به گزارش «شیعه نیوز»، سفره عقد یکی از سفره های سنتی ایرانی و نمادی از عناصر زندگی بخش و تعالی بخش است که پشتوانه ای غنی دارد. در گذشته خانواده ی داماد سفره ی عقد را تهیه و در مراسم بله برون به منزل عروس می بردند و خانواده ی عروس وظیفه چیدن آن را بر عهده داشتند.
امروزه این سفره که نماد شکل گرفتن خانواده است، را در مراسم عقد می گسترانند و عروس و داماد بر سر آن می نشینند و به خطبه عقد گوش فرا می دهند.
اجزای سفره عقد هریک معنایی ویژه و زیبا دارند. در این بخش در خصوص اجزا و فلسفه سفره عقد صحبت خواهیم کرد و هر یک از اجزای آن را برایتان شرح می دهیم.
اجزای سفره عقد
سفره عقد معمولا شامل پارچه ای است که طبق ذوق و سلیقه طراح آن پهن می شود و تمامی اجزا بر روی آن قرار می گیرند که هر کدام پر از معناهای ویژه و زیبا و سمبل خاصی هستند.
جانماز
قرار دادن جانماز پای بندی زوج نسبت به اصول دین اسلام است. بر سفره عقد جانمازی از جنس ترمه با آستر ساتن خوش رنگ یا مخمل سفید قرار می دهند و رویش را با نخ براق نقره ای سوزن دوزی می کنند و روی آن مهر و تسبیح زیبایی می گذارند.
قرآن مجید
یکی از اجزای مهم سفره عقد قرآن است که نشانه عقیده و ایمان طرفین و مورد تایید بودن وصلت از سوی پروردگار و طلب یمن و برکات الهی است. در سفره عقد کتاب خدا را جلو آینه و بالای جانماز قرار می دهند.
تخم مرغ از لوازم سفره عقد
از گذشته تا کنون بر سر سفره عقد پنج، دوازده یا چهارده تخم مرغ به نیت پنج تن دوازده امام (ع) و چهارده معصوم(ع) قرار می دهند.
تخم مرغ نماد تولد وتداوم نسل است و به نیت ادامه نسل زن و مرد وبچه دار شدن بر سر سفره عقد قرار می گیرد.
آینه و شمعدان
البته که آینه و شمعدان از اجزای مهم سفره عقد محسوب می شوند که آن را در صدر سفره و رو به عروس و داماد قرار می دهند. آینه نشانه روشنی زندگانی است و عروس و داماد با نگریستن در آن دلهایشان نسبت به هم مانند آینه صاف و زلال می شود.
کیفیت مهم تر از کمیت است
در دو سوی آینه دو شمعدان نقره یا برنز یا بلورین با شمع های فروزان قرار می گیرد که نشانه آرزوی روشنایی وگرمی در پیوند عروس و داماد است.
آب از لوازم سفره عقد
برخی از افراد به رسم پیشینیان درون سفره عقد به نیت خلوص، پاکی و صداقت در زندگی کاسه ای آب می گذارند و گاهی دو ماهی قرمز نیز در آن می اندازند که نشانه حیات است و یا برای تزئین به جای ماهی برگ تازه ای از درخت نارنج یا گلبرگ های گل و شمع استفاده می کنند.
فندق، گردو و بادام
بر سر سفره عقد ظرفی از فندق، گردو و بادام قرار می دهند که نشانه توانمندی و گسترده بودن سفره خوراک عروس و داماد است. درخت گردو عمر طولانی دارد و گردو نمادی برای طول عمر عروس و داماد است.
نقل و سکه
امروزه بر سر سفره عقد مخلوطی از نقل سه مروارید و پولک را در بسته بندی های کوچک قرار داده و با روبان تزئین می کنند و بر سر سفره عقد قرار می دهند. نقل نشانه ی شیرین کامی و سکه های طلایی که روی آن مبارک باد یا نام مبارک حضرت مهدی (عج) ضرب می شود ، برای افزایش روزی عروس و داماد سر سفره ی عقد گذاشته می شود.
نان و پنیر و سبزی از لوازم سفره عقد
بر سر سفره عقد ظرفی از نان وپنیر و سبزی تزئین شده قرار می دهند. نان نشانه ی برکت خداوند و پنیر را برای وسعت روزی و سپید بختی بر سر سفره قرار می دهند. سبزی نیز نشانه ی سلامتی، سر سبزی و خرمی است. سبزی عقد، سبزی خوردن است که از تره، ریحان، شاهی، نعناع، تربچه و پیازچه تشکیل می شود.
میوه
بر سر سفره عقد سبدی از میوه های رنگین مانند انار، سیب و آناناس و… قرار می دهند به نیت اینکه عروس و داماد از مواهب رنگارنگ الهی ونعمت های طبیعی خداوند در زندگی بهره مند گردند.
کاسه نبات و شیرینی
نبات اعلای زعفرانی یکی از اجزای سفره عقد و نماد آروزی شیرینی پیوند عروس داماد است که در بالای سفره عقد، به شکل زیبا و طبقاتی قرار می دهند. طراحی های بسیار متنوعی بر روی شاخه نبات می شود که یکی از عناصر زیبای هر سفره عقدی است.
همچنین ظرفی از شیرینی را که دارای دو نوع شیرینی خشک و تر است را بر سفره قرار می دهند. این شیرینی ها نشانه به ارمغان آوردن شهد خوشبختی است و باید خوش منظر، کوچک و تازه باشند.
گل
سبدی از گل بر سر سفره عقد قرار می دهند. گل به نشانه شادابی و طراوات و نمادی از زیبایی پیوند ازدواج است. طراحان سفره عقد از شاخه های گل و گلبرگ های رنگین آن برای آراستن اجزای دیگرسفره عقد استفاده می کنند.
عسل از لوازم سفره عقد
در مراسم عقد بر سر سفره جامی از عسل قرار می دهند. عسل نشانه شیرینکامی در زندگی است و عروس و داماد پس از عقد در دهان همدیگر برای شیرین کامی و دلارامی عسل قرار می دهند.
گلاب
درون سفره عقد برای معطر کردن آن گلاب قرار می دهند.
جا حلقه ای از لوازم سفره عقد
بر سر سفره عقد و بر جایگاه خاص و زیبایی پیش پای عروس و داماد حلقه ازدواج آنها قرار می گیرد . عروس و داماد پس از عقد حلقه ها را به انگشت هم انداخته و به یکدیگر متعهد می شوند. مراسم حلقه دست کردن عروس و داماد در کنار سفره عقد نیز از مراسم های مهم است و چیدمان و تزئین جعبه حلقه ها بسیار مهم است.
سینی هفت دانه
در گذشته درون سفره عقد برای دور کردن چشم شیطان سینی متشکل از هفت دانه ادویه:خشخاش، برنج، سبزی خشک، نمک، چای، رازیانه و کندر قرار داده می شد که به آن سینی عاطل و باطل می گفتند و امروزه دیگر فراموش شده است.
کله قند
هنگام خوانده شدن خطبه عقد بر سر عروس و داماد توری حریر و مستطیل شکل و سپید رنگ گرفته می شود و فردی با نیت خوشبختی عروس و داماد بر روی این تور یک جفت کله قند هم شکل و هم اندازه را بر سر عروس و داماد می سابد تا آنها در زندگی همیشه شادی و شیرینی را تجربه نمایند.
اسپند
در همه مراسمات ازدواج و همچنین مراسم عقد به نیت دور داشتن چشم بد از وصلت جدید و از جان عروس و داماد اسپند دود می شود. امروزه دیزاین های متفاوتی هم برای اسپند انجام می دهند.
معنی لوازم سفره عقد
قرآن مهم ترین جز سفره عقد ایرانی اسلامی است و همچنین یکی از موارد اساسی مهریه عروس خانم ها است؛ قرآن معمولا اولین چیزی است که عروس و داماد برای خود قبل از عقد خریداری می کنند.
تخم مرغ در سفره عقد نمادی است برای باروری و زایش اولاد است
نبات برای شیرین کامی و بعضی ها هم سفره آرایی های زیبایی را برای هر چه باشکوه تر شدن سفره عقدشان انجام میدهند. و آرزوی یک زندگی پیوسته شیرین توام با شادی را بری آنها بیان می کند.
آینه شمعدان نشان از گرمی قلب ها و زلال و صادق بودن طرفین در این ازدواج است. آیینه و شمعدان در مرکز سفره در مقابل عروس و داماد قرار می گیرد.
جانماز که به صورت گسترده در سفره قرار داده می شود، یادآور شکرگزاری نعمت های خداوند است.
سکه نشان از رونق اقتصادی و آرزو برای افزایش روزی زندگی آنهاست.
آجیل هایی در ردیف گردو، بادام و فندق که نشان دهنده ی آرزوی سلامتی وگسترده بودن سفر و طول عمر برای عروس و داماد است.
نان و پنیر به نشانه ی برکت روزی و سپیدبختی، سبزی نیز نشانه ی سلامتی و سرسبزی زندگی آنها است.نان سفره عقد در هر منطقه متفاوت ست.
اسپند که علاوه بر دود کردن، آن را برای دور کردن چشم بد از زندگی جدید در سفره قرار می دهند.
تکنیک های تضمینی خانگی تیز کردن چاقو بدون نیاز به چاقو تیزکن
نخ و سوزن و قیچی که در برخی مناطق در سفره عقد قرار می دهند و نشان از آرزوی حل و فصل مشکلات زندگی به دست صاحبان آن زندگی است
بعضی انار و سیب میگزارند .سمبل میوه های بهشتی و تندرستی و شادابی هستند
لوازم سفره عقد در زمان قدیم
در زمان های قدیم بر سر سفره عقد، شش ظرف قرار می دادند که محتویات هر یک از آن ها، نشانگر یک آرزو برای زوجی بود که راهی خانه بخت می شد. درون این شش ظرف را با نان، نبات، بادام، گردو، تخم مرغ و فندوق پر می کردند.
البته ظرف های دیگری از جام های عسل و ماست، ظرف های نان، پنیر و سبزی و همچنین شیرینی قرار می دادند که هر یک از آن ها نمادی از برکت، رزق و روزی و باروری محسوب می شد. جالب است بدانید که هم اکنون هم در شهرهای مختلفی در ایران مراسم چیدمان سفره عقد به این شیوه، صورت می گیرد.
فلسفه لوازم سفره عقد
از قدیم الایام تا کنون برپایی مراسم عقد همراه با یک سفره زیبا، از رسوم ایانیان بوده است. در این سفره سنتی وسایل خاصی استفاده می‌شود که هر یک نماد یک موضوع خاص است. مثلاً برخی وسایل مانند آینه نماد روشنی و برخی دیگر نماد رسیدن به آرزو‌ها و … است.
به طور کل رسم بر این است که پس از چیده شدن موارد موجود در لیست وسایل سفره عقد عروس و داماد در قسمت بالایی این سفره در کنار هم و روبه آینه نشسته و بقیه مهمانان از جمله عاقد نیز در اطراف این سفره قرار می‌گیرند. مراسم عقد در اکثر شهرهای ایران از مهم‌ترین ارکان قبل از ازدواج است.
لیست خرید داماد برای عقد
1- قرآن و جانماز
2- سرویس طلا
3- حلقه
4- ساعت
5- آینه و شمعدان
6- لباس عقد و نامزدی
7- لوازم آرایش
8- عطر و ادکلن
9- لباس مجلسی یا پارچه
10-مانتو، روسری
11-کفش و کیف
12-چادر مشکی و مجلسی
13-سشوار و اُپیلیدی
14- حوله ی حمام
15- چمدان
16-لباس خواب و لباس زیر
لیست خرید عروس برای مراسم عقد
لوازم سفره عقد
1- جانماز
2- کت و شلوار
3- ست کمربند و کیف
4- پیراهن دامادی
5- کفش
6- حلقه
7- ساعت
8- ریش تراش(ست افترشیو، کیف اصلاح و لوازم جانبی، برس و شانه)
9- لباس خواب و لباس زیر
10-حوله
11-چمدان
هزینه و تهیه لوازم سفره عقد به عهده کیست؟
اگر مراسم عقد در محضر برگزار شود که وسایل سفره عقد در محضر موجود است و هزینه ای که داماد برای محضر پرداخت می کند کافیست اما اگر مراسم عقد در خانه برگزار شود و بنا بر اجاره ی وسایل سفره ی عقد باشد هزینه ی آن برعهده ی آقای داماد است.
