پرسش
چرا حضرت مریم( سلام الله علیها ) وقتی در مسجد بود از مائده آسمانی که از جانب خدا می‌آمد می‌خورد اما هنگام زایمان این‌طور نبود و از درخت خشکیده خرما، خرما خورد؟
پاسخ اجمالی
خدای متعال در سوره مریم، درباره جریان زایمان حضرت مریم( سلام الله علیها ) می‌فرماید: «درد زایمان او را به سمت تنه درخت خرما کشاند و او از ناراحتی گفت: کاش قبل از این مرده بودم و کاملاً فراموش می‌شدم. در این حال، کسی از پایین پایش او را ندا زد که غمگین نباش پروردگارت زیر پای تو چشمه آب گوارایی قرار داده. و این تنه نخل را به سمت خود تکان بده تا رطب تازه برایت فرو بریزد».[1]
این آیات بیان می‌کند که وقتی حضرت مریم در شُرُف زایمان قرار گرفت، دچار غم و اندوه زیادی شد؛ به اندازه‌ای که آرزو کرد، کاش قبل از آن مرده بود؛ زیرا برای دختر دوشیزه‌ای که اهل زُهد و عبادت بود، بسیار سخت است که در معرض اتهام فحشا قرار بگیرد؛ خصوصاً این‌که او جزو خانواده‌ای باشد که مشهور به عفّت و پاکدامنیاند. لذا خدا از طریق فرزندش و با متوجه کردن او به سمت عنایاتی که خدا نسبت به او داشته، او را تسلی خاطر می‌دهد.[2] خداوند از طریق معجزه، نهر آبی را برای او از زیر پایش جاری ساخت و نیز تنه خشکیده نخلی را که به آن پناه برده بود، زنده ساخت به طوری که در همان لحظه سرسبز شده و برگ‌هایش بیرون آمد و میوه تازه داد که با تکان دادن تنه درخت توسط او، آن میوه‌ها از درخت افتاد و در دسترس او قرار گرفت.[3]
اما درباره این‌که قبلاً بدون این‌که خدا از او کاری طلب کند، به او روزی می‌رساند[4] باید گفت: نباید انتظار داشت امدادهای غیبی الهی همیشه و همه جا تحقق پیدا کند، بلکه چون دنیا محل آزمایش و کسب کمالات است و این امر جز با تحمل سختی و مشکلات حاصل نمی‌شود، روال طبیعی عالم دنیا بدین صورت قرار داده شده که هر چیزی با کار و تلاش به دست بیاید.[5] به علاوه؛ همین که خدای مهربان در آن شرایط سخت، از درخت خرمای خشکیده‌ای، خرمای تازه‌ای به حضرت مریم( سلام الله علیها ) عطا کرد، خود مائده آسمانی و لطفی و رحمتی از سوی خدای تعالی است.
[1]. مریم، 23 - 25.
[2]. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 14، ص 43، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، 1374ش.
[3]. همان؛ عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق: رسولی محلاتی، سید هاشم، ج 3، ص 331، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، 1415ق.
[4]. آل عمران، 37: «زکریا از او پرسید: این روزی از کجا برایت آمده؟ او گفت: از نزد خدا».
[5]. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ص 625، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1386ش.
آیات مرتبط
سوره آل عمران (37) : فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا ۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا ۖ قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَا ۖ قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۖ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ
سوره مريم (25) : وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا
T