به گزارش «شیعه نیوز»، ماه گذشته همین طور که در یکی از پارک های مرکزی توکیو پیاده روی می کردم صدای بچه ای را شنیدم که با فریاد بلند پدرش را صدا می زد، به سمت او می دوید و بی وقفه می گفت: «بابا، بابا! اینجا یک غریبه خارجی است!».
شاید برای کسانی که با زندگی در ژاپن آشنایی زیادی ندارند این یک موقعیت عجیب باشد؛ ولی واقعیت این است که بسیاری از افراد تجربه ای مشابه از زندگی در این کشور دارند. البته نباید فراموش کرد، به نسبت جمعیتی که در ژاپن زندگی می کنند تنها عده ای محدود به این خاطر که ظاهری شبیه به ژاپنی ها ندارید شما را متهم می کنند. به همین دلیل، ژاپن همواره به عنوان ملتی شناخته شده است که خارجی ها در آن از پذیرش اجتماعی بالایی برخوردار هستند. برای این ادعا شواهد متعددی وجود دارد؛ از جمله اینکه دیدن افرادی از کشورهای مختلف در محصولات فرهنگی این کشور مانند: سریال ها، موزیک ها و بیلبوردها امر غریبی نیست.
با این وجود نحوه بازنمایی خارجی ها در تمامی این تولیدات با نوعی تردید، ترس و عدم اعتماد همراه بوده است. ریشه این موضوع را باید در دوگانگی همیشگی که میان ژاپنی ها و غیر ژاپنی ها وجود داشته و دارد جست و جو کرد. این موضوع طیف وسیعی از ملیت و ظاهر تا افرادی که ایده هایی مغایر با فرهنگ و مذهب ژاپنی را نمایندگی می کنند شامل می شود. بر اساس برخی تحقیقات دانشگاهی، این احساس خودی و غیر خودی به صورت ناخواسته ای طی دوران تحصیل ابتدایی به شهروندان ژاپنی منتقل می شود. ایده ای که نزدیکی بسیاری با مشاهدات من به عنوان یک خارجی دارد.
سال ها زندگی در ژاپن برای من مسجل کرده آن دسته افرادی که برای مقطعی خارج از کشور زندگی و به ویژه تحصیل کرده اند رفتاری متفاوت از دیگران دارند. به دلیل وجود چنین فضایی حتی آن دسته ژاپنی هایی که مسلمان یا مسیحی هستند خود را دیگری می دانند و به شدت احساس تفاوت می کنند. در همین راستا، هستند بسیاری مردمی با سنن و باورهای متفاوت که به دلیل نگاهشان به دنیا خود را کمتر از دیگران ژاپنی می دانند.
به دنبال جریاناتی از این دست، جای تعجب نیست اگر بدانیم دادگاه عالی ژاپن قانون نظارت بر جماعت کوچک مسلمانان ژاپن را به تصویب رسانده است. قانونی که چندان مورد توجه رسانه های جریان اصلی ژاپنی قرار نگرفت، هر چند سکوت رسانه های این کشور برابر قانون تصویبی تا حدی قابل درک است. در واقع بیشتر مطالب مرتبط با این موضوع به زبان انگلیسی چاپ و منتشر شد که به صورت طبیعی نگاهی و همراه با خشم نسبت به این قانون در بیشتر رسانه های انگلیسی زبان دیده می شد؛ چراکه می توان این نوع نگاه به مسلمانان را مصداق بارز اسلام هراسی دانست.
سختی ماجرا اینجاست که ما قصد داریم مفهمومی به عنوان اسلام هراسی را در جامعه تعریف کنیم که به ندرت با عنوانی هم چون نژادپرستی یا قومیت گرایی شناخته می شود. این قصه زمانی پییچده تر می شود که نگاهی به دیدگاه ژاپنی ها و غیر ژاپنی ها داشته باشیم، غالب مردم از زاویه حکومت به اسلام هراسی نگاه می کنند. آنچه که از بحث های معمول در ژاپن می توان نتیجه گیری کرد ترس مردم از افزایش تعداد مسلمانان و به دنبال آن افزایش احتمال حملات تروریستی است. در واقع، برای مردم بزرگ شدن گروهی هم چون داعیش به معنای گسترش اسلام است؛ گروهی که به زعم آنها ارزش های اصیل اسلامی را اجرایی می کند.
با تمام این احوال نمی توان منکر شد که بخشی از اسلام هراسی در ژاپن نشأت گرفته از یک ترس غیر عقلانی است. اگر نگاه تاریخی به جامعه ژاپن داشته باشیم، متوجه خواهیم شد برخوردهای رسمی و غیر رسمی با خارجی ها که امروز در مورد مسلمانان تبلور پیدا کرده است بیش از هر چیز ریشه در فرهنگ و باورهای مردم دارد؛ باورهایی که در گوشه و کنار زندگی و جامعه ژاپنی قابل مشاهده است. جالب است در جامعه ای که مفهوم نژاد پرستی برای برخی غیر قابل باور و انکار شدنی است، گروهی بر آن هستند تا قوانین تبعیض آمیز را تصویب و اجرایی کنند.
اگرچه ژاپن در ابتدای مسیر مبارزه با آن چیزی است که اسلام گرایی افرطی خوانده می شود؛ اما تجربه جهانی نشان داده است، برچسب زدن به مردم زیر پرچم اسلام هراسی نه تنها در طولانی مدت دستاوردی به دنبال نداشته است؛ بلکه نفاق در جامعه را بیشتر و بیشتر کرده است. آنچه واضح است لزوم بحث و گفت و گو در مورد موج احساسات ضد اسلامی است که در ژاپن شروع به شکل گیری کرده است. با این حال به نظر نمی رسد، شرایط برای بررسی زوایای مختلف این موضوع، دعوت از گروه هایی با عقاید متفاوت و در نتیجه پیدا کردن راهی برای رفع قوانین تبعیض آمیز در آینده ای نزدیک فراهم شود.
منبع independent/مترجم گلنار گشنیزجانی
مطالب بیشتر از روایت های زندگی مسلمانان در جهان:
چگونه «مسلمان بودن» جواز سخنرانی در آمریکا را برای یک فعال حقوق زنان باطل کرد؟
روایت خواندنی روزنامه نگار استرالیایی از سفر به مکه و مدینه در ماه مبارک رمضان+ تصاویر
حاشیه راندن مسلمانان در دانمارک با وضع قوانین جدید
چرا اسلام در آلمان جایگاه دوم را دارد؟/ تحلیلی از نیویورک تایمز
«زنان محجبه» آسیب پذیرترین قشر/ زندگی روزمره زنان مسلمان در بریتانیا
روایت روزه داری چند مسلمان در میشیگان آمریکا+ تصاویر