ضرورت آشنایی مبلغان اعزامی با نیازهای روز جوانان شیعه در اروپا

به گزارش «شيعه نيوز»، هرساله مراسم ایام عزاداری اباعبدالله حسین(ع) در کشورهای اروپایی از جمله فرانسه با شکوه برگزار می شود و این مراسم ها فرصتی برای معرفی اسلام ناب و مکتب تشیع است. در همین راستا سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه با حجت الاسلام و المسلمین سعید جازاری از مبلغان عرصه بین الملل در کشور فرانسه که به امر تبلیغ دین مبین اسلام می پردازند به گفت‌وگو پرداخته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید جازاری متولد ۱۳۵۳ در مشهد است. تحصیلات حوزوی‌اش را در مشهد آغاز کرد و برای ادامه تحصیل به حوزه قم آمد. وی که سطح چهار حوزه و فوق لیسانس حقوق خصوصی از دانشگاه امام صادق(ع)  و دارای دکترا در رشته ادیان شرقی و تمدن اسلامی و فوق دکترا در رشته ادیان از دانشگاه سوربون می باشد چند سالی است که به کشور فرانسه مهاجرت کرده است. از دیگر سوابق وی می‌توان به ده سال سابقه تدریس کفایه و مکاسب، مدیریت برخی مدارس علمیه تهران، استاد دانشگاه کاتولیک فرانسه، عضو لابراتوار مرکز مطالعات دین و اسلام پاریس و عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم اشاره کرد.

 

برگزاری مراسم های عزاداری در ایام حسینی را امسال به لحاظ کمی و کیفی در فرانسه نسبت به سال های گذشته چطور ارزیابی می کنید؟

امسال نسبت به سال گذشته و سال های  قبل از نظر کیفی مراسم ها رشد ارزشمندی داشت. در محفل افغانستانی ها بالاترین جمعیت جوان را شاهد بودیم و محفل خوجه ها در دو نقطه پاریس بالاترین رشد جمعیت جوان را داشت. این فضای کیفی که گستره جوان ها را نشان می داد، پیام هایی را همراه خود داشت. نکته دوم که در واقع قسمتی از آن پیام ها است این بود که معمولا در خواست جلسات پرسش و پاسخ در شب های محرم نمایان بود. در مجلس خوجه ها که جریان اصیل شیعه هستند و از ماداگاسکار و هندوستان بوده و یکی از بهترین جریان های شیعه در اروپا هست و منظم ترین مراسم ها را برگزار می کنند و متشکل ترین مجموعه شیعه اند ؛جلسه پرسش و پاسخشان را بعد از مراسم سنتی شب عاشورا از ساعت  12شب آغاز کرده و تا ساعت 3 صبح این جلسات ادامه پیدا کرد؛ در حالی که بین آنها افراد شاغل و پزشک، مهندس، دانشجو و کارمند بودند و باید صبح سر کار خود حاضر می شدند به استثنای روز یکشنبه که پایان هفته بود در شب های شام غریبان و روز های قبل از آن اشتیاق فهم جدید دینی را درآنها شاهد بودیم.

مهمترین نکات و موضوعاتی که در جلسات بزرگداشت و سوگواری امام حسین (ع) در ایام دهه اول محرم مطرح می شد چه مسائلی بود؟

امروز جریان های شیعه و مسلمان در غرب به دنبال سوال هایی بودند که در گذشته بین مجالس سنتی کمتر رایج بود که چند نمونه از این سوال ها را بیشتر از قبل جوان ها طرح می کردند و منتظر پاسخ بودند. خانم ها بحث فمینیسم و حقوق زن را پیگیر بودند که نگاه اسلام و تشیع به حقوق زنان چیست. در طول این 3 شب این موضوع از جمله سوالات محوری در بین خانم ها بود که آن موقع شب جمعیتشان تقریبا بالاتر از 150 نفر بود. سوال دوم؛ بحث تغییر دین و مذهب بود که موضع اسلام و سپس تشیع در این مورد چیست. در اصطلاح اپستازی یک جریانی در مسیحیت قدیم بود و امروز واتیکان موضع متفاوتی دارد و می خواستند؛ بدانند موضع اسلام چگونه است. بحث دیگر حقوق بشر و موضع تشیع نسبت به این گزینه بود که ما در 10 شب کرامت انسانی را در اسلام و سایر ادیان مطرح کردیم و به دنبال این بودیم که در این سه مکتب به صورت ریشه ای خلقت و هویت  انسان دارای بار ملکوتی است و تغییرات و تعبیرات نجاست و پاکی عارضی است. جالب اینجاست که در مجموعه جوانان شیعیان در غرب این سوال ها امسال پررنگ تر بود و سال گذشته کمتر دیده می شد و 6 سال قبل اصلابرخوردی با این سلسله سوال ها نمی کردم .

گرایش جوانان به دین و مذهب با رویکرد عرفانی

یکی دیگر از گزینه های مهم مسئله ترویج جریان های عرفانی در بین برخی گروه های شیعی و غیر شیعی مسلمان بود. یکی از مسائلی که امروز در غرب بازگو شده و جوانان به آن گرایش پیدا کرده اند، بحث دین و مذهب بر پایه رویکرد عرفانی است. در پاریس در کنار شیعیان جمعیت عرفانی صوفی و درویش های فراوانی داریم که در پاریس چندین مرکز مذهبی دراویش که نقش بندی ها و سلسله صوفی ها در این ها از مهمترین آنهاست از حومه پاریس و در خود پاریس فعالند. در ضمن این مراسم ها آنچه پر رنگ بود جوان ها از دو سه مرکز بیشترین سوالشان و نقطه تمرکزشان این بود که چگونه مذهب را از مسیر عرفانی حفظ کنند. در دل این سوال نوعی هراس از نگاه های فقهی و کلامی بسته نه از مطلق نگاه فقه و کلام. نوعی اضطراب برای این ها ایجاد شده بود خصوصا اینکه آنها اقلیتی هستند در دل اکثریت. خود شیعه در فرانسه اقلیتی در دل مسلمان ها است و خودش اقلیت مطلقی در دل مسیحیت است که دین حاکم بر فرانسه بوده برای اینکه این ها در محیطی که اقلیت مطلقند زندگی می کنند. جمعیت اسلام اکثریتی است و حدود 14 میلیون اهل سنت در فرانسه هستند و خود این جریان اقلیتی است در قبال مسیحیت که اکثریت است.

ضرورت آشنایی مبلغان اعزامی با نیازهای روز جوانان شیعه در اروپا

 جوان شیعی که در فرانسه زندگی می کند و سر کار می رود و با فرهنگ آنجا اعم از ازدواج، قوانین اداری با شرایط جامعه بایستی کنار بیاید این مسائل او را دچار اضطراب کرده است. از طرفی اصول عقائد از طرفی  دائره فقه هرکدام برای او یک برنامه ای را تعریف کردند .این جوان در ضمن این برنامه چگونه می تواند با حفظ آن عقاید در این جامعه متکثر از نگاه فرهنگ و مذهب زندگی کند، فضای موجود ناخواسته به سمتی سوق داده که به سمت عرفان های کاذب یا غیر کاذب  بروند و به این اندیشه برسند که آیا می شود که تشیع را با نوعی جریان عرفانی در غرب حفظ کرد. آنها می خواهند راهی پیدا کنند که حفظ عقیده با همان شکل و شمایلی که در بودیسم هست میسر شود. به طوری که یک بودیسم هرگز در یک جمع با مذاهب دیگر به اختلاف و اشکال بر نمی خورد  چه در حلال و حرام و چه در حوزه ارتباطات روحی و معنوی. این نگاه موجب شده که این جوانان به دنبال یک همچنین راهکاری باشند اگر چه این راهکار می تواند نکات مثبتی داشته باشد، اما دورنما نگرانی هایی برای امثال من ایجاد می کند. این اضطراب از فقه و علم اصول کلام و عقیدتی را ما باید رفع کنیم و رفع این اضطراب یک پروسه زمان بند هست و بعد اینکه راهکارش چیست؛ طبیعتا برای مبلغانی که در آینده می خواهند در اروپا به امر تبلیغ بپردازند توجه به این نکته ضروری است و اهمیت بالایی دارد.

نیازهای امروز و آینده جوانان شیعه در غرب صرفا به مناسبت های مراسم مذهبی و سنتی بسنده نشده و نکته های کلیدی مطرح شده است. امسال افرادی در مراسم می آمدند که از دواج کرده بودند و یکی از زوجین شیعه و دیگری مسیحی بود که طبق فرهنگ فرانسه ازدواج کرده بودند. یکی از این زوجین سوالش این بود که جامعه شیعه نسبت به ما چه نگاهی دارد و استفاده از ابزارهای عرفانی که بتوانیم دینمان را به طور شخصی حفظ کنیم و مرزبندی هایمان و  خط کشی ها ما را از جامعه جدا نکند چگونه میسر است و تصورشان این بود که مورد پذیرش جامعه شیعی نیستند و فقه آنها را رد کرده و علم اصول، عقائد و کلام  آنها را زوج سعادتمند نمی داند در حالیکه آنها به این مکتب علاقه مند هستند و حتما راهی که در مسیر بودیسم هست به آنها کمک می کند .


ضرورت بازشناسی مذهب برای جوانان شیعه در اروپا

 این ها تصورات و ذهنیاتی است که در بستری ایجاد شده و طبیعتا تکلیف من و امثال من را بالا می برد که اول بازشناسی مذهب را برای آنها شروع کنیم و سوالات و گمشده های آنها را برایشان پاسخ فراهم کنیم .

در یکی از مراسم ها که جوان های خوجه که تحصیلاتی بالایی دارند حضور داشتند خواهان آن بودند که در آن یک ساعت مراسم که مداحی است بیایند و اشکالات و سوالاتشان را مطرح کنند من به مدیر آنها گفتم نمی خواهید جلسه سنتی ادامه پیدا کند؛ با تعجب پاسخ داد که نیاز امروز ما دانستن و شناختن مذهب است آن هم در دنیایی که تلاطم زیادی را در اعتقادات مذهبی ایجاد می کنند این پیام البته در داخل هم وجود دارد و این نیاز هست و این پیام مهمی است که در اروپا بیشتر به چشم می خورد.

طرح سوال های جدید جوانان شیعه فرانسه در محافل حسینی

کمیت جلسات امسال فوق العاده بیشتر نسبت به سال های گذشته بود. تمام جمعیت ها اعم از عراقی ها و لبنانی ها که برخی از شب ها بیش از 1500 نفر بودند  و جمعیت خوجه هایی که بسیار منظم زیبا و با لطافت مراسم ها را برگزار می کردند و همچنین جلسات ایرانی ها؛ مجموعا کم و کیف تغییر پیدا کرده بود و از نظر کیفی جمعیت جوانی که مجالس را به گونه ای در مسیر نگاه خودشان اداره می کردند اما آنچه برای من و امثال من جالب توجه بود سوال های جدیدی بود که قبلا مطرح نبود .