به گزارش «شیعه نیوز»، هفته گذشته بود که گمانهزنیهایی در رسانههای مصری و منطقهای مبنی بر سفر حجت الاسلام سید عمار حکیم رییس ائتلاف ملی شیعیان عراق به مصر با دعوت رسمی از سوی مقامات مصری مطرح شد.
دیروز سه شنبه، حجت الاسلام حکیم وارد قاهره شد تا در سفر سه روزه خود ضمن دیدار با مقامات و مسؤولان مصری و شخصیتهای دینی این کشور، پیرامون آخرین تحولات منطقه با عبدالفتاح السیسی به گفتگو بنشیند.
سید عمار حکیم در این دیدار با عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر، شریف اسماعیل نخست وزیر، علی عبدالعال رییس پارلمان، احمد طیب شیخ الازهر و بابا تواضروس دوم رهبر قبطیان ارتدوکس مصر دیدار و گفتگو خواهد کرد.
مصر و عراق در مسیر وحدت، تعامل و سازندگی
احمد أبوزید سخنگوی وزارت خارجه مصر با ابراز خرسندی از سفر حکیم به این کشور گفت: عراق کشور بزرگ و باسابقهای است و با چالشهای فراوانی از جمله تروریسم و درگیریهای قومیتی مواجه است.
وی در گفتگو با مجری برنامه «الحیاة الیوم» خاطر نشان کرد که مصر دست همکاری به سمت تمامی جریانهای موجود در عراق دراز کرده و مصلحت خود را در وحدت و بازگشت ثبات و امنیت به عراق میداند.
سخنگوی وزارت خارجه مصر با اشاره به سفرهای چندگانه سامح شکری وزیر خارجه این کشور به مصر تصریح کرد که سامح شکری همواره بر ایستادگی مصر در کنار ملت عراق تاکید داشته است.
در همین راستا عماد جاد عضو کمیته روابط خارجی مجلس پارلمانی مصر نیز با اشاره به اهمیت سفر حکیم در شرایطی که مصر با تروریسم دست و پنجه نرم میکند، گفت: عمار حکیم از شخصیتهای برجسته عراقی است که به دنبال تقویت روابط و وحدت کشورهای اسلامی است.
وی خاطر نشان کرد: سفر حکیم به مصر حاوی پیام مثبتی برای تمامی جهانیان است که جایگاه مهم و حمایتی مصر را در خاورمیانه به نمایش میگذارد.
أبعاد سفر حکیم به مصر
سفر سید عمار حکیم به مصر تحلیلهای مختلفی را به همراه داشت. بسیاری از روزنامه نگاران و تحلیلگران مسائل سیاسی به بررسی ابعاد مختلف این سفر پرداختند. با وجود اختلاف نظرها در این مساله اما میتوان مهمترین اهداف و دستاوردهای این سفر را به شرح ذیل بیان کرد:
1. بعد نظامی: این سفر پس از وقوع انفجارهای اخیر مصر خصوصا حمله تروریستی به کلیسای طنطا و اسکندریه به وقوع پیوست. گروهک تروریستی داعش پس از شکست سنگین در سوریه و عراق و از دست دادن مساحت زیادی از سرزمینهای تحت اشغال خود برای قدرت نمایی بیشتر به سمت کشورهای دیگر منطقه نظیر اردن و مصر گام برداشته است.
با وجود جمعیت اخوان المسلمین و دشمنی آنها با حکومت فعلی و فراهم بودن بستر اندیشههای سلفی و تکفیری در مصر، اگر مصر مورد حملات شدید داعش قرار گیرد و همانند عراق یا سوریه وارد رویارویی جدی با داعش شود، بیشک به تجربه موفق دولت مردان و مسؤولان عراقی نیازمند است زیرا عراق به عنوان یکی از موفقترین کشورها در این عرصه شناخته شده است.
2. بعد دینی: الازهر بزرگترین مرجع دینی اهل سنت و دارای نفوذ و تاثیر فراوانی در میان جامعه اهل تسنن است بنابراین بایستی موضعگیری قاطع و محکمی همسو با مرجیعت عراق در قبال مساله تروریسم از خود نشان دهد. از این رو بسیار محتمل است که در دیدار حکیم با احمد طیب شیخ الازهر و بابا تواضروس رهبر مسیحیان مصر مساله وحدت موضع در برابر تروریسم به عنوان یکی از مسائل جدی مورد مناقشه اطراف قرار بگیرد.
3. بعد سیاسی: بازدید حکیم از مصر را باید در چهارچوب تلاش مصر برای ایفای نقش مثبت در مسیر حل بحران عراق و سوریه در مبارزه با تروریسم تفسیر کرد. مصر بارها اعلام کرد که هیچ راهکاری در سوریه به جز راهکار مسالمت آمیز وجود ندارد.
4. بعد اقتصادی: با وجود افزایش مشکلات اقتصادی در جامعه مصری مانند افزایش قیمت اقلام ضروری مردم، کاهش ارزش پول مصر در قبال دلار و ضعف در ساختار اقتصادی این کشور به نظر میرسد که سفر حکیم به مصر بدون دستاورد اقتصادی به پایان نرسد. برخی تحلیلگران معتقدند که حجت الاسلام حکیم پیشنهاداتی مانند افزایش واردات تولیدات مصری، امضای توافق اقتصادی میان دو طرف و افزایش تولید نفت را برای حاکمیت مصر به همراه دارد تا بتواند از این رهگذر مشکلات اقتصادی مردم مصر را به حداقل برساند.
موضعگیری افراطی سلفیّت مصر
همزمان با سفر سید عمار حکیم به مصر و دیدار با شخصیتهای سیاسی و دینی این کشور، موجی از حملات و انتقادات از سوی صفحات مرتبط با جریانهای سلفی در شبکههای اجتماعی تویتر و فیسبوک متوجه حکیم شد.
با وجود آنکه سید عمار الحکیم شخصیتی تماما عراقی است و به عنوان یکی از مسؤولان سیاسی این کشور در مجامع بینالمللی شناخته میشود اما بسیاری از جریانهای سلفی این سفر را در چهارچوب از سرگیری روابط مصر با ایران توصیف میکنند.
هرچند حزب «النور» که بزرگترین حزب و جریان سلفی مصر است تا به این لحظه واکنش رسمی به این سفر نشان نداده است اما عناصر وابسته به این حزب با انتقاد شدید از حکومت مصر، خواستار دخالت فوری حزب النور در پایان دادن به سفر حکیم و جلوگیری از آغاز پروژه «عادی سازی روابط با ایران» شدند همانگونه که در زمان ریاست جمهوری محمد مرسی و سفر رییس جمهور وقت ایران به مصر نیز این حزب مانع از شکلگیری روابط سالم میان دو کشور شد.
در همین راستا عبدالمنعم عبید از رهبران اصلی حزب النور و از شخصیتهای تندرو و افراطی سلفیت مصر با صدور بیانیهای مطبوعاتی که نسخهای از آن را در صفحه شخصی خود در فیسبوک نیز منتشر کرد، مدعی شد: چگونه با تروریسم مبارزه کنیم درحالی که ما حامیان شیعی تروریسم را دعوت میکنیم تا با ما بر سر یک میز نشسته و در مورد آخرین تحولات در عراق و راهکار مبارزه با تروریسم گفتوگو کنیم.
وی با متهم ساختن شیعیان به کشتار اهل سنت افزود: این چه ارتباطی است که میان مصر و تروریسم شیعی برقرار شده است؟ آنها از چه تروریسمی سخن میگویند؟ آیا شبه نظامیان شیعه که به کشتار اهل سنت و تخریب منازلشان روی آوردند در زمره تروریسم به حساب نمیآیند و تنها به اهل سنت مبارز در سوریه و عراق تروریسم میگویید؟
عبدالمنعم در بخش دیگری از بیانیه خود خاطر نشان کرد: اگر فهم و درک دستگاههای اطلاعاتی و مسؤولان مصری آن است که شیعیان میتوانند مانع از وقوع حملات تروریستی در مصر شوند پس باید نگاهی به وضعیت عراق، سوریه، لبنان بیندازند و بدانند که به زودی تروریسم بر یمن و حتی مصر نیز مسلّط خواهد شد.
ناصر رضوان از دیگر شخصیتهای سلفی مصر نیز با محکومیت سفر حکیم به مصر گفت: ما به شدت این سفر و هر اقدامی برای عادی سازی روابط با ایران را محکوم میکنیم و فرقی نیست که ایرانیها خودشان مستقیم به مصر بیایند یا آنکه با پوشش عبا و لباس روحانیان عراقی به مصر سفر کنند.
علاء سعید سخنگوی رسمی موسسه آل البیت که از مخالفان سرسخت شیعیان و گسترش تشیّع در مصر است در واکنشی مشابه به این سفر اظهار داشت: اولا سفارت عراق تنها منبعی است که مدّعی دعوت رسمی از سوی حکومت مصر برای این سفر شده و تا کنون حکومت سخنی در این خصوص نگفته است. ثانیا سفر این شخص به مصر بدین معنا است که حکیم از سوی ایران به مصر آمده زیرا او در ابتدا دستوراتش را از ایران میگیرد و سپس به کشورهای منطقه سفر میکند.
علاء سعید با بیان آنکه حکیم شخصیت سیاسی معروفی در عراق نیست و تنها تعدادی از نمایندگان را اطراف خود جمع کرده افزود: حکیم هیچگاه به مصلحت عراق گام بر نداشته است. این فرد زبان فارسی را به خوبی میداند اما زبان عربی را به درستی نمیداند زیرا او در ایران درس خوانده و پرورش یافته است.
وی با اتهام زنی به حکیم مبنی براینکه او گروهی مسلحانه برای ترور اهل سنت عراق تشکیل داده و در ایام جنگ عراق و ایران در کنار مردم ایران علیه کشورش جنگیده، تصریح کرد: سفر حکیم به مصر در راستای سرپوش گذاشتن بر مساله کشف اسلحههای ایرانی در مصر است. استقبال از قاتلی مثل حکیم لکه ننگی بر پیشانی ملت مصر است.
هیثم الحوینی از فعالان سلفی و فرزند شیخ ابواسحاق الحوینی از بزرگان سلفیت در مصر نیز با محکومیت سفر حکیم تاکید کرد که عمار حکیم در کشتار بسیاری از اهل سنت نقش دارد و نباید از او استقبالی صورت میگرفت.
شکست تروریسم تکفیری و هجمه علیه ایران
جریانهای سلفی و شخصیتهای برجسته سلفیّت در مصر که امروز اهل سنت را قربانی تروریسم مینامند تا چندی قبل در برابر تمامی جنایتهایی که از سوی تروریستهای تکفیری داعشی در حق اهل سنت عراق و سوریه انجام میشد تنها به سکوت بسنده کردند.
الحوینی، علاء سعید، ناصر رضوان و سایر شخصیتهای مطرح سلفیّت مصر باید پاسخگوی سیاستهای حمایتی خود از تروریستهای تکفیری در عراق و سوریه باشند، افکار عمومی و ملتهای منطقه خصوصا مردم مصر هیچگاه رویکردهای حمایتی این شخصیتها از تروریسم را فراموش نخواهند کرد.
خبرگزاری رسمی سلفیان به نام «أنا سلفی» در تمام مدت با انتشار فتواهای افراطی و تکفیری علیه مذاهب مختلف خصوصا مسیحیان زمینه گسترش تروریسم در منطقه را فراهم ساختند. یاسر برهامی نایب رییس شورای سلفیان به صراحت در سال 2012 اعلام کرد که «مسیحیان همگی کافر هستند واگر بر کفر خود بمانند بیشک جایگاهی جز جهنم در انتظارشان نیست.» ترور علمای اهل سنت در عراق و سوریه، کشتار روحانیان اهل سنت و آوارگی بسیاری از مردم بیگناه منطقه نتیجه فتواهای رهبران و بزرگان سلفیت است.
سلفیها تنها خود را ترویج دهنده اسلام اصیل میدانند و به تکفیر سایر مذاهب و ادیان آسمانی میپردازند. همین مساله سبب شده تا جابر عصفور وزیر فرهنگ و ارشاد سابق مصر به صراحت اعلام کند که خطر جریانهای سلفی از خطر جمعیت اخوان المسلمین بیشتر است. اکنون میتوان به درستی ابعاد این مساله را درک کرد که چرا بسیاری از شخصیتهای دینی و اندیشمندان سیاسی مصر، سلفیها را پدر معنوی داعش مینامند.
به نظر میرسد که علت ایران هراسی و شیعه هراسی را باید در مساله شکست سنگین تروریستهای تکفیری در عراق و سوریه جستجو کرد. با وارد آمدن ضربه سنگین بر پیکره تروریسم تکفیری در روزهای اخیر و از دست دادن اندک پایگاه اجتماعی، سلفیّت تکفیری تنها راه را در سیاست تفرقه بینداز و حکومت کن دیده است.
جریانهای سلفی و حامیان منطقهای تروریسم تلاش دارند تا با مطرح ساختن مجدد «هلال شیعی» احساسات و عواطف ملتهای منطقه را برانگیخته و با سوء استفاده از احساسات دینی، مذهبی و قومیتی آخرین تلاش خود را برای جانبخشی دوباره به جسم نحیف تروریسم انجام دهند. هوشیاری، آگاهی، وحدت و همدلی ملتهای منطقه علاوه بر آنکه امنیت و ثبات را به خاورمیانه بازخواهد گرداند، سبب میشود تا ریشه تروریسم تکفیری در امت اسلامی خشکانده شود.