ولى به او پاسخ دهید». از این‌رو، عباس به سمت او رفت و فرمود: چه می‌خواهى؟ شمر گفت: خواهرزادگان! شما در امان هستید. عباس( علیه السلام ) به او فرمود: لعنت خدا بر تو و امان تو! اگر تو دایى ما هستى، پس چرا به ما امان می‌دهى؟ ولى فرزند رسول خدا را امان نمی‌دهى؟ برادران عباس نیز نظیر سخنان آن‌حضرت را تکرار کردند و بازگشتند.[5]
[1]. ر.ک: ابن عنبه حسنى، عمدة الطالب فی أنساب آل أبى طالب، ص 327، انصاریان، قم، 1417ق.
[2]. سماوی، شیخ محمد بن طاهر، إبصار العین فی أنصار الحسین( علیه السلام )، ص 56، دانشگاه شهید محلاتى، قم، چاپ اول، 1419ق.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج 1، ص 395، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، قم، چاپ اول، 1417ق.
[4]. همان، ص 420.
[5]. ر.ک: عمدة الطالب فی أنساب آل أبى طالب، ص 327.