چرا پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) پسر بدون واسطه و مستقیم نداشت؟ به کدام دلیل امام حسن و امام حسین( علیه السلام ) پسر آن‌حضرت به حساب می‌آیند؟

شیعه نیوز:
پرسش
چرا پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) پسر نداشت؟ و چرا امام حسن و امام حسین( علیه السلام ) پسر پیامبر به حساب می‌آیند؟
پاسخ اجمالی
الف) پیامبر اسلام سه فرزند پسر به نام‌های قاسم، عبدالله(طاهر) و ابراهیم داشت که همه آنها - در سن کودکی و در اثر بیماری - در دوران حیات آن‌حضرت( صلی الله علیه و آله و سلم ) از دنیا رفتند.[1] و این امر نیاز به حکمت و فلسفه ندارد؛ زیرا «لِلَّهِ مُلْک السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَخْلُقُ ما یَشاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکورَ»؛[2] مالکیت و حاکمیت آسمان‌ها و زمین از آن خدا است، هر چه را بخواهد مى‏آفریند و به هر کس اراده کند، دختر می‌بخشد و به هر کس بخواهد پسر.
البته روایاتی نیز وجود دارد که پروردگار، به پیامبرش فرمود که میان فرزندش ابراهیم و نوه‌اش حسین( علیه السلام ) یکی از آن دو باید از دنیا بروند و اختیار انتخاب یکی از آن دو را نیز بر عهده خود پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) گذاشت که حضرتشان از خدا خواست که نوه‌اش زنده بماند.[3]
ب) امام کاظم( علیه السلام ) برای اثبات این‌که نوادگان دختری پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) از امام علی( علیه السلام )، فرزند پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز به شمار می‌آیند، چند دلیل برای هارون عباسی ارائه فرمودند:
1. اگر پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) زنده شود، و دختر شما را خواستگارى کند، آیا به ایشان پاسخ مثبت می‌دهید؟ هارون گفت: بله! و برای این موضوع، به عرب و عجم و قریش افتخار خواهم کرد. امام( علیه السلام ) به او فرمود: اما نه آن‌حضرت( صلی الله علیه و آله و سلم ) از دخترم خواستگارى می‌کند و نه من دخترم را به ازدواج ایشان در می‌آورم؛ زیرا ایشان پدر من است و پدر شما نیست. هارون هم این استدلال امام( علیه السلام ) را قبول کرد».[4]
2. امام( علیه السلام ) در جواب سؤال هارون که گفت به چه دلیل شما مى‏گویید نسل و ذرّیه پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) هستید، به این آیه استدلال کرد:
«...وَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ داوُدَ وَ سُلَیْمانَ وَ أَیُّوبَ وَ یُوسُفَ وَ مُوسى‏ وَ هارُونَ وَ کذلِک نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ وَ زَکرِیَّا وَ یَحْیى‏ وَ عِیسى‏ ...»؛ (... و داوود و سلیمان و ایّوب و یوسف و موسى و هارون از فرزندان ابراهیم بودند؛ این گونه نیکوکاران را پاداش مى‏دهیم؛ و (همچنین) زکریّا و یحیى و عیسى و الیاس که همه از نیکان بودند...». امام بعد از تلاوت آیه فرمود: حضرت عیسى( علیه السلام ) پدر نداشت، ولی خداوند او را از طریق حضرت مریم( سلام الله علیها ) به دیگر فرزندان ابراهیم ملحق کرد. به همین ترتیب ما نیز از طریق مادرمان فاطمه( سلام الله علیها ) به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) ملحق می‌شویم.[5]
3. امام( علیه السلام ) همچنین در این قضیه به آیه مباهله[6] استناد کردند.[7]

[1]. ر .ک: «فرزندان پیامبر اسلام»، 9148؛ «زندگی نامه پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم )»، 98398.
[2]. شوری 49.
[3]. مسعودی، علی بن الحسین، إثبات الوصیة، ص 165، قم، انصاریان، 1384 ش.
[4]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا( علیه السلام )، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 1، ص 83، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق.
[5]. عیون اخبار الرضا( علیه السلام )، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 1، ص 84.
[6]. آل‌عمران 61.
[7]. ر .ک: «زندگی امام موسای کاظم ( علیه السلام ) و فرزندانش»، 1888؛ «دلالت مباهله پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) بر حقانیت اسلام و فضیلت اهل‌بیت»، 98575؛ «شرایط مباهله»، 6231.
آیات مرتبط

سوره آل عمران (36) : فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَىٰ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَىٰ ۖ وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
سوره الرعد (38) : وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجًا وَذُرِّيَّةً ۚ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۗ لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَابٌ
سوره الشورى (49) : لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ ۚ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ الذُّكُورَ
سوره الشورى (50) : أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا ۖ وَيَجْعَلُ مَنْ يَشَاءُ عَقِيمًا ۚ إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ
سوره الحجرات (13) : يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
سوره النجم (21) : أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنْثَىٰ
سوره النجم (45) : وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ
سوره القيامة (39) : فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ
سوره الليل (3) : وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَىٰ
سوره الكوثر (3) : إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ

T