پرسش
خداوند در آیه 76 سوره انبیاء می فرماید: «نوح و خانواده‌اش را از طوفان نجات دادیم». همچنین در آیه 77 سوره صافات اعلام می کند که «و فرزندانش را همان بازماندگان (روى زمین) قرار دادیم»، اما بر اساس آیات 42 و 43 سوره هود یکی از پسران نوح غرق شد. آیا این آیات با هم سازگاری دارند؟
پاسخ اجمالی
دو پاسخ در مورد این پرسش میتوان ارائه نمود:
اول: در تمام زبان‌ها امری رایج است که لفظ عامی بیان می‌شود، اما اکثریت مصادیق آن عام مورد نظر است، نه تمام آنان. بر این اساس، حتی اگر فرزند حضرت نوح( علیه السلام ) را از اهل او بدانیم؛ با توجه به این‌که بخش بزرگ‌تری از نسل نوح( علیه السلام ) نجات یافته و تنها یک زن و یک فرزند او دچار طوفان شدند، هیچ مشکلی در معنای آیات به وجود نخواهد آمد.
دوم: مراد از اهل بیت نوح( علیه السلام )، تنها آنانی بودند که هم از نسل او بوده و هم به او ایمان آورده بودند که تمامشان نجات یافتند، اما فردی که از نسل ایشان بوده اما به او ایمان نیاورده، عملاً مصداق اهل بیت نوح( علیه السلام ) نبوده است تا وعده نجات شامل حال او شود. آیه «یا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صالِحٍ»[1] دقیقاً به همین موضوع اشاره می‌کند و این پسر نوح را از اهل بیت آن پیامبر بزرگوار خارج می‌کند.
علاوه بر دو مورد فوق، نقل‌هایی وجود دارد که اساساً این شخص، فرزند مستقیم حضرت نوح( علیه السلام ) نبوده، بلکه فرزند آن همسری بوده که خود نیز در طوفان غرق شد.[2]
[1]. هود، 46: «ای نوح! او از اهل تو نیست، او کرداری نادرست داشت».
[2]. «عن بکر بن محمد قال: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ( علیه السلام ) یَقُولُ: وَ نادى نُوحٌ ابْنَهُ أَیْ ابْنَهَا، وَ هِیَ لُغَةُ طَیّ»؛ حمیری، عبد الله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 41، مؤسسة آل البیت، قم، چاپ اول، 1413ق.
آیات مرتبط
سوره هود (42) : وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَىٰ نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَا بُنَيَّ ارْكَبْ مَعَنَا وَلَا تَكُنْ مَعَ الْكَافِرِينَ
سوره هود (43) : قَالَ سَآوِي إِلَىٰ جَبَلٍ يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ ۚ قَالَ لَا عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِلَّا مَنْ رَحِمَ ۚ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ
سوره الأنبياء (76) : وَنُوحًا إِذْ نَادَىٰ مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ
سوره الصافات (77) : وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ
T