به گزارش«شیعه نیوز»، یکی از بیماری‌هایی که حالا نامش بیشتر از گذشته به گوش می‌رسد، هپاتیت است. البته به گفته مسئولان مرتبط با این موضوع، هنوز خیلی از افراد و حتی دست اندر کاران بهداشت و درمان کشور، با این بیماری آنطور که باید و شاید آشنا نیستند، برای آن هزینه نمی‌کنند و اهمیت درمان و پیشگیری از آن را درک نکرده و به مردم نشناسانده‌اند.
در سالی که گذشت، دکتر سید موید علویان، رییس شبکه هپاتیت ایران با حضور در کافه‌خبر، به توضیحاتی درباره انواع هپاتیت پرداخت که بخش‌هایی از این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
آماری از بیماران مبتلا به هپاتیت هست؟
بله برآورد کرده‌ایم که تعداد مبتلایان به هپاتیت سی 176 هزار نفر و هپاتیت بی یك میلیون و چهارصدهزار نفر است؛ البته هفتاد درصد این افراد شناسایی نشده‌اند.
اگر شناسایی نشده‌اند چطور این آمار را دارید؟
ما اینها را بر اساس تخمین می‌گوییم، بر اساس آماری كه با كمك سازمان بهداشت جهانی و مراكز علمی دنیا به دست آمده‌اند. در همه جای دنیا این محاسبات انجام می‌شود. به عنوان مثال می‌گوییم این تعداد معتاد تزریقی داریم و بنابراین با احتساب 40 درصد هپاتیت در معتادان تزریقی، پیش‌بینی می‌شود این تعداد بیمار داشته باشیم. شیوع این بیماری در بین زنانی كه رفتار پرخطر جنسی دارند هم حداقل سه تا چهار برابر جمعیت عادی كشور است و این عدد، رقم بالایی است. در جمعیت عادی، نیم درصد شیوع هپاتیت را داریم اما در زنان آسیب‌پذیر این میزان خیلی بیشتر است. یعنی از هر 100 زنان خیابانی، سه نفر هپاتیت سی دارند. بعضی می‌گویند این رقم بالا نیست در حالی كه خیلی میزان زیادی است چون شش برابر جمعیت عادی است و این افراد هر كدام می‌توانند چندین نفر را مبتلا كنند. در بین كودكان كار هم این رقم سه تا پنج برابر بیشتر از جمعیت عادی است.
خب چطور می‌توان این افرادی که گفتید تخمین زده می‌شود بیمار هستند را شناسایی كرد؟ امکانش وجود دارد؟
بله با کمک رسانه، ان‌جی‌اوها و همانطور که اشاره کردم همت مسئولان. باید بیماریابی فعال داشته باشیم. الان در مراكز ترك اعتیاد، غربالگری هپاتیت سی در تمام مراكز انجام نمی‌شود چون هزینه دارد. در یزد 200 نفر زندانی هپاتیت سی آماده درمان داریم كه هزینه تامین دارو را ندارند، نه دفترچه دارند و نه حتی بعضی‌شان شناسنامه و كارت ملی. اینها سیاه‌نمایی نیست، واقعیت‌های موجود جامعه است. در كشورمان چراغ‌های روشن زیادی وجود دارد و خدمات زیادی هم انجام شده اما مشکلاتی هم هست که نباید پنهان و کتمانشان کرد بلکه باید از همه مردم کمک گرفت که این مشکلات حل شوند. با این حال متاسفانه دولت‌ها به جای حمایت از ان جی او هایی كه در این زمینه فعالیت می‌كنند، به آنها به چشم تهدید نگاه می‌کنند. انجمن‌های علمی و مردمی تبلیغ روسپیگری نمی‌كنند، سیاه‌نمایی هم نمی‌كنند، فرصت خوبی برای كمك به دولت هستند و می‌توانند در بیماریابی كمك كنند. ما شصت نفر پاكستانی مهاجر در جنوب تهران پیدا كردیم، چون در پاكستان شیوع هپاتیت سی خیلی بالاست، خواستیم كه این افراد غربالگری شوند و ببینیم مبتلا هستند یا نه، مكاتبات متعددی با وزارت بهداشت انجام دادیم اما هیچ كاری انجام نشد تا این كه از یك ان جی او خواستیم این غربالگری را انجام دهند و این کار انجام شد.
هزینه‌های درمان بالاست؟
خیلی زیاد نیست ولی كسی كه كارتن‌خواب است و نان ندارد بخورد، حتی همان را نمی‌تواند انجام بدهد. درست است که از خیرین برای این هزینه‌ها کمک می‌خواهیم اما درواقع این وظیفه مسئولان است که نسبت به این موارد اقدام کنند. مثلا چرا شهرداری به جای این که فقط به دنبال تراكم و طرح ترافیك باشد، سلامت شهروندان را هم تامین نکند؟ ببینیم شهرداران دنیا چه كار می‌كنند، آنها خودشان را مكلف می‌دانند نسبت به سلامت مردم. روزانه ده‌ها نفر به ما مراجع می‌كنند كه بی‌بضاعت هستند، حتی گاهی دفترچه بیمه ندارند و نمی‌توانند برای درمان اقدام كنند. چرا باید اینطور باشد؟ مسئولان رسانه‌ای هم نقش دارند. یك زمانی می‌خواستند بین افرادی که رفتار پرخطر جنسی دارند كاندوم توزیع كنند كه میزان ابتلا به ایدز کم شود، با مخالفت مواجه می‌شدند، اما الان فهمیده‌اند كه باید در تلویزیون هم گفته شود كه یكی از مهمترین راه‌های انتقال ایدز، از طریق رابطه جنسی است و مردم باید رفتارهای محافظت شده داشته باشند. بالاخره این تابو شكسته شد و درباره این موضوع در رسانه حرف زده می‌شود. آگاهی مردم بیشتر شده كه برای جلوگیری از انتقال ایدز باید رابطه با روش‌های محافظت شده داشت. اما هنوز درباره بسیاری از بیماری‌ها مانند هپاتیت یا زگیل تناسلی تابو وجود دارد و مردم آگاهی كافی ندارند. سن ازدواج رفته بالا، خواسته‌های جنسی وجود دارد، ممکن است رفتارهای پرخطر وجود داشته باشد و باید برای آن فكری كنیم.
شما در شبکه هپاتیت ایران، نمی‌توانید این آگاهی‌رسانی را انجام بدهید یا اقدامات عملی در این زمینه بکنید؟
ما به عنوان یک ان جی اوی علمی خیلی کارها کرده‌ایم اما به تنهایی نمی‌توانیم تمام مشکلات را حل کنیم. بیش از 50 مركز در كشور با شبكه هپاتیت همکاری و در زمینه پژوهش و درمان فعالیت می‌كنند، طی دو سال اخیر بیش از 35 سمینار استانی برگزار شده است. بیماری‌های كمی در كشورمان داریم كه برایشان دستورالعمل داشته باشیم، بسیاری از بیماری‌ها به صورت سلیقه‌ای و بنا بر تشخیص هر پزشك درمان می‌شوند ولی ما دستورالعمل واحدی را تدارك دیده‌ایم كه درمان بیماری به طور یكسان، منسجم و هماهنگ انجام شود. در حال حاضر در حال غربالگری 1500 نفر از زندانی‌ها و در مراكز ترك اعتیاد هستیم. اما چیزی كه لازم است این است كه مسئولان نگاه جدی‌تری به این موضوعات داشته باشند و در هزینه كردن برای این موارد كوتاهی نكنند. من یك بار مصاحبه كردم و گفتم برای این بیماری 200 میلیارد تومان در مجموع نیاز داریم كه اگر سالی بین 10 تا 15 میلیارد تومان برای درمان رایگان اختصاص داده شود، می‌توانیم هپاتیت سی را تا چهارده سال دیگر ریشه‌كن كنیم. كافی است یك نفر اختلاس نكند و این پول به این موارد اختصاص داده شود. گفتند این چه حرفی است كه می‌زنی؟ حالا می‌گویم باشد، حتی اگر اختلاس هم می‌شود، در كنار آن برای سلامت مردم هم هزینه شود.
مهمترین اولویت برای رسیدگی به وضعیت هپاتیت در کشورمان را چه می‌دانید؟ که اگر قرار است بودجه‌ای اختصاص داده شود، صرف آن شود.
کنترل هپاتیت سی در معتادان خواسته اصلی ماست چون الان شایعترین راه انتقال هپاتیت در شرایط فعلی كشورمان، انتقال از طریق معتادهاست كه سرنگ آلوده مشترك مصرف می‌كنند. 40 درصد معتادان تزریقی زندانی، هپاتیت سی دارند. این عدد، رقم کمی نیست. سوال این است كه كاری برای این موضوع شده؟ درمان یك معتاد، حفظ جامعه است. اعتیاد یك مقوله چندوجهی اجتماعی است. شاید نتوانیم جلوی تزریق را بگیریم اما می‌توانیم كاری كنیم كه تزریق ایمن وجود داشته باشد. كارتن‌خواب‌ها، زنانی كه رفتارهای جنسی پرخطر دارند، كودكان كار، اینها همه افرادی هستند كه در معرض ابتلا به هپاتیت هستند. برای اینها چه كرده‌ایم؟ اگر بخواهیم جامعه را حفظ كنیم باید این افراد را شناسایی و درمان كنیم. زنی كه رفتارهای پرخطر دارد، ممكن است هر شب چندین نفر را مبتلا كند، نمی‌شود چشممان را به این واقعیت‌ها ببندیم و امیدوار باشیم اتفاقی نیفتد.