دکتر «مجید امتیازی»عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به تغییرات همزمان بدن و محیط با شروع فصل پاییز اشاره و اظهار کرد: از دیدگاه طب سنتی ایرانی هر یک از فصول سال دارای مزاج خاصی است که این مزاج خاص به همراه شرایط بدنی، اقلیمی، شغلی، محیط و آب و هوایی می‌تواند تغییرات مختلف و متفاوتی را در بدن ایجاد کند.
وی پاییز را فصلی با مزاج سرد و خشک عنوان کرد و گفت: مفهوم این مزاج، غلبه کیفیت سردی و خشکی بر بدن است لذا این فصل برای افراد مسن و دارای بیماری‌های سرد و خشک، مناسب نیست به طوری که در افراد مسن رعایت نکردن نکات ضروری، می‌تواند باعث شدت مشکلات و بیماری‌های جسمی این افراد شود.
این متخصص طب سنتی ایرانی خارش پوست، دردهای مفاصل، نزله‌ها(آبریزش بینی)، خشکی و ترک پوست، بروز و شدت امراض ریوی و دردهای سیاتیکی را از مهمترین بیماری‌های فصل پاییز عنوان کرد و گفت: پرهیز از مواجهه با سرمای بامداد و شامگاه و گرمای ظهر یکی از مهمترین توصیه‌های این فصل است چرا که این اختلاف دما می‌تواند باعث بروز انواع نزله‌ها در افراد مستعد و ضعیف شود.
وی با بیان این که سرماخوردگی یکی از بیماری‌های شایع فصل پاییز محسوب می‌شود، بیان کرد: اکثر این سرماخوردگی‌ها ویروسی بوده و نیازی به درمان آنتی بیوتیکی ندارد و نکته قابل توجه در این بیماری، پرهیز از خوردن آنتی‌هیستامین‌هاست زیرا با این اقدام، ترشحات ابتدایی که دفع آن‌ها لازم و ضروری است، متوقف می‌شود.
این مسئول افزود: اگر علائم این نوع سرماخوردگی بیش از چند روز طول کشید یا شدت گرفت، باید با نظر پزشک درمان شود.
دکتر امتیازی با تاکید بر پرهیز از استحمام با آب سرد، خوابیدن و استراحت در مکان سرد، نوشیدن آب سرد و بسیار خنک، پرهیز از انجام فصد و حجامت و انجام هر نوع اقدامی که باعث کاهش حجم خون بدن می‌شود، اظهار کرد: یکی از بدترین تجویزها در این فصل خون‌گیری است به ویژه اگر از اوایل پاییز و فصل گرمای تابستان هم گذشته باشد، البته در موارد ضروری استفاده از روش تنقیه مناسب می‌تواند مفید واقع شود.
وی با بیان این که بهترین روش تنقیه در این فصل فصد یا اسهال با استفاده از مسهلات غیرقوی است، گفت: باید از قی و استفراغ کردن، خواب زیاد یا کم‌خوابی و شب زنده‌داری زیاد، انجام ورزش‌های سنگین و حرکت‌های بدنی همراه با تعریق زیاد به طور خاص در زنان، افکار وسواسی و زیاد فکر کردن تا حد امکان و درگیری ذهنی و تنش روحی و روانی پرهیز شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یزد ادامه داد: پرهیز از خوردن و آشامیدن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که غلبه مزاجی سرد و خشک دارند به منظور افزایش شدت مزاج سرد و خشک در افراد ضروری است.
وی افزود: از طرفی پرهیز از مصرف غذاهایی مانند گوشت گاو و گوساله، کنسروها، فست فودها، سس‌ها و انواع شوریجات، پفک و چیپس، عدس، کلم، بادمجان، کلم، غذاهای مانده، یخ، نوشیدنی‌های بسیار سرد، چای پررنگ، کشک خام و قارچ از نکات مهمی است که باید رعایت کرد.
وی یکی از توصیه‌های جالب به منظور جلوگیری از سرماخوردگی و وقوع و بروز نزله‌ها را پوشاندن سر در طول شب عنوان کرد و گفت: باید از مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که می‌تواند کیفیت سردی و خشکی یا هر دو را در بدن افزایش دهد، پرهیز کرد.
امتیازی عنوان کرد: از طرفی میوه‌هایی که در این فصل استفاده می‌شود باید متناسب با کیفیت مزاجی فصل باشد به طور مثال استفاده از آلو، هلو، هندوانه و میوه‌های نامناسب با مزاج فصل نباید استفاده و مصرف شوند.
وی افزود: سیب، گلابی، انجیر، انگور، خرمالو، انار و به، میوه‌های مناسب پاییز و با در نظر گرفتن شرایط مزاجی افراد در قدم اول بادام و بعد از آن گردو، پسته و فندق تنقلات مناسب این فصل هستند.
امتیازی در پایان نیز با منع جدی استفاده از گوجه و خیار سبز در فصل پاییز، تصریح کرد: در این فصل باید انواع آبگوشت‌ها، آش‌ها و گوشت‌ها با در نظر گرفتن غلبه مزاجی افراد بیشتر استفاده شود.