به گزارش «شیعه نیوز»، حمله مرگبار شامگاه پنجشنبه نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا به شبه‌نظامیان عراقی مستقر در شمال شرق سوریه، اولین یورش نیروهای آمریکایی از زمان ورود جو بایدن به کاخ سفید بود.
این حمله که از قرار معلوم به کشته شدن چندین نیروی بسیج مردمی (حشد شعبی) عراق منجر شد، در اوج تنش دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن بر سر «چه کسی قدم اول را بر می‌دارد» روی داد. نیروهای مورد حمایت ایران در عراق، که اخیرا با تشکیل گردان‌های جدید و با نام و نشان تازه فعالیت می‌کنند، در هفته‌های اخیر بارها به نیروهای آمریکایی در مناطق مختلف عراق حمله کرده اند. موشک‌باران فرودگاه اربیل که قتل یک پیمانکار غیرنظامی فیلیپینی مرتبط با ایالات متحده و زخمی شدن چند سرباز آمریکایی را در پی داشت، جدی‌ترین مورد از این حملات بود. ایران هرگونه ایفای نقش در ضربه زدن به نظامیان آمریکایی در خاک عراق را تکذیب می‌کند.
سخنگوی وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا می‌گوید که حمله شامگاه پنجشنبه در خاک سوریه، به تلافی موشک‌باران فرودگاه اربیل و حومه انجام شده است. بازه زمانی، چگونگی اجرا و به‌ویژه هدف حمله در سوریه، ونه در عراق، احتمالا نشانگر پیام جدی واشنگتن به تهران است که اگرچه «مستاجر کاخ سفید» تغییر کرده اما ایالات متحده، همان ایالات متحده است.
به دستور بایدن مواضع شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در سوریه بمباران شد
حمله مرگبار به فرودگاه اربیل و مرگ یک پیمانکار «غیرآمریکایی» در جریان آن، یادآور حمله مشابه دسامبر ۲۰۱۹ و کشته شدن یک پیمانکار «آمریکایی» بود؛ دولت ترامپ انتقام مقتول را چند روز بعد با ترور قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس در فرودگاه بغداد گرفت.
این‌بار اما دونالد ترامپ رفته است و ایالات متحده با بایدن به آغوش جامعه جهانی بازگشته است. حسن روحانی و کابینه اعتدال، اتحادیه اروپا و تحلیلگران پرشمار امیدوار بودند که بایدن به زودی به برجام بازگردد. اما حق با جوزپ بورل، رئیس دستگاه دیپلماسی اروپا بود که در پایان نشست وزرای خارجه ۲۷ کشور گفت: «بازگشت به برجام مثل بازگشت به توافق پاریس آسان نیست.»
عهدشکنی ترامپ در قبال سازمان بهداشت جهانی، توافق اقلیمی ۲۰۱۵ پاریس و حتی تصمیم‌هایی نظیر قراردادن حوثی‌های یمن در فهرست گروه‌های تروریستی را می‌توان یکجانبه ملغی نمود و آب رفته را به جوی بازگرداند اما برنامه هسته‌ای ایران با وجود دشمنان پرشمار این کشور در منطقه آشفته خاورمیانه، گره‌ای است که به آسانی باز نمی‌شود.
منطق حاکمان جمهوری اسلامی، از هسته سخت رهبر و سپاه گرفته تا کارشناسان پراگماتیست وزارت امور خارجه درباره موضوع بازگشت به برجام روشن است: واشنگتن از برجام خارج شده و نه تهران. این ایالات متحده است که باید به برجام بازگردد و ایرانی که از این توافق خارج نشده، شرایط را بلافاصله به پیش از گام‌های کاهش اجرای تعهدات باز خواهد گرداند.
این موضع اما در نه در واشنگتن، نه در شورای همکاری خلیج فارس و نه در تل آویو خریداری ندارد. متحدان سنتی ایالات متحده در منطقه از همان زمان اعلام برجام با آن مخالف بودند. نزدیکی نتانیاهو، محمد بن‌سلمان و رهبران بحرین و امارات به ترامپ، از ناسازگاری حداکثری او با ایران ناشی می‌شد و احتمالا نه از معامله قرن که هیچگاه به نتیجه نرسید.
باید به یاد داشت که حمله به شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران تنها ساعاتی پس از گفت‌وگوی تلفنی «حقوق بشر محور» جو بایدن با ملک سلمان پادشاه سعودی روی داد. اگر بایدن گزارش سیا از قتل جمال خاشقجی را منتشر کرده و از قرار معلوم روی خوشی به محمد بن سلمان نشان نمی‌دهد، در برابر دشمن بزرگ عربستان، ایران هم کوتاه نمی‌آید.
تجربه موفق جمهوری اسلامی در سوریه و عراق و لبنان نشان داد که ایرانی که تحریم نباشد، سیاست‌های منطقه‌ای خود را قدرتمندانه به پیش می‌برد.
هسته سخت جمهوری اسلامی، احتمالا برای مانور قدرت و تحت فشار قرار دادن ایالات متحده، سعی می‌کند حضور نیروهای کم‌شمار این کشور در عراق را بیش از پیش پرهزینه کند. حمله گروه‌های ناشناخته و خلق‌الساعه به نیروهای آمریکایی احتمالا نشانی از این رویکرد است.
در سوی دیگر میدان، احتمالا دولت نوپای ایالات متحده با حمله به حیاط خلوت محور مقاومت در مرز سوریه و عراق، جایی که دو سال پیش از داعش پاکسازی شد و برخلاف دمشق و حومه خطری را متوجه اسرائیل نمی‌کند، به جمهوری اسلامی نشان داد که در قبال حفاظت از جان سربازانش در منطقه کوتاه نمی‌آید.
نکته جالب توجه دیگر حمله به نیروهای عراقی در خاک سوریه است. نیروهای ایالات متحده در عراق هدف قرار می‌گیرند و نه در سوریه. اما دولت عراق و مصطفی کاظمی نخست وزیر تکنوکرات بغداد، برخلاف سوریه بشار اسد متحدان واشنگتن در منطقه هستند. جنگنده‌های آمریکایی دشمنان را، آنگونه که گفته می‌شود با اطلاعات دوستان عراقی، در سرزمین دشمن هدف قرار داده اند.
دولت نه‌چندان به‌سامان سوریه حمله به دیرالزور را محکوم کرده از جو بایدن خواسته تا برخلاف ترامپ به جای قانون جنگل از حقوق بین‌الملل تبعیت کند. روسیه، قدرتمندترین متحد بشار اسد هم طبق رویه، حضور ایالات متحده در سوریه را غیرقانونی خوانده و آن را تنش‌زا توصیف کرده است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته است که نیروهای نظامی این کشور دقایقی قبل از حمله هشدار دریافت کرده اند.
سیاست بین‌المللی دولت دموکرات بایدن پس از ۴ سال تلاطم ترامپ، در حال ظهور است. چالش‌های ایران و ایالات متحده نه بر سر برنامه هسته‌ای و نه در موارد دیگر در دوره ترامپ شروع نشد که بخواهد با رفتن «شوک ترامپ» پایان یابد. تحلیلگران پرشمار و مقام‌هایی که به بازگشت بایدن به برجام در همان چند ماه و حتی چند هفته اول کار امید بسته بودند، احتمالا تاریخ متلاطم روابط تهران و واشنگتن را از یاد برده بودند.
ایران و ایالات متحده در آغاز پروسه چانه‌زنی برای کاهش تنش هستند. اگر حیات و ممات دولت و اقتصاد ایران به تعیین تکلیف برجام بستگی دارد، طرف آمریکایی به هیچ وجه چنین دغدغه‌ای ندارد.
منبع: یورونیوز
