پاسخ اجمالی
درباره چگونگی تشییع جنازه مطهّر امام علی( علیه السلام ) در منابع روایی چنین نقل شده است:
امام علی( علیه السلام ) در مورد چگونگی غسل و کفن، تشییع و تدفین خود به پسرش امام حسن( علیه السلام ) این‌گونه وصیت فرمودند: «ای پسرم! بعد از این‌که از دنیا رفتم من را غسل ده، کفنم کن، من را با باقی مانده کافوری که جدت را با آن حنوط کردم حنوطم کن، من را روی سریری قرار بده و جلوی سریر را حمل نکنید، بلکه عقب آن‌را حمل کنید، جلو آن خودش حرکت می‌کند و هر طرفی که او حرکت می‌کند شما هم به تبعیت از آن حرکت کنید. هر کجا ایستاد بدانید همان‌جا محل قبر و دفن من می‌باشد. من را روی زمین بگذارید. ای حسن! تو بر من نماز بگذار به صورتی که در آن نماز هفت تکبیر گفته شود که این هفت تکبیر بر غیر من حرام است، جز برای مردی از فرزندانم که در آخر الزمان بیرون خواهد آمد و هر ناراستى که در حق باشد درست خواهد کرد و هر بدعتى که در دین رسیده است برطرف خواهد کرد. بعد از این‌که از نماز فارق شدید، بر دور تابوت خطّى بکش و جای تابوت را نشان کن، سپس بجاى تابوت، برای من قبری را حفر کن و لحد براى من بساز. به تخته چوبی خواهی رسید که با خط پدرم، حضرت نوح( علیه السلام ) نوشته شده است. من را روی تخته بگذار و هفت خشت در ابعاد بزرگ بر روی لحد بگذار و چند لحظه‌ای صبر کن. که همان‌جا پیدایش می‌کنی بر روی من قرار بده. چند لحظه‌ای صبر کن، پس به قبر نگاه کن که مرا در لحد من نخواهی دید.[1]
در روایت دیگری نقل شده که آن‌حضرت فرمود پس از دفنشان، چهار قبر در چهار مکان حفر کند؛ مسجد کوفه، رحبه، نجف و در خانه جَعده بن هُبَیره.[2]
در برخی از روایات نیز آمده است که؛ پیش از طلوع فجر او را در پشت کوفه در غَریّین دفن کردند.[3] همچنین نقل شده است که علاوه بر حسنین( علیه السلام )، محمد حنفیه و عبدالله بن جعفر نیز در قبر داخل شدند.[4]
[1]. ابن طاوس، عبدالکریم بن احمد، فرحة الغری فی تعیین قبر أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب( علیه السلام ) فی النجف، ص 33 – 34، قم، منشورات الرضی، چاپ اول، بی‌تا؛ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، ج 42، ص 215، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
[2]. فرحة الغری، ص 32.
[3]. ر. ک: بحار الأنوار، ج 42، ص220؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص 34 و 35، نجف اشرف، دارالمرتضویه، چاپ اول، 1356ش؛ ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 16، قم، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی(ره)، چاپ اول، 1404ق.
[4]. بحار الأنوار، ج 42، ص220.
T