دفتر ریاست جمهوری افغانستان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد مراسم فاتحه آیت‌الله محقق کابلی، از مراجع بزرگ تقلید شیعیان افغانستان هفته آینده با حضور علمای اهل تسنن و تشیع و مقامات عالی‌رتبه دولتی، در ارگ ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود.
این اطلاعیه، آیت‌الله محقق کابلی را از پرچم‌داران و پیشگامان جهاد و مبلغ ارزش‌های دینی و اسلامی دانسته، و تاکید کرد که وی نقش مهمی در روشنگری و راهنمایی جامعه اسلامی داشته و وفات او یک ضایعه بزرگ برای جامعه روحانیت کشور می‌باشد.
«عبدالله عبدالله»، رییس اجرایی افغانستان نیز در اطلاعیه‌ای آیت‌الله محقق کابلی را یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار و از علمای اعلم کشور دانست.
«تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او در راستای گسترش آموزه‌های اسلامی و ترویج فرهنگ دین ناب محمدی، درخور ستایش و قدردانی است.»
رییس اجرایی با بیان این‌که محقق کابلی شخصیت عالم، فروتن و مردم دوست بود، نوشت: او عمر پربارش را صرف وحدت و همدلی میان جوامع بشری و اسلامی نموده و در این راستا گام متقن و اساسی برداشته است.
این اطلاعیه می‌افزاید: شادروان آیت الله کابلی در پیروزی جهاد مردم افغانستان در کنار سایر مجاهدمردان و مبارزین آزادی‌بخش کشور، سهم بارز و برجسته‌ای داشت.
«سرور دانش»، معاون دوم ریاست جمهوریافغانستان نیز گفت: بی گمان درگذشت محقق کابلی، برای مسلمانان جهان، حوزه‌های علمیه، مراکز دینی و فرهنگی جهان تشیع و به خصوص شیعیان افغانستان مصیبت جانکاه و یک ضایعه‌ای جبران ناپذیر است.
وی افزود: حضرت‌آیت الله العظمی محقق کابلی به عنوان نخستین مرجع تقلید دینی در بین شیعیان و هزاره‌های افغانستان در راستای وحدت و همدلی بین مسلمانان جهان از جمله مردم مسلمان افغانستان همواره سعی داشت و اقدامات ارزشمندی را نیز را در این زمینه انجام داد.
«محمد کریم خلیلی» رئیس شورای عالی صلح افغانستان نیز با صدور اطلاعیه‌ای تاکید کرد: ارتحال ملکوتی عالم ربانی، فقیه متبحر، مرجع تقلید شیعیان جهان، حضرت آیت الله العظمی محقق کابلی (ره) سبب تأثر و تأسف عمیق اینجانب و مقلدان معظم له در سراسر جهان گردید.
«این ضایعه را به مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه، مسلمانان جهان و مردم متدین افغانستان، به ویژه بیت شریف ایشان، تسلیت می‌گویم.»
خلیلی نوشت: حضرت آیت الله العظمی محقق کابلی (ره) از مفاخر علمی جهان اسلام بود. ایشان در فقاهت و اسلام‌شناسی، شخصیت وزین و کم‌نظیر عصرش به شمار می‌رفت.
این اطلاعیه می‌افزاید: آثار وی در سلسله تاریخ اندیشه اسلامی، از جایگاه بلند و تاثیرگذار، برخوردار بوده و مورد توجه و رجوعِ دانشمندان اسلام‌شناس و مراکز علمی و تحقیقاتی است.
به نوشته خلیلی، او در طول حیات علمی و مجاهدت فکری‌شان، هیچگاه از درد‌ها و نیاز‌های معنوی و اجتماعی مردم، فاصله نگرفت. در دوره جهاد پشتوانه فکری و عقیدتی مجاهدین بود و در دوره عدالتخواهی به عنوان رییس شورای عالی نظارت حزب وحدت اسلامی افغانستان، به ارشاد و راهنمایی پرداخت. او با تأسیس مراکز علمی و دینی در بسیاری از کشورها، مصدر خیر و خدمت برای مسلمانان شد.
محقق کابلی در تابستان سال ۱۳۰۷ خورشیدی در استان پروان دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش فرا گرفت و دوره عالی را در کابل ادامه داد.
آیت الله کابلی برای ادامۀ تحصیل در سال ۱۳۲۲ خورشیدی روانه نجفِ اشرف شد و دورۀ عالی علمی را نزد استادانی، چون سیدعبدالعلی سبزواری، شیخ کاظم تبریزی و امام خمینی فرا گرفت.
وی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی پس از بیست سال تحصیل و کسب درجه اجتهاد به افغانستان و کابل بازگشت و به تبلیغ دین پرداخت.
او پس از پیروزی مجاهدین در سال ۱۳۷۱ دو باره به افغانستان بازگشت و یک سال در کابل ماند و سپس به ایران رفت و با پذیرش مرجعیت، تدریس خارج فقه را در حوزه علمیه قم پی‌گرفت.
آیت‌الله محقق کابلی، از علما و مراجع بزرگ افغانستان شب گذشته در اثر بیماری، در سن ۹۱ سالگی در شهر قم درگذشت.