منظور از کتاب در آیه: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، چیست؟

شیعه نیوز:
پرسش
سلام علیکم، سورۀ مائده آیه 110 می فرماید: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، منظور از \"کتاب\" در این آیه چیست؟
پاسخ اجمالی

در این که منظور از کتاب در آیه شریفه: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ ..."،[1] چیست، مفسران احتمالات مختلفی داده اند که به برخی از آنها اشاره می شود

1. برخی می گویند: «الکتاب» کلمه عامى است که شامل تمام کتاب های آسمانی می شود. و ذکر تورات و انجیل بعد از کتاب تفصیل بعد از اجمال است.[2]

2. عده ای می گویند: مقصود از کتاب، نوشتن است: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ"، یعنی یاد کن اى عیسى چون به تو صنعت نوشتن و خط آموختیم.[3]

3. گروهی معتقدند: بدیهی است که منظور از کتاب، همان دستورات شرعى و قوانینی است که در تورات آمده است.[4]

4. بعضی نیز برآنند که منظور از "کتاب" نبوت و مراد از "حکمت" ولایت است.[5]

[1] مائده، 110.

[2] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، ج ‏7، ص 227، فراهانی، تهران، چاپ اول، 1360ش؛ طوسى، محمد بن حسن‏، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‏4، ص 55، دار احیاء التراث العربى، بیروت.‏

[3] شریف لاهیجى، محمد بن على،‏ تفسیر شریف لاهیجی، ج ‏1، ص 723؛ دفتر نشر داد، تهران، 1373 ش‏؛ ترجمه تفسیر جوامع الجامع، مترجمان، ج ‏1، ص 361، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، 1377 ش؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‏4، ص 55.‏

[4] مدرسی، سید محمد تقی، من هدى القرآن، ج ‏2، ص 495، دار محبى الحسین، تهران، چاپ اول، 1419 ق‏؛ تفسیر هدایت، مترجمان، ج ‏2، ص 422، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، چاپ اول، 1377 ش.‏

[5] تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ترجمه، خانى، رضا، ریاضی، حشمت الله، ج ‏2، ص 118، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام ‏نور، تهران، 1372 ش.‏

آیات مرتبط

سوره المائدة (110) : إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَىٰ وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا ۖ وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ ۖ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي ۖ وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي ۖ وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَىٰ بِإِذْنِي ۖ وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ

T