به گزارش «شیعه نیوز»، قطعا همت و عزم دستگاه‌ها متولی در بخش‌های فرهنگی و اقتصادی، قانون‌گزاران، مجریان اجرایی و قضایی و جامعه هدف تاثیر بسزایی در کاهش اقبال دختران و پسران جوان و نوجوان در کاهش گرایش به قلیان دارد.
جوانان و نوجوانان از قلیان‌های میوه‌ای استفاده می‌کنند که انواع بیماری‌های سرطانی را گسترش می‌دهند، اما این افراد هیچگاه به عوارض مصرف قلیان که با هر پکش، ۴۰۰۰ ماده سمی به بدن وارد می‌شود حتی اگر با طعم آلبالو، لیمو و نعناع باشد، فکر نکرده اند که چه عوارض مخربی را بر جسم و روح و سلامتی آنان به جای می‌گذارد.
گزارشی در همین زمینه یعنی مصرف قلیان تهیه نمودایم که ابتدا به سراغ برخی از جوانان در این زمینه رفته است.
قلیان نکشم مسخره می‌شوم
مریم ۱۸ ساله در جواب خبرنگار که چند روز در هفته به مرکز عرضه قلیان مراجعه می‌کنید، گفت: هفته‌ای یک بار با دوستان به کافه و قهوه خانه مراجعه و اقدام به مصرف قلیان می‌کنم.
متاسفانه وی در جواب این سوال که از عوارض مصرف قلیان با خبرید می‌گوید: بله از تمام ضرر‌ها آگاه هستیم، اما، چون تفریح خاصی نداریم به این مکان می‌آییم. در برخی از موارد اگر قلیان نکشیم مورد تمسخر دوستان قرار می‌گیرم و اُمُل خطاب می‌شویم.
دوستان قلیانی‌ام کردند
بعد از مریم به سراغ پسر جوان ۲۲ ساله‌ای که نامش علی است و در همین کافه نشسته است و در حال مصرف قلیان است؛ می‌رویم که وی نیز می‌گوید: جهت تفریح و پر کردن اوقات فراغت خود قلیان مصرف می‌کنیم، اما در جواب سوال دیگر خبرنگار ایسنا که از او می‌پرسد آیا احتمال نمی‌دهید که همراه با قلیان موادمخدر مصرف کنید؛ می‌گوید؛ این کافه از دوستان قدیمی ماست و نسبت به او اعتماد داریم که در تنباکوی مصرفی ما مواد دیگری اضافه نمی‌کند. علی سعی می‌کند از این که مصرف قلیان را به مواد مخدر وصل کنیم؛ طفره برود. او قلیانی شدن خود را از دوستان خود دانست و گفت: ابتدا به صورت تفننی بوده و بعد به صورت عادی تبدیل شده است.
در ادامه این گزارش به سراغ محمد ذبیح الله باقری نسب، یکی از پزشکان عمومی که عمدتاً با بیماری‌های عمومی سر و کار دارد می‌رویم و نظر وی را می‌پرسیم که وی ابتدا به شوخی می‌گوید: مصرف قلیان ضرر ندارد، اما بعد سر گفتگو را باز می‌کند و در این زمینه مضرات مصرف قلیان را چنین برمی‌شمارد که مصرف قلیان و دود آن در ریه التهاب ایجاد می‌کند و چسبندگی بالایی را برای ریه دارد و باعث برونشیت و التهاب شدید ریه می‌شود و نسبت به سیگار بسیار مضرتر می‌باشد، اما با توجه به عدم اطلاع رسانی کافی برای جامعه، مردم کمتر از مضرات مصرف قلیان باخبرند چرا که دود قلیان نیز باعث چروکیدگی شدید پوست صورت می‌شود، همچنین متاسفانه باعث به وجود آمدن ناراحتی شدید معده می‌گردد و برای خانم‌های باردار نیز باعث تنگی عروق و در نتیجه سقط جنین می‌شود.
وی افزود: از عوارض دیگر قلیان می‌توان به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، آسم و آلرژی هم در کودکان و هم در بزرگسالان اشاره کرد.
باقری نسب در ادامه گفت: کسی که قلیان مصرف نمی‌کند، اما در معرض دود قلیان فردی دیگری است به تبع این دود، همانند کسی که قلیان مصرف می‌کند و بدن او نیز به واسطه این دود دچار آسیب‌ها و عوارض جسمی و روحی می شود. پس باید سعی کنیم کمتر در محیطی که قلیان مصرف می‌شود، باشیم.
این پزشک یاسوجی خاطرنشان کرد: متاسفانه دروازه اعتیاد به مواد مخدر مصرف قلیان و سیگار است که جامعه از این مهم غافلند.
چسبندگی دود قلیان همانند زدن شُل به دیوار
باقری نسب در ادامه تفاوت سیگار و قلیان را با مقایسه یک مشت خاک بیان و تاکید کرد که چسبندگی دود قلیان همانند زدن یک مشت خاک مخلوط با آب (شُل) به دیوار و دود سیگار نیز مانند یک مشت خاک خشک به دیوار است.
در ادامه این گزارش همچنین به سراغ مهندس حسین فروزان، رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد می‌رویم و نظروی را نیز در این زمینه جویا می‌شویم.
دکتر فروزان گفت: ۱.۴ میلیارد نفر دچار مصرف دخانیات هستند و ۶۰۰ هزار نفر مرگ ومیر به وسیله در معرض قرار گرفتن دود دست دوم داشته‌ایم.
وی ادامه داد: در ایران به طور متوسط تقریبا ۱۴ درصد مردم ایران دخانیات مصرف می‌کنند که ۱۱ درصد آن‌ها مرد و سه درصد زن هستند و سالانه حدود ۵۵ هزار نفر دچار مرگ بر اثر مصرف دخانیات می‌شوند.
مصرف قلیان در بین خانم‌ها بالاتر است
رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد خاطرنشان کرد: با توجه به مشخص نبودن آمار دقیق مصرف قلیان استان گفت: آمار مصرف قلیان متفاوت و میزان مصرف قلیان در بین خانم‌ها بالاتر است.
فروزان تصریح کرد: موضوع نگران کننده، مصرف قلیان در بین زنان و دختران جوان و به طور کلی نوجوانان است که به طور فزاینده‌ای رو به افزایش است، همچنین بالاترین رده گرایش مصرف قلیان بین نوجوانان و جوانان است که مهمترین دلیل آن تفریحی بودن مصرف قلیان برای آنهاست.
نظارت‌ها بر اماکن عمومی ضعیف است
وی ادامه داد: متاسفانه حوزه‌های نظارتی بر اماکن عمومی از جمله شهرداری و میراث فرهنگی آن طور که باید، نظارت نمی‌کنند. واحد‌های صنفی بدون پروانه در سطح شهر‌ها از جمله کافه ها، تفرجگاه‌ها و باغ‌های تفریحی بدون پروانه که تحت پوشش میراث فرهنگی هستند یا اماکن عمومی بین راهی فاقد پروانه، نظارت جدی و دقیقی نمی‌شوند.
رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: مثلا گاهی در پلمب کردن یک کافه پیش می‌آید هفت یا هشت نفر ادعا می‌کند که صاحب کافه هستند و بازرس نمی‌تواند با همه آن‌ها روبرو شود، در کل نظارت قوی وجود ندارد و برخورد قانونی بازدارنده مثل جریمه سنگین و زندانی متاسفانه وجود ندارد.
وی افزود: این مساله به عنوان یک جرم یا یک مشکل بهداشتی که عوارضی از جمله بزهکاری، افت تحصیلی، گرایش به مصرف مواد مخدر، گرایش به مصرف مشروبات الکلی دارد و این مسائل همه پیش زمینه دخانیات هستند. این نگاه در سطح استان بین مدیران و سازمان‌های متولی همچون سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان میراث فرهنگی و شهرداری به جز نیروی انتظامی، سیستم قضایی و بهداشت وجود ندارد.
فروزان درخصوص عوارض قلیان تاکید کرد: قلیان دریچه‌ای برای ورود به مصرف مواد مخدر، اعتیاد، بزهکاری اجتماعی، بالا رفتن ناهنجاری‌های اجتماعی بوده، همچنین باعث بروز سرطان‌های مختلف می‌شود.
وی افزود: نیکوتین دخانیات بعد از مورفین و هروئین دومین عامل اعتیاد آور است، ۶۰۰ ماده سمی در قلیان وجود دارد که نزدیک ۷۴ ماده سرطان زا در قلیان میوه‌ای هست، مواد قلیان معطر و مواد آلی آن نیز همگی سرطان زا هستند.
وجود ۱۲۸ مرکز عرضه قلیان فاقد پروانه در کهگیلویه و بویراحمد
رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: حدود ۲۰۵ مرکز عرضه قلیان در سطح این استان وجود دارد که از این تعداد، ۱۸۲ واحد فاقد پروانه هستند. با توجه به بازرسی و نظارتی که صورت گرفته از ۶ ماهه دوم سال گذشته تاکنون ۹۵ واحد پلمب شده است، اما متاسفانه واحد‌هایی که پلمب شده اند بعد از یک هفته با یک تعهد محضری پلمبپ را برداشته و دوباره روز از نو و روزی از نو.
فروزان ادامه داد: طبق قانون نظام صنفی مصوب مجلس ماده ۲۷ و ۲۸ هر واحد فاقد پروانه‌ای که فعال است اتاق اصناف باید نسبت به تعطیلی این واحد اقدام کند و همچنین طبق قانون باغ‌های تفریحی و اماکن عمومی بین راهی که فاقد پروانه اند و میراث فرهنگی و اداره راهداری مرجع صادر کننده پروانه آن‌ها هستند، نسبت به تعطیلی این واحد‌ها اقدام کنند.
وی اظهارکرد: همچنین طبق آیین نامه قانون مبارزه با دخانیات و طبق ماده ۹ قانون جامع کنترل مبارزه ایمنی با دخانیات مسئول ممنوعیت استعمال و عرضه مواد دخانیات در پارک‌ها به عهده شهرداری و در هر واحد تحت پوششی به عهده مدیرش است، در حوزه تحت پوشش میراث فرهنگی به عهده مدیرکل میراث فرهنگی و در حوزه شهرداری به عهده شهردار است.
رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۰۳ واحد عرضه قلیان در سال ۹۶ بوده که این رقم در سال ۹۷ به ۲۰۵ واحد رسید و حدود ۵۰ درصد رشد داشته ایم.
فروزان افزود: ما برای جایگزین قلیان، پارک بانوان، پیست دوچرخه سواری، سالن‌های ورزشی را طراحی کردیم، بحث همایش‌های کوهنوردی و پیاده روی نیز صورت گرفت و حتی اقدام به اجرای طرح "قلیان‌ها را گلدان کنیم" کرده ایم که در ازای گرفتن قلیان به خانواده‌ها گل دادیم. چنین اقدام‌های آموزشی و نمادی صورت گرفته منتهی وضیعت الان وضعیتی است که اول باید مداخله‌ای با واحد‌های عرضه قلیان شود.
شهرداری به عرضه کنندگان قلیان مجوز ندهد
وی تصریح کرد: شهرداری نباید به راحتی در پارک‌ها و اماکن عمومی و همچنین پارک چشمه نباتی به قلیان فروشی مجوز دهد، اما در شرایطی که متعهد شده، هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد.
رئیس گروه بهداشت و محیط مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه متاسفانه همکاری قاطعی که باید صورت گیرد، انجام نمی‌شود، افزود: افرادی از استان‌های مجاور به عنوان گردشگر قصد رفتن به آبشار یاسوج را داشتند، که به علت وضعیتی که در آبشار وجود دارد و با توجه به اینکه خانواده نیز همراهشان بود، نتوانستند به آنجا بروند.
فروزان بیان کرد: انتظار ما از رسانه‌ها اینست که به جای اینکه جهت جذب مخاطب صرفا به مسائل سیاسی و حاشیه‌ای بپردازند، به بحث سلامت محوری بپردازند و نگاه آموزشی و هشداری به مردم داشته باشند.
وی تاکید کرد: با این وضعیتی که وجود دارد واقعا اگر ادارات و نهاد‌های نظارتی، دولتی، مجری و نهاد‌های قضایی و اجرایی با تخلفات در این زمینه برخورد جدی نکنند هم افزایش واحد‌های صنفی عرضه کننده قلیان و هم کاهش سن مصرف قلیان و همچنین همان دود دست دوم برای افرادی که در معرض این دود قرار دارند، را خواهیم داشت. کودکانی که در پارک هستند یا افراد سالمندی که جهت پیاده روی و تفریحی به پارک می‌روند از این دود اصلاً در امان نیستند. با این وضع در صورتی که تابلوی پارک را برداریم و به جای آن بنویسیم قهوه خانه سرا و ورود افراد سالم ممنوع، گزینه بهتری است.