سر مطهر امام حسین( علیه السلام ) بر بالای نیزه، آیه «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکهْفِ وَ الرَّقِیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَبا» را تلاوت فرمود. دلیل انتخاب این آیه چه بود؟

شیعه نیوز:
پرسش
علت خواندن آیه «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکهْفِ وَ الرَّقِیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَبا» توسط سر امام حسین( علیه السلام ) بر بالای نیزه چیست؟
پاسخ اجمالی
در منابع و مقاتل معتبر گزارش شده است ‌که سر پاک و مطهر امام حسین( علیه السلام )، هنگامی که بر بالای نیزه حمل می‌شد، آیه «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکهْفِ وَ الرَّقِیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَبا»؛[1] را تلاوت فرمود که معنایش آن است:
آیا گمان کردى اصحاب کهف و رقیم از نشانه‌های عجیب ما بودند؟![2]
در مورد دلیل انتخاب این آیه از سوی سر مطهر امام( علیه السلام ) روایتی نیافتیم؛ بر این اساس، هر آنچه گفته شود، حتی اگر صحیح هم باشد، تنها به عنوان یک برداشت شخصی ارزیابی خواهد شد؛ مانند:
1. شگفت‌بودن این‌که امام( علیه السلام ) حتی بعد از شهادت، باز هم همواره حاضر و ناظرند:
منهال بن عمرو مى‏گوید: در دمشق بودم که دیدم سر امام حسین( علیه السلام ) را می‌برند و مردى سوره کهف را تلاوت می‌کرد تا این‌که به آیه نه سوره کهف رسید. پس سر مطهر امام( علیه السلام ) فرمود: شگفت‌تر از اصحاب کهف، کشته شدن من و حمل سر من می‌باشد».[3]
در همین راستا است که زید بن ارقم، این صحابی کهن‌سال، گزارش می‌کند که با شنیدن صدای تلاوت از سر امام حسین( علیه السلام )، موهایم سیخ شد و فریاد برآوردم: به خدا سوگند، تلاوت سر بریده تو عجیب‌تر و بسیار عجیب‌تر است.[4]
2. رجعت امام( علیه السلام ): می‌توان آن‌را ناظر به رجعت خودشان در زمان ظهور دانست، همان‌گونه که اصحاب کهف بعد از مدت زیادی زنده شدند.[5]
3. استقامت کردن امام( علیه السلام ): ممکن است اشاره‏ به این باشد که ما، مانند اصحاب کهف بر عقیده و ایمان خود استقامت می‌ورزیم.
4. ناپایدار بودن دنیا: از پیام‏هاى مهم این داستان، آن است که ماندن مردم در دنیا به خواب اصحاب کهف می‌ماند که پس از سی‌صد و نه سال، خداوند آنان را از این خواب دنیوى بیدار کرد و از چگونگى و مدت توقفشان پرسید. آنان پاسخ دادند: «لَبِثْنا یوْماً أَوْ بَعْضَ یوْمٍ». امویان هم بدانند که پس از این جنایت هولناک، زمان اندکى آسوده نخواهند بود و خداوند شرشان را دفع و به حسابشان رسیدگى خواهد کرد.
[1]. کهف 9.
[2]. ر. ک: «سر امام حسین( علیه السلام ) و تلاوت قرآن»، 48332؛ « زندانی شدن اصحاب رقیم در غار»، 52437.
[3]. قطب الدین راوندی، سعید بن عبد اللّٰه، الخرائج و الجرائح، ج 2، ص 577، قم، مؤسسه امام مهدی عج، چاپ اول، 1409ق.
[4]. شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 117، قم، مؤسسة آل البیت( علیه السلام )، 1413 ق.
[5]. ر. ک: «رجعت و خصوصیات آن»، 247؛ «رجعت مؤمنان خالص و مؤمنان عادی»، 35047؛ «رجعت اصحاب کهف»، 67288.
آیات مرتبط

سوره الكهف (9) : أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا

T