شیعه نیوز:
پرسش
منظور از یاری کردن خدا که در آیه شریفه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللهَ یَنْصُرْکُم»، چیست؟
پاسخ اجمالی
خداوند متعال هم بی‌نیاز مطلق است و هم قادر مطلق؛ یعنی در تحقق مرادش توانایی کامل دارد و به هیچ‌کس و هیچ چیزی نیاز ندارد؛ لذا وقتی گفته می‌شود «خدا را یاری کنید» معنای حقیقی آن مراد نیست، بلکه در این‌جا معنای کنایی آن مراد است، پس تعبیر به یارى کردن خدا، به معناى یارى کردن دین، پیامبر، شریعت و... است.
این آیات در ادامه تشویق مؤمنان به مسئله پیکار با دشمنان حق است، با تعبیرى جالب و رسا آنها را تشویق به «جهاد» می‌کند و می‌فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده‌اید! اگر خدا را یارى کنید، او شما را یارى می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد».
تعبیر به یارى کردن خدا به وضوح به معناى یارى کردن آئین او است؛ یعنی یارى کردن پیامبر او، و شریعت و تعلیمات او. به دیگر سخن؛ منظور از «نصرت دادن به خدا» جهاد در راه خدا و تنها به منظور تأیید دین او و اعلاى کلمه حق است، نه این‌که نبرد کنند تا در زمین سرورى نمایند، و یا غنیمت به چنگ آرند، و یا شجاعت و هنر خود را نشان دهند.[1] لذا در بعضى دیگر از آیات قرآن یارى کردن خدا و رسولش در کنار یکدیگر قرار داده شده است؛ مانند این آیه شریفه: «وَ یَنْصُرُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ»؛[2]
مشاهده می‌کنیم با آن‌که قدرت خداوند بی‌پایان است، و قدرت مخلوقات در برابر او بسیار ناچیز، ولى باز با زبان کنایی از مؤمنان یاری می‌خواهد تا اهمیت مسئله جهاد و دفاع از آئین حق را روشن سازد، و تعبیرى از این با عظمت‌تر براى این موضوع پیدا نمی‌شود.
اما وعده‌اى را که خداوند در برابر دفاع از آئینش به مجاهدان داده چیست؟ نخست می‌گوید: «شما را یارى می‌کند» اما از کدام راه؟
پاسخ آن است که از راه‌های بسیار، در قلب شما نور ایمان و در روح شما تقوا، در اراده شما قدرت، در فکر شما آرامش می‌افکند. فرشتگان را به یارى شما می‌فرستد، حوادث را به نفع شما تغییر مسیر می‌دهد، قلوب مردم را به شما متمایل می‌کند، سخنانتان را نافذ، فعالیت‌هایتان را پرثمر می‌سازد، آرى یارى خدا جسم و جان و درون و برون را احاطه می‌کند.[3]
[1]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: موسوی همدانی، سید محمدباقر، ج 18، ص 346 - 347، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1374ش.
[2]. «و خدا و رسولش را یارى می‌کنند؛ و آنها راستگویانند»؛ حشر، 8.
[3]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 21، ص 425 - 426، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
آیات مرتبط
سوره آل عمران (52) : فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ
سوره الحج (40) : الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ ۗ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا ۗ وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ
سوره محمد (7) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ
سوره الحديد (25) : لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ
سوره الحشر (8) : لِلْفُقَرَاءِ الْمُهَاجِرِينَ الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ وَأَمْوَالِهِمْ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا وَيَنْصُرُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ
سوره الصف (14) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ كَمَا قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ ۖ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ ۖ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَكَفَرَتْ طَائِفَةٌ ۖ فَأَيَّدْنَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَىٰ عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِينَ
T