شیعه نیوز: مسمومیت غذایی زمانی رخ می دهد که فرد، غذایی که به باکتری های مضر انگلی، ویروسی یا سموم آلوده است را مصرف کند. مسمومیت غذایی که تحت عنوان بیماری ناشی از غذا نیز شناخته می شود، ممکن است باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم و به طور معمول، گرفتگی شکم، اسهال، حالت تهوع و از دست دادن اشتها شود.
زنان باردار، کودکان خردسال، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری های مزمن بیشتر در معرض خطر مسمومیت غذایی قرار دارند. برخی از غذا ها به خصوص اگر به روش نادرست پخته یا نگهداری شوند، بیش از سایر مواد غذایی مسمومیت ایجاد می کنند.
مسمومیت غذایی و عوامل ایجاد آن
مسمومیت غذایی می تواند به اشکال مختلف ظاهر شود و گاه می تواند کشنده باشد. باکتری ها نظیر کولای، C. بوتولینیوم، سالمونلا، لیستریا و کمپیلوباکتر برخی از عاملین اصلی بیماری های مسمومیت غذایی هستند.
باکتری «سالمونلا» بر اثر خوب تمیز نکردن موادغذایی بروز می کند و مسمومیت ناشی از باکتری ایکولی بر اثر مصرف فرآورده های حیوانی خام یا طبخ ناقص غذا بروز می کند. یکی دیگر از عوامل اصلی مسمومیت غذایی باکتری «لیستریا» است که سبب ابتلا به هپاتیت A و سقط جنین می شود.
در ادامه این بخش چند ماده غذایی که به احتمال زیاد باعث مسمومیت می شوند را معرفی خواهیم کرد.
1- گوشت پرندگان
گوشت طیور خام و نپخته منبع شایع مسمومیت غذایی می باشد. این امر عمدتا به دلیل دو نوع باکتری کمپیلوباکتر و سالمونلا است که معمولا در روده و پرهای این پرندگان یافت می شود.
این باکتری ها اغلب طی فرآیند ذبح، گوشت پرندگان را آلوده می کند. برای کاهش این خطر لازم است گوشت مرغ، اردک و بوقلمون را کاملا بپزید زیرا با این کار باکتری های مضر موجود از بین می روند.
2- سبزیجات ساده و برگ دار
سبزیجات ساده و برگ دار خصوصا کاهو، اسفناج، کلم، کرفس و گوجه فرنگی اغلب ممکن است شامل باکتری های مضر مانند ای کولای، سالمونلا و لیستریا باشند به خصوص اگر به صورت خام خورده شوند.
آلودگی می تواند از طریق آب ناخالص و رواناب های کثیف که در خاکی که میوه ها و سبزیجات رشد می کنند وجود داشته باشد. برای کاهش خطر مسمومیت، لازم است این سبزیجات و برگ های آن ها را به خوبی بشویید، از خرید سالادهای بسته بندی شده آماده و مصرف سالادهای آماده شده ای که در دمای اتاق مانده اند خودداری کنید.
3- ماهی
ماهی به دلیل وجود هیستامین و سموم دیگر، منبع اصلی مسمومیت غذایی می باشد. هیستامین با پخت معمولی از بین نمی رود و منجر به نوعی مسمومیت غذایی معروف به نام اسکامبروید می شود.
این مسمومیت باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم از جمله حالت تهوع، خس خس سینه و تورم صورت و زبان می شود. برای کاهش این خطر، غذاهای دریایی خریداری شده را بلافاصله پس از شستشو منجمد کنید.
4. تن ماهی
تن ماهی مستعد آلودگی به سم «اسکومبروتوکسین» است که مسمومیت به آن می تواند منجر به گرفتگی جدی عضلات و سردرد شود. اگر تن ماهی در دمایی بالاتر از 15 درجه سانتیگراد نگهداری شود، این آلودگی رخ می دهد.
5. برنج
برنج به دلیل باسیلوس سرئوس، غذایی پرخطر است. اسپورهای این باکتری می توانند در برنج نپخته زندگی کنند و پس از پخت برنج رشد کرده و تکثیر شوند. برای کاهش این خطر، برنج را به محض پخته شدن بخورید و باقی مانده آن را در یخچال قرار دهید و همچنین هنگام گرم کردن برنج از داغ شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
6. شیر خام و لبنیات غیر پاستوریزه
پاستوریزاسیون شامل گرم کردن غذاها و مایعات برای ازبین بردن میکروارگانیسم های مضر مانند بروسلا، کمپیلوباکتر، کریپتوسپوریدیوم، ای کولای، لیستریا و سالمونلا می شود. لبنیات غیر پاستوریزه با خطر بالای مسمومیت غذایی در ارتباط هستند.
برای به حداقل رساندن خطر مسمومیت غذایی ناشی از لبنیات غیر پاستوریزه لازم است تنها محصولات پاستوریزه را خریداری کنید و تمامی لبنیات را در دمای 5 درجه سانتی گراد نگهدارید و آن هایی که منقضی شده اند را دور بریزید.
7. گوشت های فرآوری شده
گوشت های فرآوری شده شامل ژامبون، گوشت چرخ کرده، سوسیس، بیکن، سالامی و هات داگ می توانند به باکتری هاییرچون لیستریا و استافیلوکوکوس اورئوس که باعث مسمومیت غذایی می شوند آلوده شوند. مهم است که این گوشت ها را در یخچال نگهداری کرده و یا قبل از خوردن به خوبی بپزید.
8. طالبی، هندوانه، خربزه
میوه ها خطر زیادی برای مسمومیت غذایی دارند. میوه هایی چون طالبی، هندوانه و خربزه که روی زمین رشد می کنند به دلیل وجود باکتری لیستریا در معرض خطر مسمومیت غذایی قرار دارند که می توانند روی پوست آن ها رشد کرده و به داخل میوه راه یابند.
این میوه ها قبل از خوردن معمولا شسته نمی شوند و باکتری ها از قسمت هایی که با چاقو بریده می شوند وارد گوشت میوه می شوند. اگر قاچ های آنها را با دست بگیرید و بخورید نیز این آلودگی ها بیشتر منتقل می شوند. پس قبل از خوردن، پوست آنها را با آب و برس زبر به خوبی بشویید.
9. تخم مرغ
تخم مرغ خام و نپخته حاوی باکتری سالمونلا می باشد. بنابراین در صورت امکان از تخم مرغ های پاستوریزه استفاده کرده و از مصرف آن هایی که ترک خورده یا کثیف هستند، خودداری کنید.
10. انواع توت
توت تازه از جمله تمشک، توت سیاه، توت فرنگی و بلوبری منبع مشترک مسمومیت غذایی به دلیل ویروس ها و باکتری های مضر به ویژه ویروس هپاتیت A می باشد. لازم است قبل از خوردن، آن ها را به خوبی بشویید.
میوه های تازه چیده شده را فورا بخورید یا آن ها را در یخچال نگهداری کنید. مصرف توت های یخ زده و منجمد نیز باعث شیوع برخی بیماری ها می شوند. پس شستن توت های منجمد را نیز فراموش نکنید.
11. جوانه ها
جوانه های خام از هرنوع، از جمله یونجه، آفتاب گردان، ماش و جوانه شبدر در معرض خطر زیادی برای ایجاد مسمومیت های غذایی قرار دارند. آن ها در شرایط گرم و مرطوب رشد می کنند که محیطی ایده آل برای رشد باکتری هایی چون سالمونلا، ای کولای و لیستریا می باشد. پختن جوانه ها می تواند به کاهش خطر مسمومیت غذایی کمک کند.
چگونه می توان خطر مسمومیت غذایی را کاهش داد؟
بهداشت را رعایت کنید:
قبل از تهیه غذا دستان خود را با آب گرم و صابون بشویید، به خصوص پس از لمس گوشت و مرغ خام دستان تان را بشویید.
از شستن گوشت و مرغ خام خودداری کنید:
این باکتری ها از بین نمی روند و فقط آن را به غذاهای دیگر، ظروف پخت و پز و سطوح آشپزخانه منتقل می کند.
از انتقال آلودگی خودداری کنید:
برای گوشت و مرغ خام از تخته خردکن و چاقو مخصوص استفاده کنید.
به تاریخ انقضا توجه کنید:
به دلایل مسائل ایمنی و بهداشتی هرگز از موادغذایی منقضی شده استفاده نکنید و به طور مرتب تاریخ انقضای آنان را بررسی کنید.
گوشت را کاملا بپزید:
از پخت صحیح گوشت، مرغ و سوسیس اطمینان حاصل کنید، آب گوشت پخته شده را پس از پخت دور بریزید.
محصولات تازه را بشویید:
سبزیجات و میوه های برگ دار را قبل از خوردن به خوبی بشویید حتی اگر از قبل بسته بندی شده باشند.
غذا را در دمای مطمئن نگه دارید:
دمای مناسب برای رشد باکتری ها 5-60 درجه سانتی گراد است. باقی مانده غذا را در دمای اتاق نگاه ندارید و آن ها را به طور صحیح در یخچال نگهداری کنید.
منبع : نمناک
