شیعه نیوز:
پرسش
امام رضا( علیه السلام ) در استدلالی در مقابل ملحدان می‌فرماید: «اگر شما راست‌گو باشید ما و شما فرقی نمی‌کنیم». به نظر من این استدلال خطا است؛ چون اگر حرف ملحدان صحیح باشد و دنیا ابدی باشد، آنها تلاش می‌کنند معروف شوند تا همیشه نامشان زنده باشد؛ مانند نیوتون و انیشتین که همیشه نامشان زنده است و هرکس علم یاد بگیرد نام ایشان را می‌شنود.
پاسخ اجمالی
در روایتی؛ محمد بن عبدالله خراسانی، خادم امام رضا( علیه السلام ) می‌گوید: امام( علیه السلام ) خطاب به فردی از زنادقه[1]فرمود: «اى مرد! اگر باورتان درست باشد - با آنکه درست نیست - آیا باز هم سرنوشت ما و شما، برابر و یکسان نخواهد بود و آیا نماز و روزه و زکات و اقرارمان(ایمانمان)، ضرری به ما رسانده است؟!».
آن مرد، ساکت شد و سپس امام رضا( علیه السلام ) فرمود: «و اما اگر باور ما حقیقت داشته باشد – که دارد - آیا شما نابود نخواهید شد و ما نجات نخواهیم یافت؟!».[2]
توضیح روایت:
طبق نظر منکران خدا و قیامت؛ با پایان زندگی این دنیا، همه چیز برای فرد مرده، تمام می‌شود، و چیزی برای او وجود نخواهد داشت؛ و اگر این باور درست باشد، هم فرد دیندار و هم فرد ملحد با مرگشان نابود شده و از این لحاظ با هم تفاوتی نمی‌کنند.
اما کسب ثروت و شهرت در این دنیا نیز مزیتی برای ملحدان نیست؛ زیرا:
الف. روایت در صدد بیان وضعیت افراد در دنیای مادی نیست، علاوه بر آنکه معتقدان به ادیان نیز – در صورت فراهم بودن شرایط – می‌توانند به ثروت و شهرت دست یابند و این‌گونه نیست که هر ملحدی هم صاحب ثروت و یا شهرت شود.
ب. طبق نظر ملحدان، پس از مرگ چیزی نیست. بر این اساس، ملحدی که عمرش به پایان رسیده، حتی اگر مشهورترین و ثروتمندترین فرد دنیا باشد و نامش در تاریخ ثبت شده باشد، چه سودی از ثروت و شهرت خویش خواهد برد؟!
ج. معروف و مشهورشدن، نسبی است و بر این اساس حتی اگر آخرتی هم در کار نباشد و زندگی بشر میلیاردها سال بعد – و یا تا بی‌نهایت - ادامه یابد، آن قدر اختراع و اکتشاف و نیز حوادث سیاسی و تاریخی پیش می‌آید که افراد مشهور فعلی از یاد مردم خواهند رفت، چنان‌که امروزه نیز تمام و یا اکثریت قریب به اتفاق مردم، بسیاری از افراد مشهور گذشته را نمی‌شناسند. کدام انسان توانست بهره‌برداری از آتش را به زندگی مردم وارد کند؟! مخترع شیشه و چرخ که بود؟! اسب‌ها را چه کسی برای اولین بار رام کرد؟ و ...؟!
به همین ترتیب، با پیشرفت‌های چشمگیر علمی که در آینده رخ خواهد داد، افراد مشهور فعلی نیز به مرور زمان از یاد مردم رفته و حداکثر آنکه در حافظه رایانه‌ها باقی خواهند ماند. جایی که نام تمام افراد بشر بعد از توسعه نرم‌افزاری، همین امروزه در آن ثبت و ضبط است؛ در نهادهایی مانند ثبت احوال و ...!
[1]. در فرهنگ کلام اسلامی؛ برای زندیق معانی متفاوتی گفته شده است؛ 1. زندیق؛ یعنى ملحد و دهرى؛ یعنی کسى که قائل به دوام دنیا است.
2. زندیق کسى است که ثنوى مذهب باشد و قائل به نور و ظلمت و یزدان و اهرمن است و خالق خیر را یزدان داند و شر را اهرمن. 3. کسى که منکر قیامت و خدا باشد (سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، ج 2، ص 965، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 1373ش).
[2]. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 78، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
T