شیعه نیوز:
پرسش
منظور از «ملکا کبیرا» در آیه 20سوره انسان چیست؟
پاسخ اجمالی
این آیه در ادامه آیات قبل است که به توصیف نعمت‌های بهشتی می‌پردازد، و از آن‌جا که نعمت‌هاى جهان دیگر قابل وصف نیست -هر قدر هم الفاظ گویا و رسا باشد- در این آیه به صورت سربسته مى‌فرماید: «وَ إِذا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کَبِیراً»؛[1] و هنگامى که آن‌جا را مىنگرى، نعمت‌ها و ملک عظیمى را مىبینى.
مفسران قرآن در معنای «ملک کبیر» نظریاتی را ارائه کرده‌اند که در این‌جا به تعدادی از آنها اشاره می‌شود.
1. برخی از مفسران می‌گویند ملک کبیر یعنی ملکی که فانی و زایل شدنی نیست؛ یعنی ملکی که هرگز از بین نمی‌رود. این نظر مستند به روایتی از امام صادق( علیه السلام ) است. آن حضرت در این باره فرمود: «وَ مُلْکاً کَبِیراً، لا یزول و لا یفنى».[2] به عبارتی مراد از ملک کبیر، ملکی همیشگى و ابدی است در به دست آوردن آرزوها؛ به معناى ملک دائمى و ابدى و توأم با تحقق تمام آرزوها است.[3]
2. بعضى گفتهاند: ملک وسیع، یعنى که نعمت‌هاى بهشتى از جهت زیادى قابل وصف نیست.[4]
3. عده‌ای معتقدند: مراد از ملک کبیر، اجازه خواستن فرشتگان از بهشتیان و درود فرستادن بر آنها است؛ یعنی فرشتگان به هنگام وارد شدن بر بهشتیان از آنها اجازه می‌گیرند، و با سلام به آنها تحیت و خوش‌آمد مىگویند.[5]
4. گروهی بر آنند که مقصود از ملک کبیر آن است که بهشتیان چیزى را اراده نمی‌کنند، مگر آن‌که فوراً آن‌را به دست می‌آورند.[6]
5. بعضى نیز گفتهاند: دورترین آنها به فاصله هزار سال نگاه می‌‌کند در ملک خویش مىبیند نقطه دور و آخر آن‌را، چنانچه می‌بیند نقطه نزدیک آن‌را؛ یعنی پائینترین فرد بهشتى از جهت رتبه و درجه، قلمرو ملکش به اندازه‌ای است که وقتى نگاه مىکند فاصله هزار سال راه را مىبیند.[7]
[1]. انسان، 20.
[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 623، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ دوم، 1413 ق.
[3]. ر. ک: مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 623؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 25، ص 369، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1374ش.
[4]. به نقل از: همان.
[5]. سیوطى، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 6، ص 301، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى، قم، 1404 ق؛ طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 215، دار احیاء التراث العربى، بیروت،
[6]. ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن بن على، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 380، دار الکتاب العربی، بیروت، 1422 ق.
[7]. حقى بروسوى، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج 10، ص 274، دارالفکر، بیروت، بى‌تا.
آیات مرتبط
سوره الإنسان (20) : وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا
T