به گزارش «شیعه نیوز»، وبینار «چالش‌های زن و خانواده مسلمان در غرب» به زبان انگلیسی با همکاری خبرگزاری ایکنا، اداره کل همکاری‌های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه الزهرا(س) و با حضور افسانه توسلی، دانشیار گروه مطالعات زنان و خانواده دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، سیده اُم فروه نقوی، دانش‌پژوه و مدرس مباحث اسلامی و مؤسس سازمان «لبیک یا زهرا(س)» در لندن و حکیمه سقای بی‌ریا، مدرس دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد.
افسانه توسلی، دانشیار گروه مطالعات زنان و خانواده دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا(س)، نخستین سخنران این وبینار بود. او در آغاز سخنان خود به تعدادی از چالش‌ها اشاره کرد که زنان مسلمان در غرب در گذشته با آن مواجه بودند و ممکن است برخی از آنها در حال حاضر وجود داشته باشند.
ام فروه نقوی، دومین سخنران این وبینار بود. وی در سخنان خود چالش آموزش را مهمترین مسئله پیش روی والدین مسلمان در تربیت فرزندان خود در کشورهای غربی دانست. در ادامه گفت‌وگوی ایکنا با این محقق اسلامی را می‌خوانید:
به نظر شما چالش اصلی زنان و خانواده‌های مسلمان در غرب چیست؟
چالش‌هایی مانند مسائل مالی، شغلی، نژادپرستی و تبعیض برای خانواده‌های مسلمانی که به کشورهای غربی می‌آیند وجود داشته است و این چالش‌ها ادامه خواهند داشت، اما اولین و مهمترین چالش کنونی، نظام آموزشی است. این نظام آموزشی بسیار خطرناک، رویکردی سرمایه‌داری و ضد اسلامی دارد.
کشورهای غربی در حال تغییر برنامه آموزشی از سن چهار سالگی کودکان هستند. خانواده‌ها از این مشکلات رنج می‌برند؛ این فقط مادران مسلمان نیستند که نگران هستند، بلکه مادران مسیحی نیز از این مسئله شکایت دارند.
سیستم آموزشی اخیراً در مدارس، مطالبی را در مقطع ابتدایی یا مهد کودک آموزش می‌دهد که ممکن است شما در سن ۱۵ یا ۱۸ سالگی از آن مطلع شوید. آنها شروع به آموزش RSE (روابط و آموزش جنسی) یا مسائل مربوط به اقلیت‌های جنسی (LGBT) به کودکان کرده‌اند که در آن طیف وسیعی از مسائل از جمله تغییر جنسیت و داشتن آزادی انتخاب اینکه دوست دارید مرد باشید یا زن وجود دارد. اینها چیزهای بسیار خطرناکی است و افراد با پیشینه‌های فرهنگی و دینی دیگر نیز از آن رنج می‌برند.
صدها جوانی که خانواده مسلمان خود را در بریتانیا به قصد سوریه ترک کردند، کسانی بودند که در دوران نوجوانی خود در خانواده رنج می‌بردند. والدین آنقدر که باید از نظر کلامی و فرهنگی آموزش‌دیده نبودند. آنها فقط می‌خواستند در فرهنگ غربی جا بیفتند.
کودکان، جوانان و بزرگسالان با کلیشه‌های منفی در مورد اسلام و مسلمانان در غرب مواجه هستند و هنگامی که کودکان بدون پایه و اساس مناسب و تربیت اسلامی و اصولی بزرگ شوند، ممکن است احساس کنند دیگران آنها را به‌درستی درک نمی‌کنند یا ممکن است تصمیم بگیرند که همرنگ جمع شوند.
بنابراین کودکانی که در یک فرهنگ اسلام‌هراس بزرگ می‌شوند، احساس جدا افتادگی می‌کنند. اسلام‌هراسی یکی از موضوعاتی است که در ۱۰ سال گذشته افزایش یافته است. این پدیده به ویژه ۶۰ درصد از زنان مسلمان را در کشورهای غربی از جمله در انگلیس هدف قرار داده است.
نرخ بالای طلاق در غرب نیز خانواده‌های مسلمان را تحت تأثیر قرار داده است و به نوبه خود باعث شده که تمرکز و توجه والدین از فرزندانشان منحرف شود. این امر که مادران مجبورند تمام وقت، دور از فرزندان خود کار کنند و تربیت آنها را به دیگران بسپارند که در بهترین حالت یکی از اعضای خانواده و در بدترین حالت مراکز پیش‌دبستانی یا خارج از مدرسه است، تعادل زندگی خانواده‌محور را تغییر داده است.
بنابراین فشار بر والدین وجود دارد که چگونه صمیمیت با کودکان خود را افزایش دهند زیرا وقتی کودکان به مدرسه می‌روند آموزش متفاوتی دریافت می‌کنند. در مدارس به کودکان می‌آموزند که اگر از پدر و مادر خود راضی نیستید، آنها را رها کنید.
این پدیده در جوامع فردگرا و مادی‌گرا بر خلاف جوامع تحت حمایت خانواده رخ می‌دهد از این رو کودکان ترجیح می‌دهند به جای شرکت در فعالیت‌هایی که برای شخصیت و روح آنها مفیدتر است، پای پلی استیشن یا رایانه خود بنشینند و از طریق اینترنت بازی کنند.
بنابراین من به‌عنوان یک مادر و به‌عنوان کسی که در بریتانیا زندگی می‌کند، فکر می‌کنم در حال حاضر مهمترین چالش برای والدین و فرزندان، آموزش و تربیت کودکان، نحوه سازگاری و مبارزه با این اسلام‌هراسی است.
وضعیت حجاب بهتر شده است و شاهد تحول زیبایی در خانواده‌ها و جوانان هستیم. بله، لابی‌هایی هستند که برندها و انواع حجاب‌های اسلامی را معرفی می‌کنند، اما اگر ایمان قوی و مجهز به آموزههای قرآنی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که حجاب اسلامی چه نوع حجابی است.
از آنجایی که لابی‌ها و جنبش‌های ضداسلامی تبلیغات آنها را دنبال می‌کنند، مسلمانان نیز سعی می‌کنند با این چالش‌ها روبه‌رو شوند و تا آنجا که می‌توانند برای معرفی چهره زیبای اسلام، دانش کسب کنند. اینجاست که سازمان «لبیک یا زهرا(س)» وراد میدان شده و به صدها خانواده کمک می‌کند.
وقتی این کار را شروع کردم، شاهد فاصله بین والدین و فرزندان بودیم و تمام تلاش خود را کردیم که این فاصله را کاهش دهیم و رابطه زیبای بین والدین و فرزندان را تقویت کردیم.
از سوی دیگر مشکل کمبود مدرس وجود دارد که من در دانشگاه‌ها و مدارس مشاهده کرده‌ام. ما به اندازه کافی معلم و استاد نداریم که بتوانند آموزههای مثبت اسلام را منتشر کنند.
فکر می‌کنید رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی چقدر بر اسلام‌هراسی تأثیر می‌گذارند و می‌توانند راه‌حلی برای آن باشند یا فکر می‌کنید فقط به عنوان تشدیدکننده این پدیده عمل می‌کنند؟
می‌توان گفت، چالش فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به قدری جدی است که حتی در جایی که والدین آگاه هستند و تدابیر حفاظتی را در نظر می‌گیرند، رسانه‌های اجتماعی، کودکان ۲ یا ۳ ساله را هدف قرار می‌دهند.
مادران به فرزندان یک یا دو ساله خود موبایل می‌دهند. آنها بازی می‌کنند و کارتون می‌بینند و مادران کار خود را انجام می‌دهند. این خیلی بد است برخی از مادران از این موضوع دفاع می‌کنند و می‌گویند فرزند من از این گوشی بسیار راضی است و اکنون می‌توانم با خیال راحت کار‌های خانه را انجام دهم.
این منجر به از دست رفتن حس مادری از سوی فرزندان می‌شود. مادر از فرزندان دور می‌شود و فرزندان از والدین دور می‌شوند زیرا هر دو درگیر رسانه‌های اجتماعی هستند.
بر اساس گزارش‌ها یکی از دختران مدرسه‌ای که در سال ۲۰۱۴ برای پیوستن به داعش به سوریه رفت در ۷۰ وب‌سایت ثبت نام کرده بود که برای تبلیغ داعش و هدف قرار دادن جوانان استفاده می‌شد. گزارش شده است که این دختر پس از ۱۸ ماه اختلال در زندگی خانوادگی خود به داعش ملحق شده است. آشفتگی روابط و مشکلات خانوادگی یکی از چالش‌های بزرگ جوانان در غرب است.
در ۱۵ سال گذشته فضای مجازی شدیدترین تأثیر منفی را بر زنان و دختران جوان داشته است، به ویژه آنهایی که فرصت آموزش از والدین خود را نداشته‌اند تا بتوانند بر خودآموزی یا تربیت خود تمرکز کنند.
نمایش چهره منفی مسلمانان در فضای مجازی به حملات هدفمند به زنان و خانواده‌ها منجر شده است. بیش از نیمی از حملات اسلام‌هراسی در بریتانیا علیه زنان صورت می‌گیرد که معمولاً به دلیل پوشیدن لباس‌های پوشیده مانند حجاب مورد هدف قرار می‌گیرند.
سال گذشته در کانادا یک راننده عمداً خانواده‌ای را به دلیل مسلمان بودن آنها هدف حمله قرار داد و چهار نفر را کشت و یک پسربچه ۹ ساله را به شدت مجروح کرد که این اقدام او به عنوان جرم ناشی از نفرت و اسلام‌هراسی محکوم شد.
به نظر شما راهکارهای مقابله با اسلام‌هراسی و اقدامات ضد مسلمانان در غرب چیست؟
از منظر اسلام، مهم است که والدین با فرزندان خود رابطه قوی برقرار کنند، با آنها وقت بگذرانند و به رشد جسمی، روحی، اجتماعی و فکری آنها توجه فراوان داشته باشند.
والدین نباید تسلیم تبلیغات مخرب روابط خانوادگی پیرامون فرزندانشان شوند که ناشی از تأثیرات بیرونی است. در واقع والدین باید تلاش خود را برای محافظت از فرزندان در برابر این موج منفی افزایش داده و مضاعف کنند.
ترکیبی از موارد فوق نیز منجر به نرخ بالای افسردگی و بیماری روانی در بین کودکان و نوجوانان شده است. راه حل این است که والدین از اصول تربیت دینی و فرهنگی فرزندان خود آگاهی پیدا کنند و آن را به مدارس و مراکز اجتماعی نسپارند.
استفاده از رویکرد قرآن و اهل بیت(ع) در تربیت فرزندان بر اساس آموزههای قرآنی و استفاده از الگوهایی مانند حضرت فاطمه زهرا(س) و امام علی(ع) به عنوان مبنایی برای اصول تربیتی در خانواده بسیار مهم است.
اگر بخواهیم برای خنثی کردن اثرات منفی اینترنت و بازی‌های غربی، برنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی اسلامی ایجاد و کودکان را از سنین پیش دبستانی قادر کنیم تا با اسلام ارتباط برقرار کنند و بتوانند در فضای مجازی به آموزش قرآن بپردازند، این یک تعادل مثبت و جایگزین سازنده برای آنها خواهد بود.
ارتباط با قرآن در این امر بسیار مهم است، چنانکه از امام علی(ع) در کتاب بحارالانوار جلد یک صفحه ۲۲۴ نقل شده است: «یادگیری در کودکی مانند حکاکی بر روی سنگ است».
در نهایت اگر پدر و مادر فقط یک کار انجام دهند، پیروز میدان می‌شوند و آن تربیت اولاد بر اساس اصول اسلامی است. در کتاب کافی جلد ۶ صفحه ۴۷ از ابی عبدالله الحسین(ع) آمده است: «فرزندان خود را با کلام نورانی اهل بیت(ع) تربیت کنید پیش از آنکه گروه‌های گمراه در تربیت افکار فرزندان بر شما پیشی گیرند».
امام صادق(ع) می فرماید: «باید فرزندان خود را بر اساس خیر و نور الهی تربیت کنیم و ریشه ظلمت‌ها و بدی‌ها را که دشمن اهل بیت(ع) هستند، بشناسیم. اگر این مهم به آنها آموزش داده شود از هر گونه آسیبی از سوی دشمنان در امان خواهند بود.
سخن آخرم این است که مسائل و مشکلات بعد از شناسایی ریشه‌های آن به خودی خود تمام نمی‌شود. ما باید عملگرا باشیم، باید اتاق‌های فکر در سطح بین‌المللی داشته باشیم و باید راه حل‌هایی برای این مشکلات داشته باشیم. ما باید بهترین سیستم آموزشی را معرفی کنیم و به خانواده‌های مسلمان در غرب کمک کنیم که چگونه علم و تقوای خود را ارتقاء دهند تا بتوانند بهترین عاقبت را داشته باشند.
انتهای پیام
